Khát vọng xanh và định hướng bền vững cho Quảng Ninh từ tuyến bài của Doanh nhân Phạm Hồng Điệp

Tuyến bài của TS,LS Doanh nhân Phạm Hồng Điệp – Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Shinec, Ủy viên Hội đồng Biên tập Tạp chí Kinh tế Môi trường:

Bài 1: Phân tích điểm mạnh - điểm yếu phát triển công nghiệp Quảng Ninh

Bài 2: Phân tích chiến lược phát triển công nghiệp tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn chuyển đổi kinh tế xanh

Bài 3: Giải pháp khắc phục điểm nghẽn quy hoạch điện cho phát triển công nghiệp Quảng Ninh

Bài 4: Giải pháp phát triển toàn diện các khu kinh tế tỉnh Quảng Ninh

Bài 5: Xây dựng và định vị thương hiệu Quảng Ninh - Tỉnh công nghiệp xanh gắn với di sản và du lịch xanh

Bài 6: Từ khai thác tài nguyên đến làm chủ tri thức: Hướng đi mới cho doanh nghiệp tư nhân Quảng Ninh

Bài 7: Chiến lược phát triển bền vững nuôi trồng thủy hải sản ven Vịnh Hạ Long

Thưa GS.TS Đặng Thị Kim Chi, sau khi đọc chuỗi bảy bài của TS.Phạm Hồng Điệp, cảm nhận đầu tiên của Giáo sư là gì?

GS.TS.NGND Đặng Thị Kim Chi:

Tôi thấy Quảng Ninh vừa quen thuộc, vừa rất mới mẻ. Vẫn là Quảng Ninh của mỏ than, của vịnh Hạ Long, nhưng qua ống kính phân tích sắc sảo của TS.Phạm Hồng Điệp, tỉnh ấy hiện lên như một vùng đất khao khát rũ bỏ “kinh tế nâu” để đón nhận công nghiệp xanh. Hệ thống giao thông – từ cao tốc Hà Nội–Hạ Long, cảng Cái Lân, đến sân bay Vân Đồn – chính là đòn bẩy kết nối thị trường trong nước và quốc tế. Song điều làm tôi trăn trở là bài toán phụ thuộc quá lớn vào than đá, dẫn đến rủi ro môi trường và cần phải đổi mới để không tự chôn vùi thế mạnh truyền thống.

Trong các bài viết, tác giả còn nhấn mạnh chiến lược phát triển kinh tế xanh. Giáo sư đánh giá thế nào về tính khả thi của các đề xuất

Đề xuất hoàn thiện khung khổ pháp lý, quy hoạch tổng thể, ưu đãi đầu tư xanh, và xây dựng “trung tâm xanh” theo chuẩn ESG đều rất thuyết phục. Nhưng điểm mấu chốt là tính quyết liệt trong triển khai: phải trao quyền mạnh mẽ hơn cho chính quyền địa phương, tạo không gian cho doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp vừa làm chủ công nghệ. Khi đó, “chuyển đổi xanh” mới không chỉ là khẩu hiệu trên giấy, mà trở thành nhiệm vụ sống còn của Quảng Ninh.

Bà có nhận định thế nào về bài viết liên quan tới hạ tầng điện lực?

Hệ thống lưới điện đang quá tải vì các khu công nghiệp mở rộng nhanh. TS.Phạm Hồng Điệp đã nêu rõ nguyên nhân từ quy hoạch chưa kịp, thiếu đầu tư tư nhân, hạn chế năng lượng tái tạo. Giải pháp ông đề xuất – như phân cấp quản lý EVN với địa phương, mô hình PPP cho trạm biến áp, và điện mặt trời mái nhà – rất thiết thực. Nếu thực hiện đồng bộ, nguồn điện sẽ luôn sẵn sàng, đảm bảo nhịp điệu sản xuất không bị hụt hơi.

Về phát triển các khu kinh tế (KKT), và xây dựng thương hiệu cho Quảng Ninh, GS ấn tượng nhất ở điểm nào trong các bài viết?

Tôi ấn tượng cách tác giả nhìn nhận KKT không chỉ là nơi đặt nhà máy, mà còn phải là cực tăng trưởng đa ngành. KKT Vân Đồn, Móng Cái, Quảng Yên… đều phải kết hợp công nghiệp, logistics, du lịch và dịch vụ. Ông kêu gọi quy hoạch chức năng rõ ràng, hạ tầng xã hội – trường học, bệnh viện, nhà ở công nhân – phải đồng bộ, giải phóng mặt bằng minh bạch. Đó chính là chìa khóa để khu kinh tế lan tỏa giá trị cho cả vùng.

Khi đọc về “tỉnh công nghiệp xanh gắn với di sản và du lịch xanh,” tôi thực sự xúc động. Thương hiệu không chỉ là hình ảnh đẹp, mà phải đi kèm trách nhiệm. Ý tưởng “công viên công nghiệp sinh thái” với hồ điều hòa, bóng cây quanh nhà máy, và những tour tham quan trải nghiệm môi trường là cách thông minh để lan tỏa giá trị xanh. Điều này thể hiện khát vọng đưa Quảng Ninh thành điểm đến bền vững, không chỉ thu hút FDI mà còn tạo niềm tự hào cho người dân.

Doanh nghiệp tư nhân cần mở rộng tầm nhìn, chuyển từ khai thác tài nguyên sang làm chủ tri thức. Trung tâm Đổi mới Sáng tạo, Học viện Doanh nhân, vườn ươm start‑up phải thực chất, không chỉ danh nghĩa. Còn thủy sản, nếu không chuyển sang công nghệ cao – quy hoạch vùng sinh thái, nuôi xen canh, giám sát dịch bệnh trực tuyến – thì cảnh quan Vịnh Hạ Long sẽ mất dần sức sống. Đây không chỉ là chuyện ngành, mà là trách nhiệm với thiên nhiên.

Từ 7 bài viết, GS lưu ý điều gì để Quảng Ninh phát triển bền vững?

Tôi có hai lời nhắc then chốt:

Gắn kết cộng đồng: Mọi chính sách quy hoạch, dự án điện, xử lý bãi thải mỏ đều phải lắng nghe tiếng nói của người dân. Khi họ thấy rõ lợi ích – công viên sinh thái, điện mặt trời mái nhà, đào tạo nghề xanh – họ sẽ trở thành đồng minh bền vững.

Đánh giá minh bạch: Đừng chỉ hài lòng với PCI hay FDI. Quảng Ninh cần bộ chỉ số ESG cấp tỉnh, đo lường tỷ lệ nội địa hóa, chất lượng sống quanh KCN và sự tham gia của doanh nghiệp nhỏ. Đó mới là thước đo thực chất cho sự phát triển bền vững.

Tôi cũng hy vọng khi mỗi dự án, mỗi con người đều thấm đẫm tinh thần bền vững, Quảng Ninh sẽ không chỉ là vùng đất giàu tiềm năng, mà còn là ngọn hải đăng cho hành trình công nghiệp xanh của cả nước.

Mong rằng Quảng Ninh sẽ sớm biến khát vọng xanh thành hiện thực, cho thế hệ hôm nay và mai sau.

Trân trọng cảm ơn GS.TS Đặng Thị Kim Chi!

Duy Khánh - Phương Nam