Khi nào tình trạng ô nhiễm không khí ở miền Bắc được cải thiện?

Ô nhiễm không khí dài ngày ở miền Bắc chưa giảm

Theo ứng dụng đo chỉ số ô nhiễm không khí IQAir, vào lúc 8h30 sáng ngày 12/12 ghi nhận Hà Nội đứng thứ 4 trong số các thành phố ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số AQI 281, thuộc nhóm rất không tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, phường Hai Bà Trưng được xác định là điểm ô nhiễm nghiêm trọng nhất, đạt mức AQI 349, rơi vào ngưỡng rất nguy hiểm.

Hệ thống quan trắc của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng cho thấy tình trạng ô nhiễm lan rộng: trạm đo tại cổng Đại học Bách khoa Hà Nội trên đường Giải Phóng đạt AQI 278 (ngưỡng tím, rất kém), trong khi trạm Công viên Nhân Chính ghi nhận mức 179, thuộc nhóm xấu.

Hà Nội chìm trong sương mù mịt do ô nhiễm không khí.

Đáng chú ý, lúc 8h sáng nay (12/12), trạm đo tại ĐHBK cổng Parabol đường Giải Phóng ghi nhận AQI ở 278 - mức rất kém, sắp chạm ngưỡng nguy hại (301-500) - mức ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng.

Tại trạm đo Công viên Nhân Chính - Khuất Duy Tiến ghi nhận AQI thấp hơn nhưng cũng nằm trong ngưỡng xấu (AQI lúc 7h là 176), ở mức này những người bình thường bắt đầu có các ảnh hưởng tới sức khỏe, nhóm người nhạy cảm có thể gặp những vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng hơn.

So với các ngày trước, chất lượng không khí hôm nay diễn biến xấu hơn, nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM10 đều ở mức đáng báo động.

Số liệu này sẽ thay đổi tùy theo thời điểm và điều kiện thời tiết, lượng xe cộ và các hoạt động sản xuất... Trong các thành phần ô nhiễm không khí, chỉ số bụi mịn chiếm tỉ lệ cao, người dân cần trang bị khẩu trang hoặc khẩu trang chuyên dụng chắn được bụi mịn để bảo vệ sức khỏe, đồng thời hạn chế các hoạt động ngoài trời.

Dự báo cho thấy, một bộ phận không khí lạnh mạnh từ phía Bắc đang tiếp tục di chuyển xuống phía Nam. Khoảng ngày mai (13/12), không khí lạnh ảnh hưởng đến Đông Bắc Bộ rồi lan xuống Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Đợt không khí lạnh mạnh này được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại Thủ đô và các khu vực lân cận.

Lý giải về những ngày ô nhiễm không khí vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết Hà Nội và các tỉnh lân cận xuất hiện hình thái thời tiết bất lợi như trời lặng gió, sương mù làm giảm khả năng khuếch tán các chất gây ô nhiễm trong không khí.

Không để tái diễn người dân hít thở không khí độc hại mỗi ngày

TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam cho biết, nồng độ PM2.5 hiện nay không bất ngờ nhưng rất đáng lo vì ô nhiễm không khí kéo dài, chưa có dấu hiệu giảm. Ông nhấn mạnh chất lượng không khí kém không chỉ ảnh hưởng sức khỏe mà còn tác động lớn đến kinh tế – xã hội, và mức độ nghiêm trọng không nằm ở việc Hà Nội xếp thứ bao nhiêu mà ở thực tế người dân đang hít thở bầu không khí độc hại mỗi ngày.

Nguyên nhân chính xuất phát từ nhiều nguồn thải không được kiểm soát chặt: cơ sở sản xuất dùng nhiên liệu hóa thạch nhưng không xử lý khí thải; hoạt động xây dựng thiếu che chắn, gây bụi mù mịt; giao thông cá nhân tăng nhanh trong khi xe máy không bị kiểm định khí thải; cùng với đó là tình trạng đốt rác, đốt rơm rạ kéo dài nhiều năm. Vào mùa đông, thời tiết lặng gió khiến bụi tích tụ dày đặc hơn.

Theo ông Tùng, công tác quản lý và giám sát còn yếu. Nhiều công trình không rửa xe, không che chắn; nhiều tuyến đường thi công gây bụi nhưng không có biện pháp giảm phát tán; đốt rác vẫn diễn ra công khai; các cơ sở tái chế xả khói, bụi vượt quy chuẩn mà ít bị xử lý. Những hạn chế này khiến ô nhiễm ngày càng trầm trọng.

Ông cho rằng các chính sách hiện nay đi đúng hướng nhưng hiệu quả phụ thuộc vào thực thi. Trước mắt, cần làm ngay những việc khả thi như kiểm soát bụi xây dựng, chấm dứt đốt rác, tăng kiểm tra cơ sở sản xuất và xác định rõ các điểm nguồn thải. Tất cả phải được triển khai đồng bộ, liên tục, tránh tình trạng "làm theo chiến dịch" khiến ô nhiễm tái diễn.

Để hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí, Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu các địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp: tăng tần suất quét, hút bụi, phun nước rửa đường; kiểm soát chặt hoạt động xây dựng và vận chuyển vật liệu; giám sát nguồn thải công nghiệp và làng nghề có khí thải lớn; xử lý nghiêm đốt rác, đốt rơm rạ; tăng cường truyền thông, cảnh báo sức khỏe cho người dân; sử dụng UAV và ảnh vệ tinh phát hiện điểm phát thải; tổ chức kiểm tra liên ngành và công khai vi phạm. Các tỉnh, thành phải báo cáo kết quả hằng tuần theo chỉ đạo của Chính phủ.

Tô Hội