Khi Luật Nhà giáo có hiệu lực, giáo viên nghỉ hưu sớm có bị trừ lương không?

Tuổi nghỉ hưu của giáo viên luôn là một chủ đề được quan tâm và thảo luận nhiều. Hiện tại, có nhiều đề xuất và quy định liên quan đến việc nghỉ hưu sớm hoặc muộn của giáo viên, nhằm đảm bảo quyền lợi và phù hợp với đặc thù công việc.

Tuổi nghỉ hưu của nhà giáo năm 2026

Căn cứ vào khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 và Điều 4, Điều 5 Nghị định 135/2020/NĐ-CP, tuổi nghỉ hưu của nhà giáo (trong điều kiện lao động bình thường) năm 2026 được xác định: Đối với nhà giáo là nam giới: 61 tuổi 6 tháng. Đối với nhà giáo là nữ giới: 57 tuổi.

Bên cạnh đó, cứ mỗi năm, tuổi nghỉ hưu tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Như vậy, đối với nhà giáo lao động trong điều kiện bình thường sẽ nghỉ hưu ở độ tuổi 61 tháng 06 tháng đối với giáo viên nam, 57 tuổi đối với giáo viên nữ vào năm 2026.

Quy định về tuổi nghỉ hưu sớm đối với nhà giáo

Theo khoản 1 Điều 26 Luật Nhà giáo năm 2025, chế độ nghỉ hưu đối với nhà giáo được quy định: Tuổi nghỉ hưu của nhà giáo thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này và Điều 27 của Luật này.

Như vậy, tuổi nghỉ hưu của nhà giáo thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Tuy nhiên, một số trường hợp nhà giáo có thể nghỉ hưu sớm hoặc nghỉ hưu ở tuổi cao hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường. Cụ thể về trường hợp nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn như sau:

Tại khoản 2 Điều 26 Luật Nhà giáo năm 2025 quy định: Nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 05 tuổi. Trường hợp có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Theo quy định trên, nhà giáo có nguyện vọng có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường khi thuộc trường hợp sau: Nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non. Tuổi nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi tại thời điểm nhà giáo có nguyện vọng.

Ngoài ra, Điều 40 Luật Nhà giáo năm 2025 đã bổ sung khoản 3a vào sau khoản 3 Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 về mức lương hưu hằng tháng của nhà giáo nghỉ hưu sớm: Mức lương hưu hằng tháng của đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 26 của Luật Nhà giáo được tính như quy định tại khoản 1 Điều này, thời gian nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu theo quy định tại khoản 3 Điều này.

Từ dẫn chiếu những quy định nêu trên, có thể thấy, kể từ ngày 1/1/2026, giáo viên được nghỉ hưu sớm không bị giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu khi đáp ứng đủ các điều kiện sau: Là nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non. Có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên;

Tuổi nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường. Có thời gian nghỉ hưu sớm dưới 6 tháng (trường hợp có thời gian nghỉ hưu sớm từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì sẽ bị giảm 1%).

Các nhà giáo ở các cấp học khác vẫn thực hiện nghỉ hưu theo quy định chung của Bộ luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội.

Ngoài ra, Điều 27 Luật Nhà giáo năm 2025 quy định chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn đối với nhà giáo trong cơ sở giáo dục công lập. Cụ thể:

Nhà giáo có chức danh giáo sư, phó giáo sư hoặc có trình độ tiến sĩ và nhà giáo làm việc trong ngành, lĩnh vực chuyên sâu đặc thù có thể hưởng chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn.

Chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn được thực hiện khi cơ sở giáo dục có nhu cầu; nhà giáo có đủ sức khỏe, tự nguyện và đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện của cơ sở giáo dục.

Thời gian nghỉ hưu ở tuổi cao hơn được quy định như sau: Đối với nhà giáo có trình độ tiến sĩ: không quá 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường;

Đối với nhà giáo có chức danh phó giáo sư: không quá 7 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường. Đối với nhà giáo có chức danh giáo sư: không quá 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường.

Trong thời gian thực hiện chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn theo quy định nêu trên, nhà giáo không giữ chức vụ quản lý.

Phan Anh