Kết nối di sản, viết tiếp tương lai

Quảng bá đến du khách

Đến Bảo tàng Tổng hợp (BTTH) tỉnh, ở phường Cẩm Thành, du khách không khỏi ấn tượng trước không gian DSVH đa sắc màu, trong khuôn khổ Tuần DSVH Quảng Ngãi năm 2025.

Tại đây, du khách được trực tiếp xem các nghệ nhân, nghệ nhân ưu tú (NNƯT) trình diễn cồng chiêng, giới thiệu nhiều nghề thủ công truyền thống như đan lưới, đan lát, gốm Sa Huỳnh; thưởng thức các loại hình nghệ thuật diễn xướng dân ca tiêu biểu, lễ hội truyền thống cúng máng nước và biểu diễn nhạc cụ dân tộc...

Gần 40 nghệ nhân, đại diện cho mỗi dân tộc, vùng văn hóa khác nhau tại các địa phương trong tỉnh, đã cùng nhau tạo nên bức tranh văn hóa phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc.

Gié - Triêng là một trong những dân tộc ít người sinh sống ở vùng phía tây của tỉnh, sở hữu kho tàng văn hóa truyền thống phong phú và bảo lưu giữ được nhiều giá trị đặc sắc, trong đó âm nhạc dân gian giữ vị trí nổi bật.

Nghệ nhân Ưu tú Brôl Vẽ, ở làng Đăk Răng, xã Dục Nông, là người có nhiều đóng góp trong việc khôi phục và gìn giữ không gian âm nhạc truyền thống của người Gié - Triêng. Dù đã bước sang tuổi 80, già A Vẽ vẫn say sưa biểu diễn những nhạc cụ do chính tay mình chế tác như sáo, các loại đàn bằng tre, nứa.

Giữa nhịp sống ồn ào, tấp nập của phố xá, tiếng sáo cất lên nhẹ nhàng, bay bổng, vui tươi như đưa người nghe về với đại ngàn, khiến lòng người bất chợt lắng lại.

Các em thiếu nhi thích thú xem nghệ nhân biểu diễn nghề dệt và nhạc cụ truyền thống.

Chứng kiến màn trình diễn này, anh Bruno, giáo viên người Pháp đang sinh sống tại xã Tịnh Khê, không giấu được sự thích thú. Anh Bruno chia sẻ, tôi rất vui khi được gặp những người như ông Brôl Vẽ. Ông không chỉ chơi thành thạo nhiều loại nhạc cụ mà còn biết chế tác nhạc cụ. Đây thực sự là những “báu vật sống” của cộng đồng.

Theo già Brôl Vẽ, nhiều năm qua, già đã chế tác hơn 15 loại nhạc cụ khác nhau, chủ yếu từ tre, nứa. Đồng thời, mở các lớp truyền dạy kỹ thuật chơi nhạc, thổi khèn, sáo, đánh cồng, chiêng và đặc biệt là cách làm nhạc cụ cho thanh niên trong làng.

“Tôi thường xuyên đi biểu diễn ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh, chỉ mong góp phần giữ gìn, trao truyền và quảng bá DSVH truyền thống của dân tộc mình đến với cộng đồng và du khách”, già Brôl Vẽ chia sẻ.

Tại không gian trình diễn nghề thủ công, chị Phạm Thị Xê (39 tuổi), dân tộc Hrê, nghệ nhân dệt thổ cẩm làng Teng, xã Ba Động, tự tin giới thiệu và trực tiếp biểu diễn nghề dệt truyền thống trước đông đảo du khách.

Bên khung cửi mộc mạc, từng sợi chỉ được chị khéo léo đưa thoi, dệt nên những hoa văn đặc trưng, thu hút nhiều người dừng chân chiêm ngưỡng. Không chỉ dệt vải, chị Xê còn trưng bày đa dạng sản phẩm từ thổ cẩm như váy áo, cà vạt, túi xách... tạo sự thích thú cho du khách.

Kế bên khung dệt của Xê, chị Y Ấp, người Gié - Triêng, đến từ làng Đăk Răng, xã Dục Nông, cũng cặm cụi biểu diễn nghề dệt truyền thống của dân tộc mình.

Chị Y Ấp chia sẻ, được trình diễn nghề dệt tại tuần DSVH là niềm vinh dự của các nghệ nhân. Từ năm 10 tuổi, chị đã được bà và mẹ truyền dạy nghề dệt. Đến nay, chị không chỉ làm ra những sản phẩm mang đậm bản sắc dân tộc để phục vụ nhu cầu thị trường, mà còn xem đó là cách thiết thực để gìn giữ, lan tỏa và trao truyền DSVH của dân tộc Gié - Triêng cho thế hệ trẻ

Cũng tại không gian của tuần DSVH, anh Nguyễn Tấn Sinh (40 tuổi), ở xã Khánh Cường, nghệ nhân trẻ gắn bó nhiều năm với nghề làm gốm Sa Huỳnh say sưa biểu diễn cách làm nghề gốm đến nhiều du khách.

Em Đào Thị Khánh Linh, học sinh lớp 9, Trường THCS Nguyễn Nghiêm chia sẻ, lần đầu được tận mắt xem và tự tay thử làm gốm Sa Huỳnh đã khiến em hiểu thêm về các loại hình DSVH quê hương.

Nền tảng phát triển du lịch

Lần đầu tiên được tổ chức, Tuần DSVH Quảng Ngãi năm 2025 giới thiệu đến người dân và du khách bức tranh sinh động về mạch nguồn văn hóa dân tộc của tỉnh, với sự giao thoa giữa không gian văn hóa biển đảo và đại ngàn, giữa các nền văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa, Đại Việt và Lung Leng.

Quảng Ngãi hiện có 2 di sản được UNESCO ghi danh; 4 di tích quốc gia đặc biệt; 32 di tích quốc gia; 232 di tích cấp tỉnh cùng nhiều DSVH phi vật thể được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Nhiều loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc miền núi gìn giữ, bảo tồn và phát huy; các loại hình ngữ văn dân gian như: Sử thi, ca dao, dân ca, tục ngữ, hò, vè, câu đố, truyện cổ tích, truyện trạng, truyện cười, truyện ngụ ngôn, hát ru... cùng với đó là tập quán xã hội, các lễ hội truyền thống, các nghề thủ công truyền thống, tri thức dân gian luôn được bảo tồn.

Giám đốc Sở VH-TT&DL Phạm Thị Trung nhấn mạnh, Tuần DSVH Quảng Ngãi năm 2025, với chủ đề “Kết nối di sản - Viết tiếp tương lai”, là hoạt động giới thiệu đến đông đảo nhân dân và du khách trong và ngoài nước về những nét đặc trưng trong mạch nguồn văn hóa dân tộc.

“Thông qua Tuần DSVH lần này, tỉnh định vị thương hiệu các sản phẩm văn hóa - du lịch đặc trưng, xây dựng hình ảnh mới về Quảng Ngãi với khát vọng vươn lên dựa trên nền tảng văn hóa, sự đoàn kết, phát huy những truyền thống tốt đẹp của DSVH dân tộc, góp phần xây dựng nền văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển bền vững đất nước.

KIM NGÂN