Khi nào Hà Nội và TP.HCM bắt đầu kiểm định khí thải xe máy, xe môtô?

Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường góp ý dự thảo quy chuẩn quốc gia về khí thải mô tô, xe gắn máy đang lưu hành. Trong đó, bộ này cơ bản thống nhất những nội dung quan trọng của dự thảo.

Chính sách cần giảm thiểu tác động đến người dân

Đi vào cụ thể từng quy định, Bộ Xây dựng cho rằng cơ quan soạn thảo cần điều chỉnh đối tượng áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo hướng không áp dụng đối với các loại xe máy chuyên dùng thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.

Thêm vào đó, việc kiểm định khí thải của xe máy phải được thực hiện tại cơ sở kiểm định xe cơ giới và cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy đáp ứng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 103:2024 của Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng).

Trong khi đó, Bộ Công Thương cho rằng dự thảo thông tư mới chỉ quy định các thông số khí thải của mô tô, xe máy đang lưu hành đối với hai khí: Cacbon Monoxit (CO) và Hydrocarbon (HC). Tuy nhiên, tại nhiều đô thị, nguyên nhân chính gây ra tình trạng ô nhiễm không khí chủ yếu do bụi mịn (PM2.5) và oxit nitơ (NOx). Vì vậy cần bổ sung giới hạn NOx và bụi mịn vào dự thảo.

Tới đây lực lượng chức năng sẽ kiểm tra và xử phạt các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải. Ảnh minh họa: P.HÙNG

Về phía địa phương, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cho rằng cơ quan soạn thảo phải phối hợp với Bộ Xây dựng đánh giá năng lực của các cơ sở dự kiến được giao nhiệm vụ kiểm định khí thải mô tô, xe gắn máy.

Thêm vào đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần nghiên cứu, đề xuất phương án xử lý đối với xe mô tô, xe máy không đạt tiêu chuẩn về khí thải và phương án hỗ trợ người dân có hoàn cảnh khó khăn không có phương tiện để di chuyển nếu kiểm định khí thải không đạt.

“Các chính sách trên chúng tôi cho rằng sẽ giảm thiểu tác động đến đời sống và bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân và cộng đồng…”- chính quyền tỉnh Thừa Thiên - Huế góp ý.

Với các đề xuất trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết hiện đơn vị đang phối hợp với Bộ Xây dựng rà soát và đánh giá năng lực đối với các đơn vị dịch vụ công trong việc kiểm định, kiểm tra khí thải mô tô, xe gắn máy.

“Còn việc đánh giá năng lực, cấp chứng nhận đủ điều kiện cho các cơ sở bảo dưỡng xe máy được thực hiện theo quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ…”- Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho hay.

Xe máy phải kiểm định khí thải bao nhiêu lần trong năm?

Về nội dung dự thảo, ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, cho biết sau khi tiếp nhận ý kiến của các bộ, ngành và địa phương, dự thảo mới nhất đã điều chỉnh một số quy định.

Cụ thể, xe môtô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Hà Nội và TP.HCM phải đáp ứng quy định về khí thải mức hai trở lên từ ngày 1-1-2030 thay vì 1-1-2032 như dự thảo trước.

Về định mức khí thải, Bộ Nông nghiệp và Môi trường giữ nguyên đề xuất. Cụ thể, xe mô tô sản xuất trước 2008 phải đáp ứng khí thải mức 1- mức thấp nhất trong quy chuẩn, sản xuất từ 2008 - 2016 phải đáp ứng khí thải mức 2, sản xuất từ 2017 đến 30-6-2026 phải đáp ứng khí thải mức 3, sản xuất sau ngày 1-7-2026 phải đáp ứng mức 4.

Với xe gắn máy, cơ quan soạn thảo đề xuất: Xe sản xuất trước 2016 phải đáp ứng khí thải mức 1; sản xuất từ năm 2017 đến 30-6-2027 phải đáp ứng khí thải mức 2; sản xuất sau ngày 1-7-2027 phải đáp ứng khí thải mức 4.

Về thời điểm bắt đầu kiểm định, dự thảo mới nhất cũng lùi 6 tháng so với dự thảo hồi tháng 5. Cụ thể, Hà Nội và TP.HCM áp dụng từ ngày 1-7-2027. Các thành phố như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế áp dụng từ 1-7-2028. Các tỉnh, thành còn lại sẽ triển khai từ 1-7-2030.

Đáng chú ý, dự thảo mới nhất bổ sung quy định về thời gian “khoảng lùi” 18 tháng trước khi xử phạt vi phạm. Sau thời gian này, các cơ quan chức năng sẽ kiểm tra, giám sát và xử lý theo quy định.

“Cả nước đang có hơn 75 triệu xe môtô, xe gắn máy đang lưu hành. Việc kiểm định đồng loạt là không khả thi nên cần có thời gian để người dân làm quen, đồng thời đảm bảo cơ sở hạ tầng kỹ thuật và nhân lực cho kiểm định được triển khai kịp thời…”- ông Nam nói.

Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) đã ban hành Thông tư 47/2024 quy định trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Theo đó, xe môtô, xe máy có tuổi đời dưới 5 năm được miễn kiểm định khí thải. Xe từ 5 đến 12 năm tuổi phải kiểm định 2 năm một lần, xe trên 12 năm tuổi phải kiểm định hàng năm.

Về mức phí kiểm tra khí thải, theo tính toán trước đây của Bộ Xây dựng, người dân có thể chỉ mất 35.000 đồng/lần/năm.

VIẾT LONG