Khánh thành Phòng lưu trữ và trưng bày tư liệu số Phật giáo đầu tiên tại Việt Nam

Nghi thức khai mạc truyền thống

Quang lâm tham dự có sự hiện diện của chư tôn Trưởng lão Thành viên Hội đồng Chứng minh: Hòa thượng Thích Lưu Hòa, Hòa thượng Thích Quang Nhuận, Hòa thượng Thích Chơn Hương; Hòa thượng Thích Hải Ấn, Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Viện trưởng Học viện Phật giáo VN tại Huế; Hòa thượng Thích Huệ Phước, Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Trị sự GHPGVN TP.Huế; chư Tăng các nước Thái Lan, Lào…; chư tôn đức Ban Thường trực Ban Trị sự GHPGVN TP.Huế, Hội đồng Điều hành Học viện Phật giáo VN tại Huế; Tăng Ni sinh viên các khóa cùng đạo hữu Phật tử các giới.

Chư tôn đức Việt Nam và các nước tham dự lễ khai mạc

Bà Shiva Rudrappa Deepa Ganiger, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam và thành viên Đại sứ quán; nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương cùng các nhà nghiên cứu, quý vị nhân sĩ trí thức đến tham dự.

Ông Nguyễn Khoa Điềm và bà Shiva Rudrappa Deepa Ganiger tham dự lễ khai mạc

Phát biểu mở đầu, Hòa thượng Thích Hải Ấn cho biết: “Phòng lưu trữ và trưng bày tư liệu số Phật giáo là nơi lưu trữ và giới thiệu hệ thống pháp âm của các vị cao Tăng cùng các sự kiện Phật giáo Huế diễn ra trước năm 1975, do cố Phật tử Tâm Đại Lê Văn Dũng - chủ nhân phòng thu băng Hoa Đàm trước năm 1975 ghi âm và thực hiện trên hệ thống băng đúc”.

Cư sĩ Tâm Đại Lê Văn Dũng - người sáng lập trung tâm Hoa Đàm xuất bản và phát hành băng kinh Phật đã dành 20 năm ghi lại các hoạt động Phật giáo tại Huế. Vào thời điểm đó, ghi âm sống và thường làm vào ban đêm để giữ được không khí linh thiêng mà những phòng thu âm khác khó có được.

Hòa thượng Thích Hải Ấn phát biểu khai mạc

Năm 2023, Hòa thượng Thích Hải Ấn và đạo hữu Lê Văn Chính đã tiến hành số hóa từ hàng trăm cuốn băng và chọn lọc 95 đoạn âm thanh tiêu biểu trích xuất ngắn được tổ chức thành 8 chương gồm: nghi thức tụng niệm; kinh phật và các sám pháp; pháp thoại và pháp đàm các bậc tôn túc; các sự kiện lịch sử Pháp nạn 1963, Pháp nạn 1963, cổ nhạc Phật giáo, tân nhạc Phật giáo, Hòa thượng Thích Trí Quang.

Phòng lưu trữ sử dụng công nghệ IPS bắt tầng siêu rộng UWB để phân bổ âm thanh đến tùy vị trí. Đạo hữu Lê Văn Chính - con trai của cố Phật tử Tâm Đại Lê Văn Dũng đã phát tâm thực hiện phòng lưu trữ và trưng bày tư liệu số Phật giáo này tại Cơ sở 1 của Học viện (chùa Hồng Đức, P.Thủy Xuân, TP.Huế), với hệ thống trang thiết bị và công nghệ hiện đại.

Đạo hữu Lê Văn Chính - con trai của cố Phật tử Tâm Đại Lê Văn Dũng nhận Bằng tuyên dương công đức

Sáng cùng ngày, Ban Tổ chức cũng đã khai mạc không gian trưng bày triển lãm chủ đề “Lịch sử nghệ thuật Phật giáo so sánh: Ấn Độ và Việt Nam”, giới thiệu 18 bức ảnh nghệ thuật kích thước 80 x 120cm với nội dung so sánh về nghệ thuật điêu khắc Phật tượng giữa các trường phái Gandhara, Mathura của Ấn Độ với các phong cách điêu khắc Phật tượng thuộc Champa, Phù Nam và các triều Lý - Trần - Lê của Việt Nam.

Đây là bộ ảnh nghệ thuật do Tiến sĩ Abira Bhattacharya giám tuyển, Bảo tàng Quốc gia và Bộ Văn hóa thuộc Chính phủ Ấn Độ thực hiện.

Cắt băng khai mạc triển lãm

Triển lãm nhằm làm sáng tỏ quá trình truyền bá Phật pháp và các thực hành văn hóa từ Ấn độ sang Việt Nam, tập trung vào hành trình lịch sử. Các hiện vật được lựa chọn minh họa cách những giáo lý tinh thần và yếu tố văn hóa được du nhập, thích nghi cũng như hòa nhập vào xã hội Việt Nam qua nhiều thế kỷ. Điểm nổi bật của triển lãm là khảo sát nghệ thuật cổ Việt Nam qua các hình tượng thờ cúng mô tả Đức Phật Thích Ca, các vị Bồ-tát và các dạng SAMBHOGAKAYA trong thế giới Phật giáo đa thần. Triển lãm cũng giới thiệu những mảnh kiến trúc từ các cơ sở tu viện Phật giáo Đồng Dương.

Triển lãm đã thể hiện rõ sự phân tích, so sánh dựa trên nhiều nguồn tư liệu góp phần làm sâu sắc sự hiểu biết về giao lưu văn hóa bao gồm các bia ký, văn bản lịch sử và hiện vật thị giác.

Tượng Vajrapani chất liệu đá, chùa Long Đọi (tỉnh Hà Nam cũ)

Ngoài ra, không gian triển lãm còn trưng bày bộ sưu tập gồm 10 pho tượng Phật với nhiều chất liệu và kích thước khác nhau, thuộc các trường phái điêu khắc Gandhara, Mathura và trường phái Mật tông Ấn Độ, có niên đại trải dài từ thế kỷ II đến thế kỷ XI sau Tây lịch.

Một số hình ảnh ghi nhận:

Đế tượng điện thờ Đồng Dương Việt Nam, thế kỷ IX-X

Dải phù điêu với hình ảnh Tất Đạt Đa tu khổ hạnh, thế kỷ III, chất liệu đá phi Gandhara hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng nghệ thuật châu Á, Berlin

Tượng Phật mang sự bảo hộ, giai đoạn Angkor khoảng thế kỷ VII-VIII, chất liệu đá sa thạch, Việt Nam, hiện đang lưu tại Bảo tàng Metropolitan, New York

Quảng Điền/Báo Giác Ngộ