Khai mạc Trường học Việt Nam về Neutrino lần thứ 9

Khai mạc Trường học Việt Nam về Neutrino lần thứ 9.

Với sự tham dự của hơn 30 , nhà nghiên cứu trẻ, nghiên cứu sinh và sinh viên đến từ 8 quốc gia, bao gồm Việt Nam, Nhật Bản, Mông Cổ, Ấn Độ, Anh Quốc, Malaysia, Croatia và Trung Quốc, VSON9 tiếp tục khẳng định vai trò là một môi trường khoa học chuyên sâu mang tầm quốc tế, nhưng có cốt lõi Việt Nam.

Ra đời từ năm 2017, Trường học VSON được tổ chức định kỳ hằng năm với sự bảo trợ chuyên môn từ các nhà vật lý neutrino hàng đầu Nhật Bản, đặc biệt là nhóm chuyên gia từ các thí nghiệm quốc tế như Super-Kamiokande, T2K, Hyper-Kamiokande.

Tại VSON9, học viên được học trực tiếp với những tên tuổi hàng đầu như Giáo sư Tsuyoshi Nakaya (Chủ tịch Hội Vật lý Năng lượng cao Nhật Bản); Giáo sư Yuichi Oyama (Viện KEK); Giáo sư Atsumu Suzuki (Đại học Kobe); Phó Giáo sư, Tiến sĩ Makoto Miura (ICRR, Đại học Tokyo, Nhật Bản); Tiến sĩ Cao Văn Sơn (Viện Nghiên cứu Khoa học và Giáo dục liên ngành, Trung tâm ICISE); Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Vân (Viện Vật lý - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam); Tiến sĩ Trần Văn Ngọc (Đại học Kyoto, Nhật Bản) cùng nhiều nhà khoa học uy tín đến từ các viện nghiên cứu và trường đại học trên thế giới.

VSON9 không chỉ là một lớp học mùa hè, mà là biểu tượng cho khát vọng trí tuệ và tinh thần hội nhập của giới trẻ Việt Nam.

Khóa học không chỉ cung cấp kiến thức lý thuyết mà đặc biệt chú trọng thực hành qua mô phỏng tương tác neutrino, phân tích dữ liệu từ máy dò Super-Kamiokande, vận hành hệ đo tia vũ trụ… giúp học viên tiếp cận trực tiếp với các công cụ đang sử dụng trong vật lý hạt thực nghiệm.

Là một trong những loại hạt cơ bản nhất trong mô hình chuẩn của vật lý hạt, neutrino gợi mở nhiều bí ẩn trong vũ trụ học, năng lượng cao, và những lĩnh vực mà nhân loại vẫn chưa thể giải mã hoàn toàn. Những nội dung như dao động neutrino, phân rã beta không neutrino, neutrino mặt trời, neutrino từ siêu tân tinh… giúp học viên hiểu rõ tính chất sâu xa của vật chất và năng lượng.

Đặc biệt, việc tham gia thí nghiệm quốc tế như T2K tại Nhật Bản đã đưa nhóm nghiên cứu vật lý neutrino của Việt Nam (thuộc Viện IFIRSE, Trung tâm ICISE) trở thành nhóm đầu tiên và duy nhất của Việt Nam có đóng góp thực tế trong kết quả khoa học thế giới. Việc đo vi phạm đối xứng CP (công bố năm 2020) được xem là phát kiến đột phá toàn cầu và được Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam ghi nhận là một trong 10 sự kiện khoa học tiêu biểu năm đó.

Một trong những giá trị lớn nhất mà VSON mang lại là việc hình thành cộng đồng nghiên cứu vật lý neutrino tại Việt Nam, lĩnh vực vốn được xem là còn non trẻ. Sau 8 kỳ tổ chức trước, nhiều học viên từ VSON đã theo học cao học, làm nghiên cứu sinh, trở thành tiến sĩ, tham gia các nhóm nghiên cứu tại Nhật Bản, Mỹ, châu Âu.

Thông qua chương trình, thế hệ trẻ Việt Nam không chỉ tiếp cận tri thức hàn lâm, mà còn học được cách tư duy khoa học, làm việc nhóm quốc tế, vận hành thiết bị hiện đại, phân tích dữ liệu thực nghiệm, những năng lực nền tảng để tham gia khoa học thế giới.

Trung tâm ICISE, nơi tổ chức VSON từ lâu đã được coi là thung lũng khoa học của Việt Nam, là nơi hội tụ của hơn 16.500 nhà khoa học quốc tế trong hơn một thập kỷ qua. Việc tổ chức Trường học VSON không chỉ là một hoạt động giảng dạy, mà còn là một mắt xích trong chiến lược hình thành hệ sinh thái nghiên cứu vật lý hạt tại Việt Nam, kết nối giữa Hội Gặp gỡ Việt Nam - Viện IFIRSE - các trường đại học và giới khoa học quốc tế.

Các học viên chụp ảnh lưu niệm tại Trung tâm ICISE.

Mô hình đào tạo VSON là một hình thức “trường hè khoa học”, nhưng đạt đến độ nghiêm túc và chất lượng tương đương các chương trình học thuật chuyên sâu trên thế giới, minh chứng cho khả năng tổ chức, đào tạo và hội nhập học thuật của Việt Nam trong lĩnh vực vốn tưởng chỉ dành cho các quốc gia phát triển.

Không chỉ dừng ở kiến thức chuyên môn, VSON là minh chứng rằng giáo dục khoa học ở Việt Nam có thể đạt chuẩn quốc tế, rằng sinh viên Việt Nam hoàn toàn đủ năng lực theo đuổi những ngành học tinh vi và đòi hỏi cao nhất.

Đó cũng là minh chứng cho khát vọng xây dựng đô thị khoa học tại Quy Nhơn, nơi các viện nghiên cứu, trung tâm đào tạo, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ cao và cộng đồng dân cư cùng hình thành một nền văn hóa khoa học đặc thù.

ĐẠT TÙNG