Kết hợp kinh tế với quốc phòng, nâng cao tiềm lực, sức mạnh đất nước
Nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng bộ Quân đội đã lãnh đạo toàn quân thực hiện có hiệu quả chủ trương của Đảng về kết hợp chặt chẽ quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội. Theo đó, các binh đoàn, đoàn kinh tế, khu kinh tế - quốc phòng (KT-QP) đã tích cực tham gia phát triển kinh tế, xã hội, tạo việc làm, thu nhập, ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Đây cũng là một trong những dấu ấn, kết quả nổi bật của toàn quân trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Trên địa bàn Tây Nguyên, hàng nghìn ha cao su do Binh đoàn 15 quản lý đã tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn người dân, đồng thời có ý nghĩa rất lớn về quốc phòng, an ninh. Ảnh: Bích Nguyên
Quán triệt, cụ thể hóa quan điểm phương châm, phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng, Bộ Chính trị đã ban hành một loạt nghị quyết về định hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh trên các địa bàn chiến lược của cả nước. Trên hướng địa bàn Tây Nam Bộ, Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 2/4/2022 của Bộ Chính trị khóa XIII về phương hướng phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nêu rõ, cần tiếp tục tăng cường quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội theo các quy hoạch, đề án, đảm bảo có tính khả thi cao.
Theo Thiếu tướng Nguyễn Minh Triều, Phó Tư lệnh Quân khu 9, địa bàn các tỉnh Tây Nam Bộ có hơn 900km đường biên giới trên bộ và trên biển, giữ vị trí chiến lược, trọng yếu về quốc phòng, an ninh. Vì vậy, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo việc quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội gắn với thế phòng thủ trên từng địa bàn. Tất cả các dự án phát triển kinh tế, xã hội đều được thẩm định kỹ lưỡng về quốc phòng. “Các cụm, khu công nghiệp trên địa bàn Quân khu, các công trình dự án điện gió tuyến ven biển và các dự án điện mặt trời ở tỉnh Kiên Giang, công trình cảng biển, công trình ngăn mặn... đều đáp ứng được yêu cầu, tiêu chí về kinh tế, xã hội và quốc phòng, an ninh. Đường bộ và đường thủy đã có sự quan tâm đầu tư và phát triển khá mạnh. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bảo đảm cơ động lực lượng nhanh chóng, khắc phục sự cô lập. Nhờ hệ thống giao thông như vậy, các địa phương có thể chi viện, hỗ trợ cho nhau trong tác chiến” – Thiếu tướng Nguyễn Minh Triều nói.
Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, nay là Binh đoàn 20, là một trong những điển hình của doanh nghiệp quốc phòng. Trên mặt trận kinh tế, hiện nay, Binh đoàn chiếm hơn 90% thị phần container xuất, nhập khẩu khu vực thành phố Hồ Chí Minh và 55% thị phần cả nước. Binh đoàn 20 cũng nằm trong số 17 cụm cảng có sản lượng container thông quan lớn nhất thế giới. Binh đoàn lấy hiệu quả sản xuất kinh doanh làm cơ sở để nâng cao tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Trong thời bình, hệ thống cơ sở vật chất, công trình, kho tàng, bến bãi của Binh đoàn phục vụ cho phát triển kinh tế. Nhưng khi có tình huống về quốc phòng, hệ thống cơ sở vât chất này sẽ chuyển sang phục vụ quốc phòng.
Đại tá Nguyễn Năng Toàn, Phó Tư lệnh Binh đoàn 20 cho biết: “Tất cả các hệ thống cảng, hệ thống kho, bãi, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị đầu tư đều mang tính chất lưỡng dụng. Với phương châm "thời bình là ngư, thời chiến là binh", chúng tôi phát triển hệ thống cảng biển ở những khu vực địa chính trị, địa kinh tế và địa quân sự như tại thành phố Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Hải Phòng và tại một số địa phương khác. Đặc biệt là các cảng biển nước sâu, sẵn sàng là những nơi phục vụ cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu”.
Để phát triển kinh tế, tăng cường tiềm lực quốc phòng trên địa bàn biên giới, hiện nay, toàn quân đã triển khai xây dựng được nhiều khu KT-QP, trải dài trên các nẻo đường biên cương Tổ quốc. Các đoàn kinh tế, khu KT-QP đã góp phần rất lớn vào phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng dự án, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Đồng thời, xây dựng thế trận quốc phòng, an ninh vững chắc. Trên địa bàn Tây Nguyên, Binh đoàn 15 hiện đang quản lý hơn 44 nghìn ha cao su, gần 400ha cà phê. Theo Thiếu tướng Hoàng Văn Sỹ, Tư lệnh Binh đoàn 15, những cây cao su, cà phê mà Binh đoàn đang quản lý không chỉ có ý nghĩa về phát triển kinh tế, tạo việc làm cho hơn 10 nghìn bà con, nhân dân trên địa bàn, mà nó còn có ý nghĩa rất lớn về quốc phòng, an ninh.
“Tất cả các loại cây trồng chưa có loại cây nào gắn bó với đời sống của đồng bào như cây cao su. Về an ninh, quốc phòng, cây cao su có tác dụng che chắn khu vực phòng thủ, bảo đảm an ninh, ngoài ra, tạo ra môi trường để cho người dân lao động và chính thức trở thành "cột mốc sống" trên biên giới. Từ 1 đến 2 giờ sáng, người dân đã lên nương rẫy, cạo mủ, khai thác mủ, cho đến tận chiều tối, tức là gần như ¾ thời gian của một ngày là họ ở trên nương rẫy. Họ thực sự là lực lượng phên giậu bảo vệ biên giới” - Thiếu tướng Hoàng Văn Sỹ nhấn mạnh.

Đoàn KT-QP 4, Quân khu 4 tặng con giống cho người dân trên địa bàn, tạo sinh kế phát triển kinh tế gia đình. Ảnh: Xuân Tú
Đến nay, Quân đội đã tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng đồng bộ, tổng thể 31 khu KT-QP trên địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, ven biển và hải đảo. Các đơn vị kinh tế, quốc phòng trực tiếp tổ chức sản xuất, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng chục nghìn hộ dân khu vực biên giới. Đồng thời, sắp xếp, ổn định dân cư, hỗ trợ nhân dân phát triển kinh tế, xóa nghèo, xây dựng nông thôn mới. Sự vào cuộc của các đơn vị KT-QP đã góp phần quan trọng xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển.
Theo Thiếu tướng Nguyễn Hồng Lâm, Cục trưởng Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng, các đoàn KT-QP của Quân đội đã tạo thế trận quốc phòng liên hoàn, vừa bảo đảm tính cơ động, vừa bảo đảm tính vững chắc; kịp thời bổ sung, hỗ trợ khi có tình huống xảy ra. Các cụm, điểm dân cư được xây dựng đã khắc phục cơ bản tình trạng một số xã “trắng dân”, trống dân. Người dân yên tâm bám trụ ở các khu vực trọng điểm về quốc phòng, an ninh. Đồng thời, các đơn vị đã tích cực tham gia xây dựng khu vực phòng thủ, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện dự bị động viên, dân quân tự vệ; xây dựng phương án và tham gia diễn tập, thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, phòng chống thiên tai, cháy nổ; thực hiện tốt công tác duy tu, bảo dưỡng các công trình quốc phòng thuộc khu KT-QP.
Để Quân đội tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân, Văn kiện trình Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII xác định chủ trương, giải pháp: Nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch tổng thể thế trận quốc phòng gắn với phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội phù hợp với địa giới hành chính mới và hình thái chiến tranh, phương thức tác chiến hiện đại. Thẩm định, giám sát chặt chẽ về quốc phòng đối với các chương trình, dự án, đề án phát triển kinh tế, xã hội. Triển khai hiệu quả các đề án, dự án tăng cường quốc phòng kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội trên các địa bàn chiến lược. Phát huy vai trò các binh đoàn, đoàn, khu KT-QP và BĐBP trong triển khai thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế, xã hội.