Khắc phục sạt lở đất, đá nghiêm trọng ở vùng rừng núi Sóc Sơn

Ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đang khẩn trương phối hợp với các địa phương kiểm tra, đề xuất biện pháp khắc phục, bảo đảm công tác phòng cháy, chữa cháy rừng trong mùa khô 2025-2026.

Hiện trường một vụ sạt lở đất, đá tại xã Trung Giã. Ảnh: Đức Duy

Xuất hiện 188 điểm sạt lở

Theo báo cáo của Chi cục Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội), ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 và số 11 vừa qua đã gây sạt lở trên diện rộng tại các khu vực rừng phòng hộ thuộc 3 xã: Kim Anh, Trung Giã và Sóc Sơn. Theo thống kê, tại xã Kim Anh, có tới 4 tuyến đường phòng cháy, chữa cháy, với tổng chiều dài gần 20km bị sạt lở. Trong đó, riêng tuyến phòng cháy số 1 có 41 điểm sạt lở nghiêm trọng, với khoảng 1.330m³ đất, đá tràn xuống đường; 150 cây thông và keo bị gãy đổ. Các tuyến phòng cháy số 2, 3, 4 cũng ghi nhận 79 điểm sạt lở, khối lượng đất đá cần dọn dẹp là hơn 1.500m³.

Ở xã Trung Giã, tuyến đường phòng cháy, chữa cháy số 6 dài gần 8km xuất hiện 63 điểm, khối lượng đất đá sạt xuống đường giao thông ước tính là 1.000m³; có 243 cây thông, keo và bạch đàn bị gãy đổ. Trong khi đó, tại xã Sóc Sơn thống kê có 5 điểm sạt lở lớn, khiến 64 cây rừng bị đổ, nhiều đoạn đường bị chia cắt, gây khó khăn cho công tác tuần tra quản lý, bảo vệ rừng.

Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm số 4 Nguyễn Văn Hải cho biết, trong tổng số 188 điểm sạt lở được ghi nhận tại 3 xã trên, lực lượng kiểm lâm nhận thấy có nhiều điểm sạt lở xuất hiện ở khu vực có độ dốc lớn, đất yếu hoặc ven rừng gần khu dân cư, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra cung sạt lớn vào khu dân cư, công trình công cộng, di tích văn hóa…, nếu tiếp tục có mưa lớn hoặc không có biện pháp xử lý kịp thời.

Còn Phó Giám đốc Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội Tạ Duy Long (đơn vị quản lý rừng phòng hộ tại 3 xã Sóc Sơn, Kim Anh, Trung Giã) cho biết, nhiều tuyến đường bị xói lở thành rãnh sâu, phương tiện cơ giới không lưu thông được. Lực lượng kiểm lâm và cứu hộ chỉ có thể đi bộ tiếp cận hiện trường. Việc thu dọn đất đá, xử lý cây đổ vì thế gặp nhiều khó khăn, nhất là ở khu vực núi cao, địa hình hiểm trở.

Qua kiểm tra thực tế, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội xác định, nguyên nhân chủ yếu là do mưa lớn kéo dài, lượng nước tập trung nhanh trên các sườn dốc, làm rửa trôi và sạt lở lớp đất mặt. Một số tuyến đường phòng cháy, chữa cháy rừng được làm trên nền đất yếu, chưa có hệ thống thoát nước kiên cố nên dễ bị xói lở khi xảy ra mưa bão.

Ngoài yếu tố tự nhiên, hiện tượng thảm thực vật bị suy giảm, một số khu vực có hiện tượng đào, san gạt đất, mở đường trái phép trong đất lâm nghiệp, khiến kết cấu sườn dốc bị phá vỡ, càng làm gia tăng nguy cơ sạt lở. Ở những vị trí ven rừng, nơi người dân sinh sống hoặc canh tác nông nghiệp, nguy cơ mất an toàn càng lớn khi khối đất đá trượt xuống có thể ảnh hưởng trực tiếp tới nhà ở, công trình hạ tầng và tính mạng con người.

Khẩn trương khắc phục

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương, sạt lở không chỉ gây thiệt hại về cây rừng, hạ tầng phòng cháy, chữa cháy rừng, mà còn ảnh hưởng đến công tác quản lý, bảo vệ rừng, cứu hộ động vật hoang dã và phòng cháy, chữa cháy rừng trong mùa khô hanh 2025-2026.

Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với UBND các xã Kim Anh, Trung Giã, Sóc Sơn tổ chức kiểm tra toàn bộ các điểm sạt lở, đánh giá mức độ nguy hiểm và đề xuất biện pháp khắc phục. Trong khi chờ cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án sửa chữa tổng thể, các địa phương được yêu cầu huy động lực lượng tại chỗ, dọn dẹp đất đá, cây gãy đổ, mở lối tạm thời bảo đảm thông tuyến, phục vụ công tác bảo vệ và tuần tra rừng.

Cùng với đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị chính quyền các xã trên tăng cường theo dõi, cảnh báo và tuyên truyền để người dân sinh sống gần khu vực rừng chủ động phòng tránh, không đi lại, sản xuất tại các điểm có nguy cơ sạt lở. Đối với những vị trí sạt lở đe dọa trực tiếp đến khu dân cư, các xã cần báo cáo kịp thời về Sở để tổng hợp, tham mưu UBND thành phố xem xét xử lý.

Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội được giao tăng cường tuần tra, kiểm tra các khu vực rừng bị ảnh hưởng, phối hợp với Hạt Kiểm lâm số 4 và chính quyền cơ sở xử lý cây gãy đổ, cắm biển cảnh báo khu vực nguy hiểm cho người dân. Chi cục Kiểm lâm Hà Nội yêu cầu kiểm lâm viên phụ trách địa bàn bám sát thực địa, rà soát các khu vực xung yếu, phát hiện sớm nguy cơ sạt lở để có biện pháp ứng phó.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương nhấn mạnh: Việc khắc phục sạt lở, phục hồi hạ tầng rừng phải gắn với quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng bền vững. Sở sẽ báo cáo UBND thành phố sớm đầu tư kiên cố hóa các tuyến đường phòng cháy, chữa cháy rừng, củng cố hệ thống thoát nước, đồng thời trồng bổ sung cây bản địa, cây có rễ sâu để giữ đất, chống xói mòn lâu dài.

“Mỗi tuyến đường phòng cháy, chữa cháy rừng được củng cố, mỗi cánh rừng được phục hồi là thêm một “tấm lá chắn xanh” bảo vệ Hà Nội trước biến đổi khí hậu. Giữ rừng không đơn thuần là giữ cây, mà là giữ lấy sự sống, sự an toàn cho người dân các xã có rừng nói riêng và Thủ đô nói chung”, ông Nguyễn Mạnh Phương nhấn mạnh.

Hoàng Sơn