Khát vọng đổi mới trên đồng ruộng

Vùng sản xuất dược liệu được chứng nhận hữu cơ tại huyện Nho Quan của HTX Riti (thành phố Hoa Lư).

Nông dân hiện đại, không ngại đổi mới

Trong dòng chảy đổi mới của đời sống xã hội, nổi bật là những người nông dân dám nghĩ, dám làm, để thay đổi sản xuất nông nghiệp ở địa phương.

Tiêu biểu như ông Bùi Đức Thịnh, xã Gia Hòa, huyện Gia Viễn. Ở tuổi “xưa nay hiếm”, ông Thịnh vẫn cho thấy sự nhạy bén đáng kinh ngạc khi ứng dụng công nghệ vào quản lý trang trại cá của mình. Với 2,6 ha ao cá được thiết kế theo mô hình hiện đại, trang bị hệ thống bơm nước, sục khí và máy cho ăn tự động, mọi hoạt động chăm sóc đàn cá đều nằm gọn trong “một chạm” từ chiếc điện thoại thông minh của ông.

Chia sẻ về “trợ thủ đắc lực” này, ông Thịnh không giấu được niềm vui: “Cái điện thoại bé tí thế thôi, mà nó thay cả 2-3 người làm việc quần quật ngoài ao ấy chứ. Vừa tiết kiệm thời gian, công sức, lại còn chính xác.

Nhờ nó mà cá lớn nhanh, mình cũng có thêm thu nhập. Năm vừa rồi gia đình tôi thu lãi khoảng 600 triệu đồng đấy!”. Câu chuyện của ông Thịnh là minh chứng sinh động cho thấy công nghệ đã trở thành đòn bẩy, giúp người nông dân nâng cao năng suất và chất lượng cuộc sống.

Không chỉ có ông Thịnh, trên những cánh đồng thẳng cánh cò bay của Ninh Bình còn xuất hiện ngày càng nhiều những ông chủ nông dân khác, mạnh dạn đầu tư cơ giới hóa vào sản xuất. Điển hình là đại điền Trịnh Viết Chiến ở thôn Kim Phú, xã Ninh Khang, thành phố Hoa Lư.

Sở hữu 300 mẫu ruộng đi thuê, ông Chiến đã đầu tư hệ thống máy móc đồng bộ từ khâu làm đất, gieo mạ, cấy, chăm sóc đến thu hoạch. Thậm chí, ông còn sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc và bón phân, một hình ảnh không còn xa lạ trên những cánh đồng lúa bạt ngàn.

Nhờ cơ giới hóa 100%, ông Chiến tự tin khẳng định: “Gieo cấy cả trăm mẫu ruộng chỉ cần 10-15 ngày là xong. Chi phí sản xuất cũng giảm gần một nửa so với làm thủ công. Mấy năm gần đây lúa được giá, mỗi năm tôi cũng kiếm được vài trăm triệu đồng”. Sự thành công của ông Chiến không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn truyền cảm hứng cho nhiều người, khẳng định rằng làm ruộng cũng có thể làm giàu.

Từ những cá nhân tiên phong, một cộng đồng nông dân đổi mới đã hình thành. Câu lạc bộ đại điền với 45 thành viên, sở hữu hơn 800 ha đất sản xuất lúa đã ra đời, tạo nên một sức mạnh hợp tác bền vững.

Ông Bùi Hữu Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Xúc tiến thương mại tỉnh chia sẻ: Kỳ vọng lực lượng này sẽ là “lớp nông dân mới” tiên phong, tạo ra cuộc cách mạng trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

Trung tâm đang có kế hoạch hỗ trợ họ tiếp cận những công nghệ tiên tiến hơn nữa, hướng tới nền nông nghiệp thông minh, giảm chi phí, tăng hiệu quả và bảo vệ môi trường, từng bước việc trồng lúa sẽ hình thành thị trường bán chứng chỉ khí thải, góp phần tăng thu nhập cho người nông dân.

Hướng tới tương lai xanh và bền vững

Sự đổi mới trên đồng ruộng Ninh Bình không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng công nghệ và cơ giới hóa. Nhận thức rõ tầm quan trọng của chất lượng và an toàn thực phẩm, nông dân trên địa bàn tỉnh ngày càng chú trọng đến các tiêu chuẩn về kỹ thuật, sản xuất an toàn, có truy xuất nguồn gốc gắn với xây dựng vùng nguyên liệu.

Đến nay, toàn tỉnh có 21 cơ sở đã được cấp chứng nhận VietGAP, 8 cơ sở được cấp giấy chứng nhận là sản phẩm hữu cơ phù hợp với các yêu cầu của Tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, tổng diện tích được chứng nhận hữu cơ là 26,1ha, cung cấp ra thị trường khoảng 293,8 tấn sản phẩm hữu cơ, bao gồm trà hoa vàng, cây dược liệu, cúc chi, sâm Cúc Phương, sắn dây, củ nghệ, rau, củ, quả các loại.

Diện tích sản xuất lúa chất lượng theo hướng hữu cơ đạt gần 5 nghìn ha và được triển khai rộng rãi ở tất cả các huyện, thành phố trong tỉnh. Hầu hết các sản phẩm nông sản chủ lực của các xã được các cơ sở sản xuất, kinh doanh thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc đảm bảo các yêu cầu lưu trữ, truy xuất thông tin ở mỗi công đoạn từ sản xuất đến lưu trữ, chế biến và thương mại sản phẩm.

Theo số liệu năm 2024, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đã đạt 70,74 triệu đồng/người/năm, cho thấy sự cải thiện đáng kể trong đời sống kinh tế nhờ những thay đổi tích cực trong sản xuất nông nghiệp. Với mục tiêu nâng cao toàn diện đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn, Ninh Bình đang tiếp tục tập trung tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng sinh thái, đa giá trị.

Đồng chí Đinh Văn Khiêm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh: Mục đích của nông nghiệp sinh thái là kiến tạo một hệ thống nông nghiệp bền vững về mặt sinh thái, có tiềm lực về kinh tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của con người mà không làm suy thoái tài nguyên và môi trường.

Trong tương lai, nông nghiệp Ninh Bình không chỉ đóng vai trò đảm bảo an ninh lương thực mà còn hướng tới phục vụ du lịch và cung cấp các sản phẩm nông sản đặc trưng, chất lượng cao cho thị trường địa phương và du khách. Tỉnh xác định lợi thế cạnh tranh của mình không nằm ở quy mô đất đai hay lao động giá rẻ mà ở tiềm năng du lịch và sự độc đáo của các sản phẩm địa phương.

Nông nghiệp Ninh Bình không đặt mục tiêu cạnh tranh xuất khẩu số lượng lớn mà tập trung vào chất lượng và giá trị gia tăng, hướng đến phục vụ khoảng 1 triệu dân trong tỉnh và hàng triệu lượt khách du lịch mỗi năm. Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Ninh Bình sẽ tập trung vào việc phát triển nông nghiệp theo hướng đa ngành, đa giá trị, khai thác tối đa tiềm năng của từng vùng sinh thái.

Các vùng sản xuất hàng hóa tập trung chuyên canh sẽ được quy hoạch bài bản, đồng thời hình thành các vành đai xanh, các tuyến nông nghiệp sinh thái phục vụ du lịch và các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đến việc bảo tồn và phát huy các sản phẩm nông nghiệp truyền thống, đặc sản địa phương gắn với phát triển các loại hình du lịch nông nghiệp và sản phẩm OCOP.

Ứng dụng các phương thức canh tác tiên tiến như nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác, nông nghiệp tuần hoàn và nông nghiệp hữu cơ sẽ là nền tảng để xây dựng một nền nông nghiệp xanh, sạch, hài hòa và bền vững, góp phần tạo cảnh quan sinh thái đô thị và thúc đẩy du lịch.

Đi cùng với nền nông nghiệp tiên tiến, tỉnh cũng xây dựng nông thôn theo hướng hiện đại, xanh, sạch, đẹp, nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống. Mục tiêu là tạo ra một môi trường sống tốt đẹp, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị theo hướng phố trong làng, làng trong phố, đồng thời bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững.

Hình ảnh người nông dân Ninh Bình trong tương lai là những “nông dân văn minh”- những người làm chủ công nghệ, thị trường, có kiến thức và kỹ năng sản xuất chuyên nghiệp, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.

Với những nỗ lực không ngừng, Ninh Bình đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành tỉnh tiên phong, kiểu mẫu về nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh vào năm 2030. Đây không chỉ là một mục tiêu kinh tế mà còn là khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân trên quê hương Cố đô.

Bài, ảnh: Nguyễn Lựu