'Khoán' tăng trưởng tạo áp lực và động lực để địa phương 'bứt tốc'

Chính phủ giao chỉ tiêu tăng trưởng năm 2025 cho 63 địa phương trong cả nước. Ảnh minh họa

Đổi mới phương thức điều hành kinh tế vĩ mô

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 25/NQ-CP về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên. Theo đó, có 18/63 tỉnh, thành phố được giao chỉ tiêu tăng trưởng 2 con số, mức tăng trưởng thấp nhất là 8% được giao cho 26 tỉnh, thành phố.

Đây là lần đầu tiên Chính phủ ban hành riêng một nghị quyết về mục tiêu tăng trưởng của các ngành, lĩnh vực và 63 địa phương trong 1 năm. Chia sẻ với báo chí về vấn đề này, TS. Nguyễn Đình Cung - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) - cho rằng đây là sự thay đổi lớn về tư duy trong điều hành kinh tế vĩ mô đúng theo yêu cầu phân cấp mạnh, toàn diện cho địa phương. Cũng theo ông Cung, tại các quy hoạch các tỉnh, thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các địa phương đều đặt mục tiêu tăng trưởng trên 10%. Các quy hoạch cũng đã xác định các nhiệm vụ đột phá, các định hướng phát triển ngành, vùng, cùng danh mục dự án đầu tư ưu tiên… để đạt được mục tiêu tăng trưởng trên. Như vậy, trên thực tế, các địa phương đã đặt mục tiêu tăng trưởng cao và nhận thức rõ nhiệm vụ phải thực hiện. Tuy nhiên, khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 25/2025/NQ-CP, triển khai cơ chế “khoán” tăng trưởng thì sẽ xác định trách nhiệm thực thi cả về số lượng và chất lượng cho các địa phương.

Chuyên gia kinh tế TS. Lê Duy Bình - Giám đốc điều hành Economica Việt Nam - đồng quan điểm cho rằng tăng trưởng kinh tế của cả nước suy cho cùng phải bắt nguồn từ các địa phương. Việc Chính phủ giao chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương sẽ giúp xác định rõ trách nhiệm đóng góp của các địa phương, làm rõ hơn các mục tiêu mà từng địa phương phải cố gắng phấn đấu để thực hiện. “Đây là phương thức điều hành kinh tế vĩ mô mới, vừa tạo ra động lực cho địa phương phấn đấu, nhưng cũng tạo ra áp lực để các địa phương vượt lên chính mình để đóng góp cho việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng chung của cả nước” - ông Bình nhấn mạnh.

Chia sẻ thêm, PGS,TS. Phạm Thế Anh - Trưởng Khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân - cho rằng, việc giao chỉ tiêu tăng trưởng cho các địa phương là mục tiêu để địa phương nỗ lực trong việc gỡ bỏ rào cản, hỗ trợ doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh để tạo nên sự tăng trưởng cao. “Với việc giao chỉ tiêu tăng trưởng, mục đích của Chính phủ là muốn địa phương đồng hành cùng Trung ương trong việc hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp và lượng hóa địa phương nào làm tốt, địa phương nào làm chưa tốt, cũng như nhận diện những khó khăn, vấn đề của từng địa phương để từ đó có những giải pháp tháo gỡ phù hợp” - ông Thế Anh nhìn nhận.

Tạo “không gian” đủ rộng giúp địa phương thực hiện mục tiêu

Các chuyên gia đánh giá, Chính phủ giao chỉ tiêu tăng trưởng cho các địa phương không dàn đều mà căn cứ dựa trên thế mạnh, năng lực của mỗi tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, ở bình diện chung có thể thấy đây là một thách thức khá lớn đối với hầu hết các địa phương, do đó cần sự “cộng hưởng” từ cả hai phía theo hướng “địa phương phấn đấu, nỗ lực; Chính phủ hỗ trợ, đồng hành” thì mới có thể đạt được mục tiêu “khoán” tăng trưởng.

Theo đó, TS. Lê Duy Bình cho rằng, để có thể hoàn thành nhiệm vụ Chính phủ giao, các địa phương cần ưu tiên nguồn lực và tập trung mạnh mẽ công tác chỉ đạo điều hành để hoàn thành các công trình trọng điểm, công trình lớn dù là thuộc nguồn vốn đầu tư công hay nguồn vốn đầu tư tư nhân nằm trên địa bàn tỉnh, thành phố. Tinh thần quyết liệt để thực hiện các công trình, dự án trọng điểm của địa phương sẽ có tính lan tỏa, truyền cảm hứng tới cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh, thành phố, từ đó sẽ nâng cao hình ảnh về môi trường đầu tư và thu hút nhiều hơn nữa dòng vốn đầu tư vào địa phương. Đặc biệt, các địa phương cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa đầu tư tư nhân, bao gồm cả khu vực tư nhân trong nước và nước ngoài, thông qua việc nỗ lực nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án đang triển khai, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư; tìm biện pháp gia tăng số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, số doanh nghiệp tạm dừng hoạt động quay trở lại thị trường…

Đưa thêm khuyến nghị, TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng “khoán” tăng trưởng cho địa phương sẽ đặt ra áp lực rất lớn để chính quyền các địa phương chứng tỏ năng lực điều hành, quản lý, cũng như phải đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ khác và làm khác để đạt mục tiêu. Muốn vậy, cần tạo ra động lực hợp lý và không gian đủ rộng để địa phương phát huy tài năng và thực thi nhiệm vụ được giao. Không gian đó có thể là thực hiện phân cấp triệt để, toàn diện cho địa phương theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Nghĩa là địa phương không chỉ được quyết “làm gì” mà có quyền quyết “làm thế nào”, ví dụ trường hợp phải thay đổi, bổ sung quy hoạch, Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh yêu cầu Hội đồng nhân dân tỉnh/thành phố chấp thuận, sau đó báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Song song với đó cũng cần trao quyền cho địa phương được áp dụng, thực thi linh hoạt các quy định pháp luật, theo hướng trường hợp quy định pháp luật về cùng một vấn đề có sự chồng chéo, khác nhau, thì được quyền chọn quy định phù hợp nhất để áp dụng giải quyết vấn đề liên quan. Trường hợp pháp luật chưa quy định hoặc quy định chưa rõ ràng, thì được quyền áp dụng cách thức hợp lý, hiệu quả nhất để giải quyết vấn đề. Điều quan trọng nữa là cần thực hiện đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của lãnh đạo địa phương theo mục tiêu, theo kết quả và hiệu quả tổng thể, không đánh giá theo quy trình, quy định; không vì một thất bại hay không thành công tại một dự án, mà phủ nhận việc đạt được mục tiêu tổng thể thể hiện qua các chỉ tiêu tăng trưởng./.

DIỆU THIỆN