Khẩn trương, đúng luật để tranh thủ… 'cơ hội vàng'

Theo ông Vũ Quang Hùng, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các KCN Đà Nẵng (DSEZA), lễ khởi động không đơn thuần là khởi công một dự án, mà là cam kết mạnh mẽ về một tương lai phồn thịnh, đánh dấu bước tiến lịch sử như là “cơ hội vàng” trong hành trình xây dựng Đà Nẵng thành trung tâm kinh tế – du lịch hàng đầu cả nước và khu vực. Có một điều đáng lưu ý, cận kề thời điểm “bấm nút” khởi động hạng mục đầu tiên của mô hình chưa có trong tiền lệ nền kinh tế của đất nước, lại râm ran dư luận lo ngại về sự tuân thủ quy định pháp luật (?). Vào cuộc tìm hiểu, PV Báo CAND ghi nhận được điều đáng phấn khởi từ chính quyền địa phương được Trung ương tin tưởng chọn làm nơi thí điểm Khu thương mại tự do (TMTD)…

Thành lập Khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng - Ảnh minh họa

Băn khoăn, lo gì, ngại gì?

Theo tìm hiểu của PV Báo CAND, một tuần trước ngày khởi động dự án FTZ 5 của Khu TMTD Đà Nẵng, vào ngày 21/8/2025, Văn phòng UBND TP Đà Nẵng đã ban hành công văn về việc lấy ý kiến biểu quyết của các Ủy viên UBND thành phố (bằng phiếu); kèm theo Báo cáo thẩm định hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu chức năng tại FTZ 5 (gọi tắt là Báo cáo thẩm định). Bên cạnh hầu hết ý kiến tán đồng với nội dung, với tư cách là thành viên UBND thành phố, Giám đốc Sở Công Thương bày tỏ băn khoăn quanh quy mô vốn đầu tư (của hạng mục sắp khởi công) cũng như tiêu chuẩn lựa chọn nhà đầu tư từ phía cơ quan quản lý nhà nước.

Theo nội dung tại điểm c khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 136/2024/QH 15 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế chính sách, đặc thù phát triển TP Đà Nẵng (NQ 136), dự án Khu TMTD Đà Nẵng ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược. Cụ thể, đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng theo quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt bao gồm: Khu thương mại - dịch vụ; Trung tâm Logistics gắn với Cảng Liên Chiểu và Khu sản xuất có quy mô. Mỗi khu chức năng như thế đều có vốn đầu tư từ 3.000 tỷ đồng trở lên.

Cùng với một số nội dung viện dẫn từ Quyết định số 1142/QĐ-TTg ngày 13/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Khu TMTD Đà Nẵng (gọi tắt là QĐ 1142), đối chiếu với Báo cáo thẩm định và dự thảo Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư đối với FTZ 5 có vốn đầu tư dự án là 808,272 tỷ đồng, Giám đốc Sở Công Thương TP Đà Nẵng cho rằng cần làm rõ nhà đầu tư (Công ty CP dịch vụ cáp treo Bà Nà) có phải là nhà đầu tư chiến lược hay không để đảm bảo dự án thực hiện theo đúng mục tiêu và định hướng khu chức năng của Khu TMTD Đà Nẵng? Trong Phiếu phản hồi “quan điểm khác”, lãnh đạo Sở Công Thương cho biết, thực hiện kế hoạch ngày 21/7/2025 về triển khai QĐ 1142, Chủ tịch UBND thành phố giao Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các KCN Đà Nẵng (DSEZA) xây dựng Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư vào Khu TMTD Đà Nẵng. Tại Thông báo ngày 14/8 vừa qua của Văn phòng UBND thành phố, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng - Lương Nguyễn Minh Triết giao DSEZA hoàn thành xây dựng Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư vào Khu TMTD Đà Nẵng trước ngày 15/9 tới.

Không khẩn trương, dễ vuột mất cơ hội “vàng”

Trước đó, vào ngày 8/8/2025, lãnh đạo Sở Công Thương cũng có Văn bản số 570/SCT đề nghị xem xét về sự phù hợp của Dự án FTZ 5 với các quy hoạch ngành nghề trong lĩnh vực công thương đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; về sự phù hợp của định hướng phát triển và thu hút đầu tư vào Khu TMTD Đà Nẵng.

“Từ ý kiến này của Sở Công Thương, DSEZA đề nghị nhà đầu tư giải trình, làm rõ và tại văn bản ngày 20/8 vừa qua, nhà đầu tư đã có sự điều chỉnh đúng định hướng ngành nghề kinh doanh theo QĐ 1142 của Thủ tướng Chính phủ. Đó là dự án triển khai sẽ hình thành trung tâm tổ chức các hoạt động thương mại, dịch vụ chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế trong các lĩnh vực: du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng, dịch vụ lưu trú, kinh doanh hàng miễn thuế, thương mại điện tử, giáo dục, dịch vụ y tế, giải trí, thể thao và các dịch vụ phụ trợ khác”, lãnh đạo DSEZA cho biết và chia sẻ, việc lựa chọn nhà đầu tư dự án thực hiện theo Luật Đầu tư 2020.

“Nhà đầu tư – Công ty CP dịch vụ cáp treo Bà Nà có vốn điều lệ 6.914 tỷ đồng, đang thực hiện dự án Quần thể Khu du lịch sinh thái Bà Nà – Suối Mơ với tổng mức đầu tư gần 52.000 tỷ đồng, đủ điều kiện yêu cầu của nhà đầu tư chiến lược đầu tư kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu TMTD theo quy định tại NQ 136. Nhà đầu tư có quyền sử dụng đất nên không thuộc đối tượng phải áp dụng trình tự thủ tục lựa chọn nhà đầu tư chiến lược theo NQ 136 mà áp dụng theo Luật Đầu tư 2020”, lãnh đạo DSEZA lý giải thêm và khẳng định, ý kiến của Giám đốc Sở Công Thương, Ủy viên UBND thành phố, cho rằng dự án tại khu chức năng số 5 chưa đạt mức vốn 3.000 tỷ đồng nên chưa thể phê duyệt, là chưa phù hợp với tinh thần Nghị quyết 136. “Quy định này chỉ áp dụng đối với các dự án lựa chọn theo cơ chế nhà đầu tư chiến lược, không bắt buộc mọi dự án trong Khu TMTD Đà Nẵng đều phải đạt mức vốn này. Nếu hiểu và áp dụng máy móc sẽ dẫn tới ách tắc khởi động, làm chậm tiến độ triển khai Khu thương mại tự do”, lãnh đạo DSEZA chia sẻ riêng với PV Báo CAND.

Còn việc đặt vấn đề: Việc chấp thuận chủ trương đồng thời chấp nhận nhà đầu tư đối với khu chức năng FTZ 5 tại thời điểm hiện nay (Bộ tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chưa được ban hành) thì có phù hợp hay không? theo lãnh đạo DSEZA, Giám đốc Sở Công Thương chưa sát thực tế. “Bộ tiêu chí là công cụ điều chỉnh cho giai đoạn sau, không phải điều kiện tiên quyết để đình hoãn các dự án đã có đất và hồ sơ hợp pháp. Quan điểm này nếu áp dụng sẽ gây ách tắc, làm mất cơ hội thu hút đầu tư ban đầu cho FTZ; trái với ý kiến thẩm định của Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường và DSEZA”, vị lãnh đạo này một lần nữa tỏ rõ quan điểm.

Nhắc lại tinh thần chỉ đạo và sự kỳ vọng của đồng chí Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tại buổi lễ công bố Quyết định thành lập Khu TMTD đầu tiên của cả nước (cuối 6/2025), một lãnh đạo thành phố cho biết thời gian qua, Đà Nẵng đã khẩn trương bắt tay vào triển khai các nhiệm vụ cụ thể với mong muốn đưa mô hình này sớm vận hành hiệu quả, trở thành cửa ngõ kết nối kinh tế Việt Nam với khu vực và thế giới; và đó cũng sẽ là mô hình thí điểm có giá trị thực tiễn, làm cơ sở mở rộng các khu TMTD khác trong tương lai.

“Báo cáo với UBND thành phố, Ban DSEZA cũng đã đề nghị lãnh đạo các sở, ban ngành, địa phương nghiên cứu kỹ hơn tinh thần NQ 136 và QĐ 1142, tránh cách hiểu cứng nhắc, gây hiểu nhầm và ảnh hưởng đến tiến độ triển khai. Quan điểm nhất quán của thành phố là phê duyệt FTZ 5 theo cơ chế chuyển tiếp để sớm hình thành sản phẩm dịch vụ, đồng thời sẽ rà soát bổ sung khi Bộ tiêu chí chính thức ban hành…”, vị lãnh đạo này chia sẻ thêm với PV Báo CAND.

Thái Bình