Khám phá 'Ẩm thực Nam Bộ thời kháng chiến': Hành trình vị giác và ký ức hòa bình

Sáng 4/9, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh TP.HCM chính thức khai mạc trưng bày chuyên đề "Ẩm thực Nam Bộ thời kháng chiến".

Đây là sự kiện đặc biệt kỷ niệm 50 năm thành lập Bảo tàng và 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9. Trưng bày không chỉ tái hiện những món ăn giản dị từng nuôi sống quân và dân miền Nam, mà còn kể câu chuyện về tinh thần kiên cường, sáng tạo trong những năm tháng gian khổ.

Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM tham quan triển lãm. Ảnh Quốc Thanh

Món ăn bình dị, ý chí quật cường

Sự kiện do Bảo tàng phối hợp với Viện Đại học Sydney Việt Nam, Trường Đại học Văn hóa TP.HCM và Trường Đại học Kiến trúc TP.HCM tổ chức. Không gian trưng bày đưa khách tham quan ngược dòng thời gian với các vật dụng thời chiến, bản đồ ẩm thực, cùng nhiều loại mắm đặc trưng Nam Bộ.

Công chúng có thể trực tiếp sờ, ngửi các loại gia vị, hoặc quét mã QR để khám phá công thức các món dân dã như cơm nắm, bánh ít, mắm chưng. Đặc biệt, khu vực trải nghiệm đóng dấu hình lá tre tạo nên bức tranh rừng tre – biểu tượng của sự bền bỉ và đoàn kết dân tộc.

Phó Giám đốc Lâm Ngô Hoàng Anh nhấn mạnh: hòa bình không phải là món quà sẵn có, mà là thành quả của ý chí quật cường và sự hy sinh to lớn. Bảo tàng sẽ tiếp tục sứ mệnh lan tỏa thông điệp hòa bình qua việc nhìn lại lịch sử, hướng đến một tương lai bền vững.

Kết nối quá khứ và hiện tại

Trưng bày còn tạo sự kết nối giữa các thế hệ bằng những câu chuyện xúc động. Bà Phạm Thị Oi, 76 tuổi, từng nấu cơm cho bộ đội từ năm 18 tuổi, đã tự tay chuẩn bị 10 món ăn và 40 đòn bánh tét để trưng bày.

Món ăn của bà Oi được trưng bày tại triển lãm. Ảnh Quốc Thanh

Bà chia sẻ: “Dù phải dậy sớm, tôi không thấy mệt, chỉ mong mọi người hiểu hơn về lịch sử, về những món ăn đã đồng hành cùng bộ đội trong những năm tháng gian khổ.”

Từ góc nhìn quốc tế, PGS.TS Jane Gavan (Trường Nghệ thuật Sydney, Đại học Sydney) bày tỏ sự trân trọng với văn hóa Nam Bộ: “Bài học thấm thía nhất tôi học được là sự quý báu của từng hạt gạo. Triển lãm đã tạo ra sự kết nối và thấu cảm giữa các thế hệ.”

Hành trình 50 năm lan tỏa thông điệp hòa bình

Sau 50 năm hình thành và phát triển, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh trở thành điểm đến văn hóa – lịch sử quan trọng, thu hút hàng triệu lượt khách trong và ngoài nước. Từ hơn 2.000 hiện vật ban đầu, nay Bảo tàng lưu giữ hơn 40.000 tài liệu, hiện vật và phim ảnh, phản ánh sinh động hậu quả chiến tranh và khát vọng hòa bình.

Trưng bày chuyên đề "Ẩm thực Nam Bộ thời kháng chiến" mở cửa đến hết tháng 12/2025, mang đến cho công chúng không gian ký ức chân thực, giàu cảm xúc về sức sống, tinh thần và văn hóa ẩm thực Nam Bộ trong chiến tranh.

Hoàng Anh - Ảnh Quốc Thanh