Khi giới trẻ 'làm mới' văn hóa truyền thống

Nhiều bạn trẻ luôn có cách tiếp cận và truyền tải văn hóa truyền thống theo cách riêng của họ.

Người trẻ kể chuyện lịch sử bằng công nghệ

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam vừa tổ chức Lễ trao quà tri ân Những người bạn yêu thích và tương tác nhiều nhất trên mạng xã hội Facebook (Fanpage của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam) và chủ nhân những video clip về Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, được công chúng yêu thích nhất trên Tiktok.

Theo chia sẻ của TS Nguyễn Anh Minh- Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng ngày càng được công chúng biết đến nhiều hơn thông qua các video clip, hình ảnh, bài đăng trên mọi nền tảng mạng xã hội, lượng khách đến với bảo tàng nhờ đó cũng tăng nhiều so với những năm trước đây.

Như vậy, công nghệ đang trở thành một phương tiện truyền tải thông điệp của lịch sử, văn hóa truyền thống đến gần hơn với giới trẻ. Rất nhiều bạn đã thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc qua việc sáng tạo các sản phẩm công nghệ mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa dân tộc.

Anh Viên Hồng Quang (28 tuổi) đã dùng AI phục chế các tư liệu lịch sử với mong muốn giúp thế hệ trẻ thêm yêu lịch sử và trân trọng giá trị hòa bình hôm nay. Còn nhóm bạn trẻ Team Lee gồm 12 người ở nhiều tỉnh, thành đã phục dựng rất nhiều chân dung các liệt sĩ từ ảnh cũ và đóng thành khung trang trọng, trao tặng cho gia đình thân nhân với mong muốn gìn giữ và lan tỏa ký ức lịch sử theo cách riêng của người trẻ…

Trên các nền tảng mạng xã hội thời gian qua cũng xuất hiện trào lưu cùng nhau đến thăm di tích Nhà tù Hỏa Lò, đặc biệt là các tour đêm và chia sẻ trải nghiệm trên mạng xã hội. Có bạn còn sáng tạo mô phỏng bản đồ vượt ngục của các nữ tù chính trị năm xưa qua trò chơi điện tử, thu hút sự tương tác rất lớn.

Trên mạng xã hội, cũng không khó để bắt gặp những bài viết, video quảng bá về ẩm thực các vùng miền. Trúc Anh - Chủ kênh Tik Tok “Biết tuốt Ninh Bình” với các video review các món ăn đặc sản Ninh Bình khoảng 300.000 lượt xem, thậm chí, có những video vượt mốc cả 1 triệu lượt xem, cho biết cô luôn mong muốn tìm hiểu sâu hơn về những món ăn đặc sắc của Ninh Bình, ghi lại quá trình chế biến, câu chuyện đằng sau mỗi món ăn và chia sẻ qua những video cho mọi người cùng trải nghiệm.

Thông điệp được truyền tải mạnh mẽ

Mỗi video, clip hay thông điệp tích cực, nhân văn khi được chia sẻ sẽ dễ dàng tạo ra hiệu ứng một cách nhanh chóng, góp phần xây dựng lối sống đẹp, tinh thần sẻ chia, trách nhiệm cộng đồng.

TS Hoàng Thị Bình - Phó Viện trưởng viện Văn hóa nghệ thuật, Thể thao và du lịch Việt Nam cho rằng, xu hướng này rất tích cực, nó tạo ra làn sóng lan tỏa, quảng bá mạnh mẽ giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống của Việt Nam. Những thông điệp đó càng được lan tỏa mạnh mẽ hơn bởi những người có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội như các nghệ sĩ, KOLs với lượng người theo dõi, yêu mến đông đảo. Họ giữ vai trò như những “đại sứ” lan tỏa văn hóa truyền thống.

Đồng quan điểm, PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, xu hướng người trẻ, đặc biệt là các bạn có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội, tích cực lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam là một dấu hiệu rất đáng mừng.

“Điều này cho thấy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và ý thức gìn giữ bản sắc không chỉ còn là câu chuyện của các thế hệ đi trước, mà đã được tiếp nối một cách đầy sáng tạo trong thế hệ trẻ. Việc các bạn sử dụng hình ảnh, video ngắn, âm nhạc để kể những câu chuyện Việt Nam theo một cách rất riêng, rất mới – chính là biểu hiện sống động của một nền văn hóa đang chuyển mình mà không đánh mất gốc rễ” – ông Sơn nêu quan điểm.

Cân bằng giữa hấp dẫn và xác thực

Văn hóa luôn chuyển động theo thời đại. Và trong quá trình chuyển động ấy, người trẻ không chỉ là người tiếp nhận, mà còn là người kiến tạo. Tuy nhiên, trong quá trình sáng tạo các tác phẩm từ chất liệu lịch sử, văn hóa truyền thống, PGS. TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, các bạn trẻ cần lưu tâm tới sự cân bằng. Cân bằng giữa tính hấp dẫn với tính xác thực. Cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và lòng tôn kính những giá trị truyền thống. Cân bằng giữa cá tính biểu đạt và trách nhiệm văn hóa.

“Chúng ta có thể biến tấu một điệu hò thành nhạc điện tử, có thể kể chuyện Tết bằng hoạt hình, có thể dựng lại hình ảnh áo dài trong bối cảnh hiện đại… nhưng tuyệt đối không nên hời hợt, cẩu thả, hay sa đà vào sự tầm thường hóa văn hóa để câu view, kiếm like. Văn hóa không phải là đạo cụ giải trí – nó là căn cốt tinh thần của dân tộc. Và càng được lan tỏa rộng rãi, nó càng cần được thể hiện một cách tinh tế, đúng đắn và chuyên nghiệp” – PGS. TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

PGS. TS Bùi Hoài Sơn, cho rằng nếu biến mạng xã hội thành nơi lan tỏa giá trị chân – thiện – mỹ Việt Nam một cách hấp dẫn, hiện đại, mà vẫn đậm đà bản sắc – thì mỗi video, mỗi bức ảnh, mỗi dòng chia sẻ của người trẻ hôm nay, sẽ là một “hạt giống văn hóa” gieo vào lòng thế giới. Từ đó, hình ảnh đất nước ta – một Việt Nam tươi đẹp, giàu bản sắc và có trách nhiệm với tương lai sẽ ngày càng tỏa sáng trên bản đồ văn hóa toàn cầu.

Việt Hà