Khám phá những sự thật ít người biết về cơn ác mộng

(Ảnh: Getty images)

Ác mộng là hiện tượng thường gặp, nhưng ít ai biết rằng chúng có thể đóng vai trò như một cách để não bộ xử lý những lo âu, căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.

Ngoài ra, ác mộng còn là một phần của quá trình ngủ REM (chuyển động mắt nhanh), giai đoạn mà hoạt động của não trở nên vô cùng mạnh mẽ.

Thông thường, ác mộng xuất hiện khi giấc ngủ đạt đến giai đoạn REM. Càng ngủ lâu, các giai đoạn REM càng kéo dài, làm tăng khả năng xảy ra ác mộng, đặc biệt vào thời điểm gần sáng.

Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng giấc mơ của con người có mối liên hệ mật thiết với sức khỏe tinh thần, phản ánh trạng thái tâm lý và những trải nghiệm hàng ngày của chúng ta. Đó có thể là hình ảnh về những khung cảnh tuyệt đẹp, những câu chuyện đầy niềm vui hoặc đôi khi là những ác mộng đáng sợ.

Ác mộng là gì?

Ác mộng là những giấc mơ mang nội dung đáng sợ hoặc buồn bã, đối lập hoàn toàn với những giấc mơ vui vẻ, tích cực. Sau khi trải qua một cơn ác mộng, người ta thường thức giấc trong trạng thái căng thẳng, lo âu, thậm chí có người còn bật khóc.

Nguyên nhân dẫn đến ác mộng có thể liên quan đến áp lực, căng thẳng tâm lý, lo lắng hoặc đôi khi là phản ứng phụ của một số loại thuốc. Trong suốt cuộc sống, đa phần mọi người đều sẽ gặp một vài cơn ác mộng. Tuy nhiên, khi ác mộng xảy ra quá thường xuyên, đó có thể là dấu hiệu của hội chứng rối loạn giấc ngủ.

Những tác hại của ác mộng không chỉ dừng lại ở sự sợ hãi khi đi ngủ mà còn bao gồm việc phá vỡ chu trình giấc ngủ, gây lo lắng kéo dài về những hình ảnh trong mơ và thậm chí dẫn tới các vấn đề tâm lý nghiêm trọng hơn.

Các nhà khoa học chỉ ra rằng nếu bạn từng trải qua một sự kiện gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng như tai nạn, bị tấn công, hoặc cảm giác bị bỏ rơi, các vùng não như insula và khu vực trung gian sẽ ghi nhớ những hình ảnh và cảm xúc tiêu cực ấy. Về lâu dài, khi bạn ngủ, những ký ức này có thể tự động được tái hiện, hình thành nên cơn ác mộng.

(Ảnh: Getty images)

Những sự thật ít ai biết về cơn ác mộng

Tiềm thức con người luôn chứa đựng vô vàn bí ẩn hấp dẫn. Vì thế, mặc dù chẳng ai muốn trải qua những giấc mơ đáng sợ, không ít người vẫn tò mò muốn khám phá thông điệp mà ác mộng mang lại.

Dưới đây là những sự thật ít người biết về hiện tượng này:

1. Cứ 20 người thì có ít nhất 1 người gặp ác mộng mỗi tuần. Tỷ lệ này thậm chí cao hơn ở các đối tượng mắc bệnh tâm thần. Một số nghiên cứu khoa học đang tìm cách chứng minh rằng giấc mơ xấu có thể là dấu hiệu ban đầu của các rối loạn tâm thần, căng thẳng sau chấn thương tâm lý (PTSD) hoặc các vấn đề liên quan đến giấc ngủ.

2. Ác mộng thường xảy ra sau những trải nghiệm đau buồn hoặc khi con người phải đối mặt với áp lực lớn từ cuộc sống.

3. Tình trạng giấc ngủ kéo dài nhưng kèm theo lo âu có thể làm tăng nguy cơ rơi vào những cơn ác mộng.

4. Các yếu tố như tâm lý lo lắng hoặc di truyền được cho là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến những giấc mơ không mong muốn. Chúng khiến tinh thần trở nên kiệt quệ, bất an, và giấc ngủ không đạt chất lượng.

5. Việc ngủ nhiều hơn làm tăng khả năng gặp ác mộng do thời gian kéo dài trong giai đoạn REM - giai đoạn mà các hoạt động mơ diễn ra mạnh nhất.

6. Những chi tiết trong ác mộng có thể được ghi nhớ một cách rõ nét, khiến người mơ tỉnh giấc trong trạng thái hoảng sợ. Tuy nhiên, không phải tất cả các bất an về đêm đều xuất hiện trong giấc ngủ REM; một số người bị rối loạn giấc ngủ thường gặp ác mộng ngay cả trong giai đoạn Non-REM.

7. Theo hệ thống phân loại quốc tế về bệnh tật (ICD-10), ác mộng được xác định thuộc nhóm rối loạn hành vi hoặc liên quan đến PTSD.

8. Đối với người mắc PTSD, không phải tất cả các cơn ác mộng đều có liên hệ trực tiếp với mức độ tổn thương tâm lý mà họ đã trải qua.

9. Một số loại thuốc như chất ức chế tái hấp thu chọn lọc Serotonin (SSRI) có thể gây ra những giấc mơ tiêu cực.

10. Hầu hết các loại thuốc hướng tâm thần như benzodiazepin hay các thuốc chống trầm cảm đều ít khi mang lại cải thiện đáng kể trong việc giảm thiểu ác mộng.

11. Ác mộng không chỉ đơn thuần là những cảnh tượng đáng sợ trong tiềm thức, chúng còn là những tín hiệu tâm lý cần được nhìn nhận đúng cách để giúp con người hiểu hơn về trạng thái cảm xúc và sức khỏe tinh thần của mình.

12. Những cá nhân mắc các rối loạn tâm thần thường trải qua những giấc mơ mang tính chất kỳ dị, với nội dung phi logic và thiếu một mạch truyện rõ ràng.

(Ảnh: Getty images)

Nên làm gì để hạn chế những cơn ác mộng?

Để giảm thiểu khả năng xảy ra những cơn ác mộng, việc xây dựng các thói quen lành mạnh nhằm duy trì một giấc ngủ chất lượng đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Các nghiên cứu cho thấy tình trạng mất ngủ kéo dài, dù chỉ trong một vài đêm, có thể dẫn đến sự kích thích mạnh mẽ các vùng não bộ, làm tăng tần suất xuất hiện các giấc mơ, bao gồm cả những cơn ác mộng. Do đó, việc đảm bảo giấc ngủ đầy đủ và sâu sẽ giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ này.

Một chiến lược hiệu quả để cải thiện chất lượng giấc ngủ là giảm căng thẳng tinh thần và loại bỏ các cảm xúc tiêu cực như giận dữ, lo âu, sợ hãi hay buồn bã. Việc duy trì tâm lý ổn định không chỉ hỗ trợ giấc ngủ mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể. Đồng thời, hạn chế làm việc quá sức để tránh rơi vào trạng thái kiệt quệ thể chất và tinh thần.

Về mặt dinh dưỡng, nên giảm tiêu thụ những loại thực phẩm và đồ uống chứa chất kích thích như trà, cà phê, rượu bia hay thuốc lá, vì chúng có thể gây tác động tiêu cực đến hệ thần kinh và chu kỳ giấc ngủ. Thay vào đó, cần ưu tiên chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thói quen ăn khuya và tăng cường vận động cơ thể.

Các hoạt động như chạy bộ, nhảy dây hay thực hành yoga và thiền định không chỉ giúp thư giãn cơ bắp mà còn hỗ trợ cân bằng tâm trí, qua đó cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ và giảm nguy cơ trải nghiệm những giấc mơ không mong muốn./.

(Vietnam+)