Khi phát hiện lợn bệnh, phải tiêu hủy thế nào?

Bắt buộc tiêu hủy động vật mắc bệnh

Theo đó, ngày 31/5/2016, Bộ NN&PTNT (nay là Bộ NN&MT) đã ban hành Thông tư 07/2016/TT-BNNPTNT quy định về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn. Thông tư nêu rõ, các tổ chức, cá nhân khi phát hiện động vật mắc bệnh, chết, có dấu hiệu mắc bệnh truyền nhiễm hoặc động vật nuôi bị chết bất thường mà không rõ nguyên nhân phải thực hiện ngay việc khai báo dịch bệnh động vật cho nhân viên thú y cấp xã, UBND cấp xã hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành thú y nơi gần nhất.

Cơ quan chức năng đã đến cơ sở giết mổ gia công của CP Việt Nam tại Hậu Giang để làm việc.

Điều 10 của Thông tư 07 cũng quy định xử lý bắt buộc động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh và sản phẩm động vật mang mầm bệnh truyền nhiễm.

Theo đó, việc áp dụng các biện pháp tiêu hủy bắt buộc hoặc giết mổ bắt buộc phụ thuộc vào từng loại bệnh động vật được quy định chi tiết tại các phụ lục ban hành kèm theo. Trong đó có các bệnh dịch liên quan đến lợn (heo) như:

Bệnh lở mồm long móng phải tiêu hủy bắt buộc toàn bộ số lợn mắc bệnh trong ổ dịch với triệu chứng lâm sàng điển hình để giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch; cách ly lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh để theo dõi.

Bệnh tai xanh ở lợn phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn thì khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh để giảm thiểu nguy cơ dịch lây lan rộng, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh.

Đối với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng thì tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly triệt để để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh; khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.

Bệnh nhiệt thán không được phép mổ xác chết hoặc giết mổ đối với động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh này. Động vật mẫn cảm với bệnh nhiệt thán trong cùng đàn với động vật mắc bệnh phải được nuôi cách ly để theo dõi. Tiêu hủy bắt buộc gia súc bị chết, bị mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh nhiệt thán theo hướng dẫn.

Bệnh dịch tả lợn phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn, khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ để tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh.

Với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng, khuyến khích tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly lợn mắc bệnh nhẹ để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh. Khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ với lợn khỏe mạnh chưa được tiêm phòng vắc xin trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.

Cùng với đó, Thông tư 24/2019/BNN&PTNT nêu rõ, bệnh dịch tả lợn châu Phi nằm trong danh mục bệnh động vật cấm giết mổ và chữa bệnh.

Bệnh xoắn khuẩn, theo quy định phải tiêu hủy ngay động vật chết do bệnh. Còn với động vật mắc bệnh, tiến hành cách ly, điều trị theo hướng dẫn. Trường hợp động vật mắc bệnh nặng, không có khả năng bình phục thì phải tiêu hủy.

Bệnh liên cầu khuẩn lợn (típ 2), theo quy định phải tiêu hủy lợn chết; cách ly, điều trị đối với lợn mắc bệnh theo hướng dẫn của chuyên môn thú y.

Khuyến khích giết mổ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.

Bệnh giun xoắn, theo quy định phải thực hiện tiêu hủy bắt buộc động vật chết, động vật mắc bệnh. Còn gia súc nghi mắc bệnh phải giết mổ bắt buộc hoặc nuôi cách ly để theo dõi. Khuyến khích giết mổ đối với gia súc khỏe mạnh trong cùng đàn với gia súc mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.

Bệnh sảy thai truyền nhiễm, theo quy định khi phát hiện gia súc mắc bệnh phải cách ly để điều trị theo hướng dẫn của cơ quan quản lý. Thực hiện tiêu hủy gia súc chết hoặc gia súc mắc bệnh không có khả năng phục hồi.

Lợn bệnh phải chôn lấp xa dân cư

Việc xử lý động vật mắc bệnh phải thực hiện theo hướng dẫn tại Phụ lục 06 được ban hành kèm theo Thông tư này. Cụ thể, với tiêu hủy có thể chọn biện pháp chôn lấp hoặc đốt. Riêng với bệnh nhiệt thán, phải đổ bê tông hố chôn theo quy định.

Địa điểm tiêu hủy phải theo hướng dẫn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Phương tiện vận chuyển phải có sàn kín, được vệ sinh, khử trùng tiêu độc theo hướng dẫn ngay trước khi vận chuyển và sau khi bỏ bao chứa xuống địa điểm tiêu hủy hoặc dời khỏi khu vực tiêu hủy.

Hố chôn phải cách nhà dân, giếng nước, khu chuồng nuôi động vật tối thiểu 30m và có đủ diện tích. Hố chôn được rải vôi bột, có bao chứa, phun thuốc sát trùng...

Với giết mổ bắt buộc, phương tiện vận chuyển cũng phải đáp ứng các quy định. Chất thải, chất độn, phụ phẩm... phải được thu gom để đốt hoặc xử lý bằng hóa chất khử trùng trước khi chôn.

Cơ sở giết mổ động vật phải bảo đảm không còn động vật lưu giữ chờ giết mổ; phải giết mổ toàn bộ số động vật được đưa đến để giết mổ bắt buộc và theo nguyên tắc động vật khỏe mạnh thì giết mổ trước, sau đó đến động vật có dấu hiệu mắc bệnh và động vật mắc bệnh.

Phần thân thịt của động vật phải được xử lý nhiệt bằng cách làm giò chả, luộc chín hoặc áp dụng các biện pháp khác bảo đảm không còn khả năng lây lan dịch bệnh.

Thông tin CP Việt Nam tại Hậu Giang nấu thịt lợn ốm cho cá ăn đang thu hút quan tâm của dư luận về tính an toàn. Người tiêu dùng đang chờ kết luận cuối cùng về trách nhiệm từ các cơ quan chức năng.

CP vi phạm về thủ tục hành chính

Theo văn bản kết luận của Cục Chăn nuôi và Thú y công bố ngày 2/6, đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Sóc Trăng gồm:2! đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Y tế, Sở Công thương và Công an tỉnh đã vào cuộc hôm 30/5, kiểm tra đột xuất cửa hàng CP Fresh Shop tại thị trấn Mỹ Xuyên. Tiếp đó, trong các ngày 31/5 và 1/6, đoàn tiếp tục kiểm tra ba cơ sở khác thuộc hệ thống này đang hoạt động tại Sóc Trăng.

Kết quả ban đầu cho thấy, tại thời điểm kiểm tra, không phát hiện sản phẩm heo hoặc gà có biểu hiện bệnh lý, không có sản phẩm hết hạn sử dụng hay có dấu hiệu bất thường về cảm quan như mùi hôi, mủ, áp-xe như thông tin lan truyền.

Tuy nhiên, đoàn kiểm tra cũng phát hiện một số vi phạm về thủ tục hành chính, gồm: giấy chứng nhận an toàn thực phẩm của ba cơ sở được kiểm tra là cơ sở số 12, 21 và số 08 đã hết hiệu lực; một số địa điểm chưa xuất trình được giấy đăng ký kinh doanh bản gốc và chứng chỉ tập huấn an toàn thực phẩm của nhân viên.

Để làm rõ nghi vấn từ dư luận, đoàn kiểm tra đã lấy mẫu thịt heo xay tại các cửa hàng gửi xét nghiệm tại Chi cục Chăn nuôi và Thú y vùng VII. Theo kết quả công bố ngày 1/6, các mẫu đều âm tính với virus gây Dịch tả heo châu Phi, Dịch tả heo cổ điển và bệnh Tai xanh, ba loại bệnh truyền nhiễm thường gặp trên đàn heo.

Ngày 2/6, cơ quan chức năng tỉnh Hậu Giang đã tiến hành kiểm tra, truy soát 2 lò giết mổ gia súc D.N. (huyện Phụng Hiệp) và N.Đ. (huyện Châu Thành A). Đây là cơ sở chăn nuôi và giết mổ gia công cho Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam.

Ông Hà Hữu Tâm đại diện quản lý các cơ sở giết mổ của chi nhánh công ty C.P. ở Hậu Giang đã xác nhận hình ảnh heo có dấu hiệu bị bệnh đang lan truyền trên mạng xã hội những ngày qua được chụp tại lò giết mổ này. Tuy nhiên, thời điểm phát hiện heo bệnh vào năm 2023, cơ sở giết mổ D.N đã báo cáo lại với bên công ty và cơ quan thú y. Sau đó, con heo bệnh đã được nấu lên và cho cá ăn.

Trước đó, trao đổi nhanh với PV Báo Xây dựng về thông tin Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam tuồn thịt lợn bệnh ra thị trường đang lan truyền trên mạng xã hội, ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết hiện ông mới nhận được thông tin qua truyền thông, chưa nhận được thông tin chính thức. Song, ông đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiểm tra hoạt động của CP ngay tại Sóc Trăng, báo cáo tình hình cụ thể. Ông Thắng cũng cho biết thêm, việc tiêu hủy lợn bệnh đã có quy trình các bước đầy đủ.

Tham khảo thêm

Cục Chăn nuôi và Thú y chỉ đạo kiểm tra hoạt động của Công ty Chăn nuôi CP tại Sóc Trăng

Nguyễn Hùng