Khánh thành Nhà tưởng niệm anh hùng tình báo Phạm Xuân Ẩn

Đại biểu cắt băng khánh thành Nhà tưởng niệm.

Công trình nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tình báo Quốc phòng Việt Nam (25/10/1945-25/10/2025). Đây là công trình văn hóa lịch sử, là biểu tượng của lòng tri ân, niềm tự hào và sức lan tỏa của lý tưởng cách mạng về nhà tình báo huyền thoại Phạm Xuân Ẩn.

Tại buổi lễ, Trung tướng Nguyễn Đức Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Tổng cục 2, xúc động cho biết: “Lịch sử 80 năm của tình báo quốc phòng là bản anh hùng ca bất diệt về lòng trung thành, trí tuệ và sự hy sinh thầm lặng. Trong đó, tấm gương Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn là minh chứng sáng ngời cho truyền thống trung dũng, kiên cường, độc lập sáng tạo, bí mật, khôn khéo và đoàn kết, quyết thắng”.

Trung tướng Nguyễn Đức Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Tổng cục 2 phát biểu.

Nhắc đến Phạm Xuân Ẩn là nhắc đến một nhân cách lớn, một chiến sĩ cách mạng kiên trung, mưu trí, quả cảm, người đã cống hiến cả cuộc đời cho độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc.

Dưới vỏ bọc của một nhà báo quốc tế nổi tiếng, ông đã gửi về căn cứ gần 500 tài liệu và báo cáo chiến lược tuyệt mật, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Sinh năm 1927 tại Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Phạm Xuân Ẩn (tức Trần Văn Trung) sớm giác ngộ cách mạng, tham gia tổ chức Thanh niên Tiền phong rồi Việt Minh. Sau thời gian hoạt động ở chiến khu, ông được bác sĩ Phạm Ngọc Thạch giao nhiệm vụ đặc biệt làm tình báo chiến lược trong lòng địch.

Ủy viên Bộ Chính trị Nguyễn Văn Nên (thứ 3 từ phải qua) dự lễ khánh thành.

Năm 1957, theo chỉ đạo của đồng chí Mai Chí Thọ và Trần Quốc Hương (Mười Hương), ông sang Mỹ học ngành báo chí, bước chuẩn bị cho vỏ bọc hoàn hảo sau này.

Từ năm 1960, khi trở lại Sài Gòn ông lần lượt làm việc cho Reuters, The New York rồi Tuần báo Time, nơi ông trở thành một trong những phóng viên uy tín hàng đầu, đồng thời là nguồn cung cấp tin chiến lược vô giá cho cách mạng.

Trong những năm tháng gian khổ, Phạm Xuân Ẩn vẫn giữ trọn niềm tin với Đảng, với nhân dân và Tổ quốc. Những bản tin ông gửi về về chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, “Việt Nam hóa chiến tranh”, kế hoạch Staley-Taylor hay đánh giá việc Mỹ sẽ không trở lại Việt Nam, đều góp phần phục vụ Bộ Chính trị hoạch định đường lối chiến lược, dẫn đến quyết tâm giải phóng miền nam sớm hơn dự kiến một năm.

Sau ngày đất nước thống nhất, Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Hơn tất cả, di sản lớn nhất ông để lại là bài học về lòng yêu nước, đạo đức nghề nghiệp và nhân cách người chiến sĩ tình báo cách mạng.

Công trình Nhà tưởng niệm Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Xuân Ẩn.

Đối với nghề nghiệp phải là sự tận tụy, thực chất, không giả dối; đối với bạn bè đó là lòng chân thành, là văn hóa, là trái tim và sự nhân nghĩa, nhân văn của con người Việt Nam. Chính vì vậy, ngoài những đóng góp cho cách mạng, chính những người bên kia trận tuyến cũng phải kính nể, khâm phục Phạm Xuân Ẩn.

Đại biểu tham quan Nhà tưởng niệm.

Tại lễ khánh thành Nhà tưởng niệm, ông Phạm Xuân Hoàng Ân, con trai Anh hùng Phạm Xuân Ẩn, xúc động chia sẻ: “Hôm nay được cùng Tổng cục 2 và chính quyền thành phố khánh thành nhà tưởng niệm cha tôi ngay trên mảnh đất nơi ông từng sống và hoạt động, gia đình vô cùng tự hào và xúc động. Công trình này không chỉ là niềm vinh dự của dòng họ mà còn là biểu tượng tri ân đối với những người đã cống hiến trọn đời cho độc lập, dân tộc”.

Ông bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Bộ Quốc phòng, Tổng cục 2, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cùng chính quyền và nhân dân xã Tân Nhựt đã chung tay xây dựng nên công trình mang giá trị lịch sử, văn hóa và nhân văn sâu sắc này.

Tư liệu trưng bày về sự nghiệp hoạt động cách mạng của nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn.

“Chúng tôi xin hứa sẽ giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước của cha, ông để con cháu mãi noi theo, sống có trách nhiệm, nhân nghĩa và sẵn sàng hy sinh vì Tổ Quốc”, ông Ân nói.

Đại diện chính quyền địa phương, ông Lê Như Hải Long, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tân Nhựt, khẳng định: “Nhà tưởng niệm sẽ là trường học đặc biệt để giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc cho thế hệ mai sau.

Mỗi đoàn viên, thanh niên, học sinh khi đến đây được nghe về cuộc đời một người anh hùng ẩn mình giữa đời thường, để hiểu rằng yêu nước không chỉ là khái niệm trong sách vở mà là hành động, là cống hiến và sống có trách nhiệm mỗi ngày”.

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại lễ khánh thành.

Nhà tưởng niệm Anh hùng Phạm Xuân Ẩn là kết tinh của tình cảm tri ân sâu nặng, của lòng tự hào dân tộc và là lời nhắc nhở cho thế hệ hôm nay về giá trị của độc lập, tự do được đánh đổi bằng trí tuệ, máu và cả sự thầm lặng của những người như Phạm Xuân Ẩn.

NHẬT THÀNH