Khoảng cách trình độ từ một giải đấu thế giới

Con số lịch sử

Tại giải cầu lông vô địch thế giới (BWF World Championships) 2025, Việt Nam có 6 tay vợt tham gia tranh tài. Nguyễn Hải Đăng, Lê Đức Phát (đơn nam), Nguyễn Thùy Linh, Vũ Thị Trang (đơn nữ), Nguyễn Đình Hoàng và Trần Đình Mạnh (đôi nam) đều là những tay vợt hàng đầu Việt Nam hiện tại. Họ mang tới hình ảnh của một đội tuyển giàu tính kế cận.

Thùy Linh vẫn là người tiến xa nhất của cầu lông Việt Nam hiện tại.

Trong số 6 vận động viên (VĐV) kể trên, Vũ Thị Trang là người giàu kinh nghiệm nhất. Sự nghiệp đỉnh cao của Vũ Thị Trang đã kéo dài 15 năm, kể từ thời điểm cô giành HCĐ Olympic trẻ thế giới, cũng như các danh hiệu ở đấu trường quốc nội. Tay vợt này có thể không còn ở phong độ đỉnh cao, nhưng kinh nghiệm dày dạn giúp cô có thành tích ổn định mỗi lần xuất ngoại.

Sau Vũ Thị Trang, người "nhiều tuổi" thứ nhì đội tuyển cầu lông Việt Nam lần này chính là Thùy Linh. Ở tuổi 28, Thùy Linh đang bước vào giai đoạn đỉnh cao phong độ. Việc duy trì một vị trí trong top 30 thế giới, đồng thời có 2 lần liên tiếp tham dự Olympic là dấu mốc ấn tượng của Thùy Linh.

Hải Đăng và Đức Phát là những tay vợt cùng một thế hệ, với tuổi đời chênh lệch không nhiều. Vì thế, họ thường xuyên đồng hành ở nhiều giải cầu lông quốc tế. Cả hai tạo ra một cuộc cạnh tranh công bằng, sòng phẳng khi mang màu cờ sắc áo Việt Nam hướng ra những đấu trường lớn nhất.

Cuối cùng, Đình Hoàng và Đình Mạnh có thể khiến nhiều người hâm mộ bất ngờ, khi họ vẫn là những tay vợt ở lứa tuổi U23. Cả hai đã nổi lên từ rất sớm tại đấu trường quốc nội. Đình Hoàng, khi còn là một cậu bé tuổi teen, từng gây bất ngờ khi vào đến chung kết đơn nam giải cầu lông quốc gia, và chỉ dừng bước trước đàn anh Tiến Minh.

Khoảng cách giữa Thùy Linh và các tay vợt nhóm đầu vẫn rất lớn

Hành trình vươn ra quốc tế của Đình Hoàng và Đình Mạnh là một câu chuyện thú vị. Với cả hai, con đường bắt đầu từ thời khắc gia đình quyết định vào Nam lập nghiệp, với điểm đến là Lâm Đồng. Họ, cùng nhiều đồng đội khác, đã biến Lâm Đồng trở thành thủ phủ mới của cầu lông Việt Nam từ một "vùng trắng" của môn thể thao này.

"Nếu cầu lông Việt Nam hướng ra quốc tế, đôi nam chính là nội dung khó đào tạo nhất". Đó là nhận định của HLV kỳ cựu Trần Đức Dương (Hà Nội), người có nhiều năm đào tạo VĐV đỉnh cao. Vậy mà cầu lông Lâm Đồng, với Hoàng - Mạnh làm trụ cột, đã khai phá sân chơi khắc nghiệt nhất của thế giới.

Tham dự và tranh tài

Khác với nhiều môn thể thao thành tích cao, VĐV dự giải vô địch cầu lông thế giới không thể tranh tài theo diện "chỉ cần đội tuyển quốc gia đăng ký" là được tham dự. Trước đó, họ đã trải qua giai đoạn trui rèn bản thân, đồng thời đạt thành tích nhất định ở sân chơi quốc tế. Điều đó giúp VĐV tích điểm, qua đó có thứ hạng đạt chuẩn.

Đình Hoàng - Đình Mạnh là bộ đôi hiếm hoi thi đấu quốc tế, nhưng số lượng giải đấu không nhiều.

Vì lý do trên, về mặt lý thuyết, giải cầu lông vô địch thế giới là giải thể thao thành tích cao, nhưng nó lại có tính chuyên nghiệp rất cao. Bởi, tiêu chuẩn xét VĐV tham dự là thứ bậc của họ trên bảng xếp hạng chuyên nghiệp. Điều đó phản ánh chính xác đặc thù của cầu lông, môn thể thao có sự phân chia trình độ VĐV ở mức rất cao.

Tại giải cầu lông vô địch thế giới năm nay, những tay vợt Việt Nam đủ điều kiện dự giải có thứ hạng quốc tế ở bậc 150 hoặc cao hơn. Những VĐV đảm bảo điều kiện đó thường thi đấu ít nhất khoảng 6-10 giải quốc tế mỗi năm. Mỗi chuyến xuất ngoại như vậy thường tiêu tốn khoảng 30-50 triệu đồng mỗi tuần, tương ứng với một giải đấu.

Mới đây, Hải Đăng từng chia sẻ về chi phí anh phải bỏ ra trong 2 tuần du đấu Bắc Mỹ. Theo những con số Hải Đăng đưa ra, tay vợt này lỗ khoảng 120 triệu đồng trong khoảng thời gian đó. Điều này phản ánh sự tốn kém của cầu lông chuyên nghiệp, nơi VĐV buộc phải đốt tiền cho đến ngày thành công.

Điều đáng quý của giải cầu lông vô địch thế giới là Liên đoàn Cầu lông thế giới (BWF) thường không sắp xếp cặp đấu quá chênh lệch. Những tay vợt hàng đầu hiếm khi nào chạm trán một đối thủ ngoài top 100 ở trận mở màn. Thay vào đó, BWF áp dụng công thức "đồng cân đồng lạng".

Với logic của BWF, họ xếp những tay vợt có trình độ tương đồng nhau nhất để thi đấu ngay từ vòng đầu. Ví dụ, Đình Hoàng và Đình Mạnh gặp một đôi nam nằm ngoài top 100 thế giới, Vũ Thị Trang cũng vậy. Trong khi đó, Thùy Linh sớm phải chạm trán Ratchanok Intanon, hạt giống số 10.

Cách bốc thăm "đồng cân đồng lạng" giúp các tay vợt có thêm trải nghiệm thi đấu ở sân chơi hàng đầu, thay vì sớm ra về sau trận đầu tiên. Tuy nhiên, họ vẫn phải nỗ lực hết mình để giành chiến thắng. Với công thức đó, cầu lông Việt Nam đã đạt được những thành tích đáng ghi nhận ở giải năm nay.

Làm thế nào để tốt hơn

Các tay vợt Việt Nam đã thể hiện không tồi trong lần hiếm hoi họ đồng loạt bước ra sân chơi quốc tế. Hải Đăng và Đức Phát chơi tốt trước những tay vợt được đánh giá cao hơn mình, ngay cả khi họ bị loại sau trận đầu tiên. Đây không phải nhận định mang tính an ủi. Đức Phát đã chơi ngang ngửa Julien Carragi, tay vợt Bỉ từng xếp hạng 40 thế giới.

Đội tuyển cầu lông Việt Nam là công thức kết hợp của nhiều thế hệ vận động viên.

Về phía Hải Đăng, anh thậm chí gặp một chướng ngại vật lớn hơn là Alwi Farhan, thần đồng cầu lông Indonesia. Farhan từng giành HCV giải vô địch trẻ thế giới 2 năm trước, và anh được Indonesia kỳ vọng rất cao cho vị trí kế cận các đàn anh vươn ra thế giới. Tuy vậy, Farhan cũng phải thi đấu khá chật vật mới có thể vượt qua Hải Đăng.

Vũ Thị Trang vẫn thể hiện phong độ tốt ở sân chơi quốc tế dù đã bước qua tuổi 30. Với những khán giả xem Vũ Thị Trang thi đấu, thật khó tin khi cô chơi ngang ngửa trước Gao Fang Jie, tay vợt Trung Quốc trong top 15 thế giới. Đình Hoàng và Đình Mạnh cũng cho thấy họ có nhiều tiềm năng để tiến xa.

Ngọn cờ đầu của cầu lông Việt Nam ở sân chơi quốc tế trong những năm tới vẫn là tay vợt Nguyễn Thùy Linh, người chơi rất tốt trước những đối thủ có cùng thứ hạng. Quả thực, tại giải năm nay, Thùy Linh đã liên tiếp đánh bại một số tay vợt thường xuyên thi đấu quốc tế. Đó là Ratchanok Intanon (Thái Lan, hạt giống số 10) và Kirsty Gilmour (Scotland).

Trong 2 trận thắng trước Intanon và Gilmour, Thùy Linh đều không thua set nào. Cô thể hiện được phong độ tốt, cũng như bản lĩnh kiên cường trong một số thời điểm khó khăn. Khi Thùy Linh đối đầu Gilmour, cô đã cứu set point để kết thúc sớm trận đấu, thay vì để đối thủ kéo sang set 3.

Tuy nhiên, với cả những tay vợt như Thùy Linh, họ vẫn có một khoảng cách nhất định về mặt trình độ với các đối thủ nhóm đầu. Tại giải vô địch thế giới 2025, Thùy Linh đã vào nhóm 16 tay vợt mạnh nhất, nhưng cô hoàn toàn bị áp đảo khi đối thủ là Chen Yu Fei, tay vợt từng vô địch Olympic Tokyo.

Trong trận đấu với Chen Yu Fei, Thùy Linh đã chơi rất tốt, nhưng đối thủ ở đẳng cấp hoàn toàn khác biệt. 2 lần chạm trán Thùy Linh trong quá khứ giúp Chen Yu Fei hiểu rất rõ tay vợt Việt Nam. Vì thế, Thùy Linh phải gồng mình chống đỡ thế trận áp đảo của đối thủ, dù cô cũng chơi rất tốt.

Quả thực, cầu lông Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong vài năm gần đây. Tuy nhiên, chúng ta cần thêm thời gian để thu ngắn khoảng cách trình độ giữa mình với các đối thủ trong cùng khu vực. Đông Nam Á vốn dĩ là nơi tập hợp nhiều tay vợt hàng đầu thế giới, và việc bắt kịp các cường quốc cần một lộ trình bài bản, chứ không thể làm tắt.

Đơn Ca