Kết hôn ở Úc, ly hôn tại Việt Nam được không?

Gửi câu hỏi đến báo Pháp Luật TP.HCM, bạn đọc Tuyết Mai thắc mắc: Tôi đi du học và lấy chồng nước ngoài. Vợ chồng tôi đăng ký kết hôn ở Úc.

Vài năm nay, chúng tôi về Việt Nam sinh sống. Tuy nhiên, chồng tôi muốn quay lại Úc ổn định cuộc sống lâu dài, tôi thì không muốn xa gia đình ở Việt Nam.

Vợ chồng không thống nhất được quan điểm nên quyết định ly hôn để đường ai nấy đi cho thoải mái. Điều tôi băn khoăn là vợ chồng tôi nộp đơn ly hôn tại Việt Nam thì có được giải quyết không?

Luật sư Đặng Trường Thanh, Đoàn Luật sư TP.HCM trả lời:

Điều 469 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định thẩm quyền chung của Tòa án Việt Nam trong giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, trong đó có vụ việc ly hôn mà nguyên đơn hoặc bị đơn là công dân Việt Nam hoặc các đương sự là người nước ngoài cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam.

Ly hôn có yếu tố nước ngoài được quy định tại Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 như sau: Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.

Công dân Việt Nam kết hôn ở nước ngoài có thể yêu cầu giải quyết ly hôn tại Việt Nam. Ảnh minh họa: AI

Việc giải quyết tài sản là bất động sản ở nước ngoài khi ly hôn tuân theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó.

Như vậy, công dân Việt Nam kết hôn ở nước ngoài hoàn toàn có thể yêu cầu giải quyết ly hôn tại Việt Nam.

Tuy nhiên, nếu công dân đã đăng ký kết hôn tại nước ngoài thì phải thực hiện thủ tục ghi chú kết hôn tại Việt Nam để được công nhận quan hệ hôn nhân tại Việt Nam.

Thủ tục ghi chú kết hôn được quy định cụ thể tại Điều 35 Nghị đinh 123/2015 như sau:

Hồ sơ ghi chú kết hôn do một trong hai bên kết hôn nộp tại cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại Khoản 1 Điều 48 của Luật Hộ tịch, gồm các giấy tờ sau đây:

- Tờ khai theo mẫu quy định;

- Bản sao Giấy tờ chứng nhận việc kết hôn do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp;

- Ngoài giấy tờ quy định tại Điểm a và b của Khoản này, nếu gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính thì còn phải nộp bản sao giấy tờ của cả hai bên nam, nữ quy định tại Khoản 1 Điều 2 của Nghị định này; nếu là công dân Việt Nam đã ly hôn hoặc hủy việc kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền nước ngoài thì phải nộp trích lục về việc đã ghi vào Sổ hộ tịch việc ly hôn hoặc hủy việc kết hôn theo quy định tại Khoản 2 Điều 37 của Nghị định này.

Nếu thấy yêu cầu ghi vào Sổ hộ tịch việc kết hôn là đủ điều kiện theo quy định tại Điều 34 của Nghị định, Trưởng phòng Tư pháp ghi vào sổ và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ký cấp bản chính trích lục hộ tịch cho người yêu cầu.

Trường hợp nếu thấy yêu cầu ghi vào Sổ hộ tịch việc kết hôn thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 36 của Nghị định này, Trưởng phòng Tư pháp báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện để từ chối.

Lưu ý: Theo Điều 4, Nghị định 120/2015 (có hiệu lực từ ngày 1-7-2025), thẩm quyền đăng ký hộ tịchđược quy định như sau: Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp xã) thực hiện thẩm quyền đăng ký hộ tịch quy định tại khoản 2 Điều 7, Chương III của Luật Hộ tịch; các Điều 1, 29, 31, 32, 33, 35, 36, 38, 39 và 41 của Nghị định số 123/2015,…

Theo đó, luật sư lưu ý đến bạn đọc, từ ngày 1-7-2025, thẩm quyền giải quyết việc ghi chú kết hôn là Ủy ban nhân dân cấp xã.

Do đó, nếu vợ chồng bạn chưa thực hiện thủ tục ghi chú kết hôn tại Việt Nam thì phải tiến hành thủ tục này trước, sau đó mới gửi đơn ly hôn tại tòa án có thẩm quyền. Trường hợp không thực hiện thủ tục ghi chú kết hôn thì quan hệ hôn nhân của vợ chồng sẽ không được công nhận và khi đó vợ chồng không thể ly hôn tại Việt Nam.

NGUYỄN CHÍNH