Khó hoàn thành mục tiêu 10 ngàn căn nhà ở xã hội

Ký kết tài trợ vốn dự kiến khởi công xây dựng Dự án Nhà ở xã hội tại phường Phước Tân (thành phố Biên Hòa) trong tháng 12-2024. Ảnh: N.Lộc

NƠXH là phân khúc nhà ở tỉnh đang có nhu cầu lớn, song việc triển khai chưa đạt kỳ vọng.

Mới thực hiện gần 1,7 ngàn căn

Năm 2022, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 22-8-2022 và HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 49/NQ-HĐND ngày 12-10-2022 cùng đặt mục tiêu giai đoạn 2021-2025 thực hiện 10 ngàn căn NƠXH, nhà ở công nhân. Sau thời gian triển khai thực hiện, đến nay mới hoàn thành được gần 1,7 ngàn căn và đang triển khai xây dựng gần 1,1 ngàn căn.

Giám đốc Sở Xây dựng Hồ Văn Hà cho rằng, so với mục tiêu tại các nghị quyết nói trên thì kết quả phát triển NƠXH còn hạn chế, tiến độ thực hiện chưa đạt yêu cầu. Nguyên nhân chủ yếu là do công tác lập hồ sơ chủ trương đầu tư của một số địa phương chưa đạt, mới có 7/11 địa phương trình hồ sơ chủ trương đầu tư dự án, 4 địa phương còn lại là: Tân Phú, Định Quán, Cẩm Mỹ và Long Khánh chưa trình hồ sơ dự án nào. Có 9 dự án đã được tỉnh duyệt chủ trương đầu tư nhưng công tác lựa chọn nhà đầu tư mất nhiều thời gian, đến nay mới có 2 dự án lựa chọn được chủ đầu tư. Các chủ đầu tư dự án nhà ở mới ưu tiên triển khai nhà ở thương mại mà chậm đầu tư hạ tầng kỹ thuật trên quỹ đất 20% làm NƠXH hoặc bàn giao cho Nhà nước thực hiện.

Từ năm 2021 đến nay, tỉnh thực hiện được gần 1,7 ngàn căn NƠXH, đạt khoảng 17% mục tiêu đặt ra. Trong đó, năm 2021 được 273 căn, năm 2022 được 200 căn, năm 2023 được 472 và năm 2024 được 715 căn.

Bên cạnh đó, thủ tục lựa chọn nhà đầu tư mất nhiều thời gian, chưa có quy trình rút gọn hoặc chỉ định nhà đầu tư dự án NƠXH. Mặt khác, sự thay đổi quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục đấu thầu cũng làm chậm tiến độ lựa chọn chủ đầu tư. Đơn cử, thời gian qua, tỉnh có 2 dự án đã phê duyệt hồ sơ yêu cầu năng lực kinh nghiệm nhưng phải hủy vì quy định mới là hồ sơ mời quan tâm. Chính sách ưu đãi 20% diện tích sàn hoặc đất trong dự án NƠXH được kinh doanh thương mại thay đổi liên tục nên phải điều chỉnh theo, dẫn đến chậm tiến độ lập và phê duyệt hồ sơ chủ trương đầu tư, khó thu hút doanh nghiệp.

NƠXH là chính sách an sinh của Nhà nước và đây cũng là một trong những vấn đề bức thiết để đảm bảo cho sự phát triển bền vững của tỉnh. Tuy nhiên, 10 năm qua, việc phát triển NƠXH tại tỉnh chưa được như mong đợi. Giai đoạn 2014-2020, tỉnh đặt mục tiêu thực hiện 21,5 ngàn căn nhưng cuối kỳ chỉ thực hiện hơn 16%; giai đoạn 2021-2025, tỉnh đặt mục tiêu 10 ngàn căn, đến nay mới được gần 17%.

Năm 2025, Sở Xây dựng đặt mục tiêu sẽ khởi công, xây dựng khoảng 9,9 ngàn căn NƠXH, gồm gần 1,1 ngàn căn đang xây dựng chuyển tiếp sang và khởi công xây dựng mới 3 dự án NƠXH đã có chủ trương đầu tư, 7 dự án từ quỹ đất 20% của nhà ở thương mại.

Kỳ vọng chính sách hỗ trợ mới của tỉnh

Lãnh đạo Sở Xây dựng cho rằng, để đạt mục tiêu 10 ngàn căn NƠXH, các sở, ban, ngành, địa phương phải quyết liệt hơn nữa, đẩy nhanh giải quyết các thủ tục liên quan và theo dõi, đôn đốc triển khai thực hiện. UBND các huyện, thành phố tiếp tục rà soát, đề xuất bổ sung quỹ đất thay thế có vị trí phù hợp xây dựng NƠXH, báo cáo Sở Xây dựng bổ sung, điều chỉnh Kế hoạch NƠXH giai đoạn 2021-2025. Riêng thành phố Biên Hòa rà soát lại các khu đất tái định cư chưa thực hiện để đề xuất chuyển đổi mục tiêu NƠXH vì theo quy định mới của Luật Nhà ở năm 2023, đô thị loại 1 không được triển khai các dự án tái định cư mới.

Dự án Nhà ở xã hội cho công nhân trong khu công nghiệp tại huyện Trảng Bom đang xây dựng. Ảnh: N.Lộc

Sở kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng kỹ thuật quỹ đất 20%, trực tiếp đầu tư NƠXH hoặc bàn giao cho Nhà nước xây dựng; trình HĐND tỉnh danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất.

Giám đốc Công ty CP Phát triển hạ tầng An Hưng Phát Nguyễn Minh Hải cho biết, cuối tháng 12 này, công ty sẽ khởi công xây dựng chung cư NƠXH ở quỹ đất 20% của Dự án Nhà ở thương mại tại phường Phước Tân (thành phố Biên Hòa). Dự án có diện tích khoảng 4 hécta, quy mô hơn 1,2 ngàn căn hộ, trong đó giai đoạn 1 sẽ xây dựng 275 căn nhà, thời gian trong khoảng 14 tháng. Khi hoàn thành, dự án sẽ ưu tiên quỹ nhà nhất định để bố trí chỗ ở cho các hộ dân bị thu hồi đất thực hiện Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và các đối tượng khác theo chính sách về NƠXH.

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Bảo cho biết, cuối tháng 11 vừa qua, HĐND tỉnh thông qua Nghị quyết quy định cơ chế hỗ trợ đầu tư xây dựng NƠXH trên địa bàn tỉnh. Tỉnh hỗ trợ 20% kinh phí đầu tư xây dựng NƠXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân được đầu tư xây dựng không phải bằng nguồn vốn đầu tư công và nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp.

Cũng theo Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Bảo, chính sách này có ý nghĩa quan trọng, mang tính đột phá về phát triển NƠXH, cụ thể hóa, tạo hành lang pháp lý đưa Luật Nhà ở năm 2023 đi vào thực tiễn, tạo động lực khuyến khích, thu hút các thành phần tham gia đầu tư NƠXH. Từ đó góp phần đạt mục tiêu 10 ngàn căn nhà giai đọan 2021-2025 và 50 ngàn căn nhà giai đoạn 2021-2030.

Ban Mai