Khai mạc triển lãm tranh sơn mài khổ lớn 'Mùa xuân Độc lập'

Triển lãm trưng bày 17 bức tranh sơn mài khổ lớn của họa sĩ trẻ Chu Nhật Quang, trong đó đặc biệt gây chú ý là tác phẩm dài 7,2 mét, cao 2,4 mét, được vẽ hai mặt “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” và “Mùa xuân dân tộc”.

TS. Vũ Mạnh Hà – Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh – khẳng định: “Lần đầu tiên, một bộ tranh sơn mài khổ lớn với 17 tác phẩm được sáng tác công phu tái hiện sinh động các chặng đường lịch sử, những chiến thắng vẻ vang của dân tộc và những hình ảnh đặc sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu do một nghệ sĩ trẻ thực hiện, được giới thiệu đến đông đảo công chúng trong cả nước”.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa dự khai mạc triển lãm của họa sĩ Chu Nhật Quang

Chia sẻ về quá trình sáng tác, họa sĩ Chu Nhật Quang cho biết ý tưởng nhen nhóm từ những năm còn du học: “Ý tưởng cho loạt tranh về các sự kiện lịch sử từ kháng chiến chống Pháp đến kháng chiến chống Mỹ đã nhen nhóm trong tôi trong thời gian đang du học. Năm 2017, khi ấy tôi đã được gia đình tại Việt Nam nghiên cứu làm vóc sơn mài khổ lớn. Sau hai năm nghiên cứu, thử nghiệm thất bại lên xuống thì gia đình thông báo đã hoàn thành được những tấm vóc đầu tiên để vẽ và đến năm 2019 – khi vừa từ nước ngoài trở về, tôi bắt tay ngay vào việc phác thảo, tìm kiếm và thu thập tư liệu.

Tôi muốn mọi chi tiết đều bám sát lịch sử, từ các thước phim, tranh, ảnh, cho tới câu chuyện được kể lại. Song song với yếu tố lịch sử, tôi còn chú trọng sự hài hòa của nghệ thuật hội họa. Riêng ‘Mùa xuân Độc lập’ đã ngốn của tôi gần 7 năm làm việc liên tục”.

Tranh sơn mài khổ lớn về Bác Hồ

Quá trình thực hiện cũng đầy gian nan: “Với những bức tranh khổ lớn, thời gian nghiên cứu, sáng tác, cộng thêm sự hỗ trợ của một ê-kíp đông đảo là yếu tố sống còn. Đó là công việc đòi hỏi sức bền, sự kiên nhẫn và tinh thần tập thể”.

Tác phẩm lớn nhất triển lãm – bức tranh hai mặt 7,2 mét – được Chu Nhật Quang bắt đầu triển khai từ cuối năm 2019. Anh chia sẻ: “Một mặt mang tên Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, tái hiện Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945. Mặt còn lại là Mùa xuân dân tộc, với hình ảnh nhân dân cả nước hân hoan mừng ngày độc lập, tự do”.

Tác phẩm lớn nhất triển lãm – bức tranh hai mặt 7,2 mét

Hình ảnh Mùa xuân dân tộc trong tranh.

Để hoàn thiện, họa sĩ đã phải trực tiếp đi nhiều địa danh, gặp gỡ nhân chứng và nhà sử học để thu thập tư liệu. “Những trải nghiệm ấy giúp tôi có cảm quan không gian, cảm xúc chân thật và thêm quyết tâm hoàn thiện tác phẩm”.

Với chất liệu sơn mài, khổ lớn là thử thách lớn nhất. Anh cho biết: “Sơn mài khổ lớn rất khó, bởi không thể sử dụng buồng ủ kín như tranh nhỏ. Mọi thao tác đều thủ công, phụ thuộc vào thời tiết, độ ẩm. Từ việc vận chuyển tấm vóc khổng lồ, xử lý chất liệu truyền thống, cho đến kiểm soát quá trình hoàn thiện – tất cả đều đòi hỏi sức lực và kỹ thuật”.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn – Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam – xúc động: “Tôi đã rất xúc động khi chứng kiến Chu Nhật Quang cùng các bạn trẻ vẽ. Các bạn phải rất yêu lịch sử của Người Việt, rất yêu nghệ thuật truyền thống, đặc biệt là Sơn mài – đây là một chất liệu rất khó, mà tôi thấy các bạn cắm mặt vào Vóc vẽ tận tụy vô cùng. Tôi đang nghĩ đây là một sự sang trang của các bạn trẻ, sự sang trang này mang lại nhiều kỳ vọng mới cho Nghệ thuật đương đại Việt Nam”.

Bức "Đất nước thanh bình"

Ông nhấn mạnh: “Chu Nhật Quang lại chọn đề tài này để khởi nghiệp hội họa là rất đáng yêu, rất đáng khích lệ. Theo tuổi tác lớn lên thì Chu Nhật Quang sẽ trưởng thành hơn về kỹ thuật, mỹ thuật thì khả năng biểu đạt nghệ thuật truyền thống trên chất liệu Sơn mài sẽ đưa Chu Nhật Quang tới những thành công mới”.

Nhà báo Hồ Quang Lợi – nguyên Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam – đánh giá cao tinh thần sáng tạo của nghệ sĩ trẻ: “Tôi rất tự hào khi được thấy những bức tranh trong dự án triển lãm Mùa xuân độc lập. Khi xem tranh, tôi thấy tinh thần hào khí, tình yêu với lịch sử, hành trình tiến tới độc lập được Chu Nhật Quang thể hiện trong 17 bức tranh Sơn mài. Những bức tranh này thể hiện lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc trong mỗi chúng ta, đồng thời tôn vinh những giá trị của lịch sử, giá trị của Văn hóa Việt Nam”.

Tác phẩm "Vượt Trường Sơn"

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam – cũng ghi nhận cách tiếp cận mới mẻ: “Chu Nhật Quang đã chọn con đường khác. Bằng tình yêu, góc nhìn riêng và kỹ thuật sơn mài đặc sắc, anh tạo nên một Hồ Chí Minh vừa quen vừa lạ”.

“Điều đáng quý nhất là Quang đã đưa Hồ Chí Minh trở về với đời sống thường nhật – một con người dung dị, gần gũi, thấu hiểu nỗi đau và khát vọng của dân tộc. Nhờ vậy, Bác Hồ trong tranh anh không chỉ là nhân vật lịch sử, mà như đang sống giữa nhân dân”.

Tác phẩm "Nguyễn Ái Quốc"

Tác phẩm "Hành trình Nguyễn Ái Quốc"

Họa sĩ Chu Nhật Quang sinh năm 1995, xuất thân trong gia đình nghệ thuật, là con của NSƯT Chu Lượng và cháu nội NSND Chu Mạnh Chấn. Anh tốt nghiệp mỹ thuật tại Mỹ và Australia, là gương mặt tiêu biểu của thế hệ họa sĩ trẻ gắn bó với sơn mài. Năm 2024, anh từng tổ chức triển lãm “Dấu thiêng” tại Hoàng thành Thăng Long nhân kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô với 52 bức tranh sơn mài khổ lớn, được giới chuyên môn đánh giá cao.

Đến năm 2025, triển lãm “Mùa xuân Độc lập” với 17 tác phẩm, đặc biệt là bức tranh dài 7,2 mét về ngày Tuyên ngôn Độc lập, đã khẳng định bản lĩnh sáng tạo và vị trí của anh trong dòng chảy mỹ thuật đương đại Việt Nam.

Hà Phương/VOV.VN