Khai phá nguồn phụ phẩm nông nghiệp tỷ USD

Chế biến thủy sản tạo ra nguồn phụ phẩm lớn. Ảnh minh họa: TTXVN

Xưởng chế biến cá đục của Công ty TNHH Thủy sản Tứ Hải tại TP. Hồ Chí Minh có hơn 80% sản phẩm là cá đục phi lê xuất khẩu sang Nhật Bản. Trước đây, đầu và xương cá chỉ được bán với giá rẻ vài nghìn đồng/kg cho các cơ sở làm thức ăn gia súc, vừa ít giá trị, vừa dễ phân hủy gây ô nhiễm. Sau nhiều lần trăn trở, ông Đào Quốc Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty nhận ra xương cá đục rất giàu canxi và hoàn toàn có thể chế biến thành sản phẩm giá trị cao.

Tìm hiểu kỹ nhu cầu của khách hàng Nhật Bản, ông lên ý tưởng xuất khẩu xương cá đục sang thị trường này. Nguyên liệu sau khi tách thịt được làm sạch, sấy khô đã trở thành món ăn giòn rụm, tẩm mè hoặc lăn bột chiên, bày bán trong các nhà hàng ở Nhật Bản. Từ một thứ từng bị coi là phế phẩm, xương cá đục nay vừa mang lại doanh thu, vừa nâng tầm thương hiệu doanh nghiệp, đồng thời đóng góp vào mục tiêu sản xuất tuần hoàn của ngành thủy sản.

Không chỉ xương cá mà vỏ xoài, lá dứa... cũng được tận dụng để làm phân hữu cơ, sợi vải, chất tẩy rửa sinh học hay món ăn xuất khẩu. Những mô hình sản xuất sáng tạo này đang minh chứng rằng, phụ phẩm nông nghiệp không phải rác thải mà là nguồn tài nguyên trong nền kinh tế tuần hoàn.

Đồng Tháp – thủ phủ xoài của Đồng bằng sông Cửu Long mỗi năm có tới 60.000–75.000 tấn vỏ, hạt và cùi xoài sau chế biến. Nếu không xử lý, đây là gánh nặng môi trường. Cũng bắt đầu từ việc nhìn ra giá trị của thứ từng bị bỏ đi, từ kết quả nghiên cứu của Viện Cây ăn quả miền Nam và Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Tháp, Công ty TNHH Nhiên liệu, Nông nghiệp Đồng Tháp đã xây dựng nhà máy sản xuất phân hữu cơ sinh học từ phụ phẩm xoài, công suất 30 tấn/ngày, tương đương 9.000 tấn/năm.

Giám đốc Công ty TNHH Nhiên liệu, Nông nghiệp Đồng Tháp Trần Ngọc Phúc cho biết, hoạt động này vừa giúp xử lý triệt để phụ phẩm, vừa mang lại doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm, đồng thời cung cấp nguồn phân bón hữu cơ chất lượng, giúp nông dân giảm chi phí và cải thiện đất trồng. Vòng tuần hoàn từ xoài thành phân hữu cơ rồi quay lại bón cho chính cây xoài hoặc cây trồng khác không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà còn tạo nền tảng cho nông nghiệp xanh, bền vững.

Cây dứa cũng đang nổi lên là cây trồng chủ lực trong nhóm cây ăn quả ở Việt Nam. Vỏ dứa, lá dứa cũng đang bước vào một vòng đời mới nhờ những ý tưởng sáng tạo. Vỏ dứa nay trở thành nguyên liệu sản xuất chất tẩy rửa sinh học Fuwa3e của Công ty TNHH Fuwa Biotech. Ông Lê Duy Hoàng – nhà sáng lập đã thử nghiệm ủ vỏ dứa hai tháng để thu được eco enzyme, kết hợp với phụ liệu thực vật, tạo ra sản phẩm thân thiện môi trường. Sau 6 năm, sản phẩm này đã chinh phục những thị trường khó tính như Hàn Quốc, Mỹ, Đức.

Các phụ phẩm từ dứa sau khi chế biến đang được tái chế biến thành nhiều sản phẩm mang lại giá trị cao. Ảnh minh họa: TTXVN

Cũng từ cây dứa, Công ty Faslink cùng đối tác nghiên cứu biến lá dứa thành sợi vải mềm mại, có khả năng chống nắng và khử mùi, mở ra hướng đi mới cho ngành thời trang Việt. Một doanh nghiệp khác, Công ty cổ phần Chế biến Thủy hải sản Liên Thành đã sử dụng dứa để ủ chượp làm nước mắm chay, tạo ra sản phẩm có hương vị gần giống nước mắm cá, đáp ứng xu hướng tiêu dùng mới.

Bích Hồng/Bnews/vnanet.vn