Kết nối di sản tại không gian sắp đặt nghệ thuật 'Sắc Thu'

Không gian sắp đặt nghệ thuật "Sắc Thu" tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam tái hiện không gian Trung thu truyền thống và tôn vinh nỗ lực bảo tồn, sáng tạo và phát triển đồ chơi dân gian

Chương trình "Trung thu 2025: Vui cùng trẻ thơ" mang chủ đề "Ký ức tuổi thơ", không chỉ tái hiện không gian Trung thu truyền thống mà còn nhấn mạnh vào nỗ lực bảo tồn, sáng tạo và phát triển đồ chơi dân gian, đặc biệt là sự kết nối giữa các thế hệ nghệ nhân và công nghệ hiện đại.

Công chúng có cơ hội gặp các nghệ nhân dân gian đã gắn bó gần ba thập kỷ với Bảo tàng Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, cùng những đồ chơi quen thuộc như đèn kéo quân

Công chúng có cơ hội gặp các nghệ nhân dân gian đã gắn bó gần ba thập kỷ với Bảo tàng Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, cùng tái hiện không gian Trung thu truyền thống qua những đồ chơi quen thuộc như: đèn kéo quân, đèn ông sao, ông tiến sĩ giấy, tò he, mặt nạ giấy bồi, bộ phỗng đất...

Các em nhỏ không chỉ được ngắm nhìn mà còn có cơ hội học cách làm đồ chơi dưới sự hướng dẫn trực tiếp của nghệ nhân dân gian.

Nghệ nhân Phùng Đình Giáp (phố Đông Khê, phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) giới thiệu đồ chơi đất nặn

Ngoài ra, chương trình còn đem đến nhiều hoạt động trải nghiệm: trò chơi dân gian nhảy dây, đi cà kheo, ô ăn quan, kéo co...; hoạt động STEM khám phá khoa học qua đèn kéo quân, đèn lồng, cùng các hoạt động trong Phòng Khám phá dành cho trẻ em như kể chuyện tranh về sự tích Tết Trung thu, thử tài múa rối tay, tô vẽ tranh chủ đề Trung thu, khám phá đồ chơi Trung thu…

Đây là dịp để trẻ em vừa chơi vừa học, gắn niềm vui khám phá với giá trị văn hóa dân gian và tri thức khoa học.

"Ông Tiến sĩ Giấy AI" là một bước tiến trong nỗ lực của Bảo tàng nhằm ứng dụng công nghệ để khai thác và khám phá di sản

Theo Tiến sĩ An Thu Trà, Trưởng phòng Truyền thông Giáo dục của Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, điểm nhấn đặc biệt của chương trình chính là việc ra mắt không gian sắp đặt nghệ thuật "Sắc Thu".

Đây là hoạt động tôn vinh các nghệ nhân dân gian đã gắn bó gần ba thập kỷ với Bảo tàng.

"Ông Tiến sĩ Giấy AI" là thành quả nghiên cứu trong vòng 3 tháng giữa Bảo tàng, nghệ nhân dân gian Nguyễn Thị Tuyến và một nhóm tình nguyện viên. “Ông Tiến sĩ Giấy AI” được thiết kế đặc biệt để có thể chuyển động, trao đổi và tham gia hoạt động hỏi đáp với các bạn nhỏ, giúp giới thiệu về ý nghĩa Tết Trung thu và các thông tin của Bảo tàng

Tại đây, công chúng có cơ hội chiêm ngưỡng những đồ chơi truyền thống của lớp nghệ nhân cao tuổi; đồ chơi phục dựng và sáng tạo của một số bạn trẻ đam mê với đồ thủ công.

Trong không gian này du khách có cơ hội khám phá các câu chuyện cùng đồng hành bảo tồn, sáng tạo và phát triển đồ chơi dân gian của Bảo tàng Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam và các nghệ nhân.

Những đồ chơi truyền thống được giới thiệu tại không gian "Sắc Thu"

Theo Tiến sĩ An Thu Trà, không gian này kể lại câu chuyện của 10 nhân vật nghệ nhân, chia sẻ những khó khăn, trăn trở của họ trong việc giữ nghề.

Một thực tế đáng buồn là các nghệ nhân lớn tuổi hiện nay gần như không thể truyền được nghề cho con cháu do nghề thủ công không mang lại thu nhập ổn định.

Trẻ em thích thú trước những đồ chơi tinh xảo được làm từ bàn tay khéo léo của các nghệ nhân

Chính vì thế, các nghệ nhân đã sẵn sàng truyền nghề cho những người bên ngoài (không phải trong gia đình) để giữ được ngọn lửa nghề.

Không gian trưng bày giới thiệu việc truyền nghề, hợp tác giữa nghệ nhân làm nghề truyền thống với các bạn trẻ sáng tạo.

Khách nước ngoài thích thú khám phá đồ chơi được làm thủ công của các nghệ nhân

Các bạn trẻ đã sử dụng tri thức dân gian cũ, cùng với nguyên liệu và óc sáng tạo mới, để phục dựng và tạo ra những sản phẩm đồ chơi dân gian mới rất đẹp.

Các sản phẩm sáng tạo này đã được xã hội đón nhận nồng nhiệt, thậm chí bán chạy đến mức các bạn trẻ không làm kịp.

“Thông qua chương trình, Bảo tàng mong muốn khơi dậy tình yêu và đam mê của thế hệ trẻ đối với nghề thủ công, khuyến khích họ sử dụng sản phẩm thủ công nhiều hơn trong đời sống, qua đó tạo ra đầu ra ổn định cho các nghệ nhân và thúc đẩy sự phát triển của đồ chơi dân gian”, Tiến sĩ An Thu Trà nói.

Trẻ em khám phá Bảo tàng và thích thú với mặt nạ truyền thống

Bên cạnh các hoạt động truyền thống như giới thiệu đồ chơi: đèn kéo quân, đèn ông sao, mặt nạ giấy bồi, tò he; ẩm thực Trung thu…, chương trình Trung thu 2025 còn gây chú ý với sự xuất hiện lần đầu tiên của "Ông Tiến sĩ Giấy AI".

Đây là một bước tiến trong nỗ lực của Bảo tàng nhằm ứng dụng công nghệ để khai thác và khám phá di sản.

Những trò chơi thu hút cả khách trong và ngoài nước khi đến Bảo tàng

"Ông Tiến sĩ Giấy AI" là thành quả nghiên cứu trong vòng 3 tháng giữa Bảo tàng, nghệ nhân dân gian Nguyễn Thị Tuyến và một nhóm tình nguyện viên (gồm sinh viên, học sinh và người đi làm).

“Ông Tiến sĩ Giấy AI” được thiết kế đặc biệt để có thể chuyển động, trao đổi và tham gia hoạt động hỏi đáp với các bạn nhỏ, giúp giới thiệu về ý nghĩa Tết Trung thu và các thông tin của Bảo tàng.

Một góc Không gian sắp đặt nghệ thuật "Sắc Thu"

Mục tiêu của việc đưa công nghệ vào di sản là nhằm khai thác, khám phá di sản bằng hoạt động đa dạng và từ đó khơi dậy tình yêu với di sản cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các nhóm Gen Z và Gen Alpha.

Tiến sĩ An Thu Trà cho biết, chương trình "Trung thu 2025: Vui cùng trẻ thơ" hứa hẹn là một dịp đặc biệt để trẻ em vừa vui chơi, vừa học hỏi, gắn kết niềm vui khám phá với giá trị văn hóa dân gian và tri thức khoa học, đồng thời chứng kiến một hành trình bảo tồn đầy tâm huyết và sáng tạo của các thế hệ nghệ nhân tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.

Trong nhiều năm qua, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã đồng hành với nhiều người biết nghề để dần khôi phục, giữ nghề làm đồ chơi và giới thiệu tại Bảo tàng mỗi dịp Trung thu.

Các nghệ nhân không chỉ nghiên cứu phục hồi những mẫu đồ chơi truyền thống đã bị lãng quên, mà còn sáng tạo ra đồ chơi mới để đáp ứng nhu cầu của trẻ em ngày nay.

Hành trình ba thập kỷ của Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã góp phần bảo tồn, sáng tạo, phát huy giá trị di sản văn hóa đến công chúng trong và ngoài nước

Đó cũng là quá trình truyền nghề cho thế hệ trẻ. Hành trình ấy đã khơi dậy tình yêu đối với những đồ chơi giản dị mà ẩn chứa giá trị giáo dục cao, góp phần bảo tồn, sáng tạo, phát huy giá trị di sản văn hóa đến công chúng trong và ngoài nước.

Trên chặng đường phát triển ba thập kỷ qua, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam kiên trì đồng hành cùng các nghệ nhân dân gian, cộng đồng và các bạn trẻ tình nguyện viên để bảo tồn, phát huy giá trị của các di sản văn hóa.

HUY AN