Khánh Hòa tận dụng lợi thế, nâng cao năng lực thu hút vốn FDI

Một góc Khu kinh tế Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa. (Ảnh: MINH CHIẾN)

Đến nay, nhiều dự án đang hoạt động hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực để Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.

Sau hợp nhất, tỉnh Khánh Hòa có diện tích hơn 8.555km2, với đường bờ biển dài nhất cả nước (hơn 500km), mở ra không gian rộng lớn, dồi dào tiềm năng, phấn đấu tăng trưởng ở mức 2 con số, tạo thế và lực vững vàng tiến vào kỷ nguyên mới.

Bốn trụ cột động lực thu hút đầu tư

Cụ thể hóa chủ trương, cơ chế, chính sách đặc thù của Trung ương (Nghị quyết số 09-NQ/TW của Bộ Chính trị); Nghị quyết số 55/2022/QH15 và Nghị quyết số 189/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa, tháng 7/2025, Tỉnh ủy Khánh Hòa đã ban hành Nghị quyết số 01 về tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2025-2030, xác định bốn trụ cột động lực tập trung thu hút đầu tư phát triển các ngành chiến lược, tạo niềm tin với cộng đồng doanh nghiệp, gồm: công nghiệp, năng lượng; du lịch, dịch vụ; đô thị, xây dựng; khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.

Cùng với việc tăng cường tháo gỡ ba “điểm nghẽn” để hoàn thiện đồng bộ hạ tầng chiến lược gồm: đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xử lý các công trình, dự án tồn đọng kéo dài; tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả đầu tư công, Khánh Hòa đã bổ sung các tuyến cao tốc, cảng biển, sân bay, tăng năng lực logistics, tạo thành trục động lực liên kết bắc-nam.

Địa phương có lợi thế về năng lượng tái tạo tại khu vực Nam Khánh Hòa, đây là trung tâm năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời) hàng đầu cả nước. Việc kết hợp tiềm năng năng lượng với cảng biển sẽ tạo sức hút các nhà đầu tư FDI trong lĩnh vực công nghiệp, năng lượng, chế biến.

Tỉnh đang mở rộng quỹ đất sạch để phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị mới và các dự án quy mô lớn, gia tăng tiềm năng du lịch với sự liên kết giữa Nha Trang-Vân Phong-Ninh Chữ-Núi Chúa, tạo thành chuỗi điểm đến du lịch biển, sinh thái, nghỉ dưỡng đẳng cấp quốc tế.

Trong bối cảnh Việt Nam liên tiếp ký các FTA thế hệ mới, Khánh Hòa tổ chức nhiều cuộc tiếp xúc với các tập đoàn, nhà đầu tư lớn tại Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc,... Đã có nhiều tập đoàn hàng đầu cam kết tiếp tục đầu tư, mở rộng quy mô tại Khánh Hòa.

Giám đốc Sở Tài chính Châu Ngô Anh Nhân cho biết: “Trong 8 tháng năm nay, Khánh Hòa đã thu hút 62 dự án đầu tư ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký hơn 391 nghìn tỷ đồng. Riêng thu hút vốn đầu tư FDI, đến thời điểm này có 163 dự án, tổng vốn đăng ký gần 5,1 tỷ USD”.

Đơn cử, các dự án mở rộng và nâng cao năng lực đóng tàu biển (mức đầu tư gần 352 triệu USD) của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đóng tàu HD Hyundai Việt Nam (liên doanh với Hàn Quốc), nâng công suất đóng tàu lên 1,44 triệu DWT/năm vào năm 2030; Nhà máy Nhiệt điện BOT Vân Phong 1 (Tập đoàn Sumitomo-Nhật Bản), mức đầu tư 2,58 tỷ USD,… Các dự án này đã tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho gần 20.000 lao động.

Khu kinh tế Vân Phong của Khánh Hòa thành lập năm 2006, định hướng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2023, đây sẽ là khu kinh tế tổng hợp đa ngành, đa lĩnh vực, giữ vai trò đầu tàu thu hút đầu tư, là động lực phát triển kinh tế cho các vùng lân cận và cả nước; là trung tâm công nghiệp gắn với cảng biển cùng với các dự án khu đô thị, dịch vụ du lịch ven biển,…

Trưởng phòng Đầu tư-Doanh nghiệp (Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Phong) Nguyễn Thị Thu Hà chia sẻ: “Trên cơ sở quy hoạch chung và triển khai quy hoạch phân khu chức năng, đến nay, khu kinh tế Vân Phong có 11 phân khu đã hoàn thành, thu hút 131 dự án đầu tư trong nước và 24 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 5,4 tỷ USD; đã thực hiện đạt 3,3 tỷ USD/tổng vốn đăng ký, nhiều dự án FDI đang hoạt động hiệu quả. So với cùng kỳ, trong sáu tháng năm nay, doanh thu các dự án tại khu công nghiệp này ước đạt hơn 1 tỷ USD (tăng 63%); kim ngạch xuất khẩu đạt 751 triệu USD (tăng 56%), kim ngạch nhập khẩu đạt 559 triệu USD. Số thu ngân sách của khu công nghiệp đã vượt qua mốc 1.000 tỷ đồng (tăng 85%), góp phần quan trọng vào nguồn thu của tỉnh”.

Cần cơ chế cho bước phát triển mới

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, dư địa để tiếp tục phát triển tại Khánh Hòa còn nhiều, tuy nhiên, để đạt được vị thế mới trên bản đồ phát triển quốc gia, tỉnh rất cần sự hỗ trợ của Trung ương, các bộ, ngành trong việc tạo cơ chế đặc thù giúp tỉnh phát triển bền vững.

Hạ tầng tại một số khu công nghiệp, khu kinh tế của tỉnh chưa được đầu tư đồng bộ, không thể đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư công nghệ cao, quy mô lớn. Cảng biển Vân Phong tuy được xác định có tiềm năng lớn nhưng khai thác chưa đạt như kỳ vọng; quỹ đất sạch dành để ưu tiên thu hút các dự án FDI quy mô lớn còn hạn chế.

Cùng với đó, nguồn nhân lực chất lượng cao cũng chưa đủ đáp ứng yêu cầu các ngành nghề mới, nhất là công nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, logistics quốc tế,... khiến cho Khánh Hòa giảm sức hấp dẫn, khó cạnh tranh thu hút đầu tư FDI so với các địa phương khác đang có hạ tầng khu công nghiệp tốt, nhiều thế mạnh cạnh tranh.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Trịnh Minh Hoàng cho biết: Cùng với thực hiện biện pháp tháo gỡ khó khăn theo các nghị quyết của Trung ương; Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa, sắp tới, tỉnh sẽ kiến nghị Trung ương chấp thuận một số cơ chế, chính sách thực hiện thí điểm đề án Khu thương mại tự do (giai đoạn 2025-2030) tại 3 khu vực, gồm: Khu kinh tế Vân Phong, gắn với cảng Vân Phong; khu kinh tế ven biển phía nam Khánh Hòa gắn với cảng Cà Ná; khu vực phát triển gắn với cảng hàng không quốc tế Cam Ranh.

Trước mắt, tỉnh sẽ tập trung khắc phục và hoàn thiện về kết cấu hạ tầng; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính nhanh gọn, minh bạch; nâng cao năng lực cạnh tranh có trọng tâm, trọng điểm bằng cách xây dựng chính sách ưu đãi nổi trội về thủ tục đầu tư, thuế, hải quan, xuất nhập khẩu. Cùng với đó, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh bình đẳng để thu hút các nhà đầu tư FDI có năng lực, quyết tâm đưa Khánh Hòa trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu của các nhà đầu tư quốc tế, từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trong tương lai không xa.

TRUNG TÂN NGUYÊN