Israel tấn công phủ đầu Iran: Nhắm 6 căn cứ quân sự, ám sát quan chức cấp cao

Iran sau các cuộc tấn công của Israel.

Các tòa nhà bị cháy và hư hại ở Tehran.

Theo các quan chức cấp cao của Israel, chiến dịch được mô tả là đòn đánh phủ đầu nhằm ngăn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Quan chức Iran xác nhận các cuộc tấn công nhắm vào ít nhất 6 căn cứ quân sự quanh Tehran — trong đó có cơ sở Parchin — cùng nhiều khu nhà ở dành cho các chỉ huy quân sự cấp cao, và các tòa nhà dân cư khác.

Truyền hình nhà nước Iran nói trụ sở lực lượng vệ binh cách mạng ở Tehran bị tấn công, đồng thời phát hình ảnh khói lửa bốc lên từ các tòa nhà, trong khi người dân địa phương báo cáo đã nghe thấy tiếng nổ lớn. Một quan chức Iran giấu tên cho biết các chiến đấu cơ của Iran đã được triển khai để đánh chặn máy bay Israel.

Cập nhật của Reuters cho biết, theo quan chức quốc phòng Israel, các cuộc không kích của Israel vào Iran có khả năng đã giết chết các thành viên trong ban tham mưu của Iran, bao gồm cả tổng tham mưu trưởng và một số nhà khoa học hạt nhân cấp cao. Hiện chưa có báo cáo xác nhận việc Tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), Thiếu tướng Hossein Salami thiệt mạng.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu xác nhận Israel tấn công “cơ sở làm giàu uranium chính của Iran tại Natanz” cũng như “các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran”. Ông tuyên bố chương trình hạt nhân của Tehran là “mối đe dọa hiện hữu rõ ràng đối với sự sống còn của Israel”. Israel từ lâu được cho là quốc gia duy nhất tại Trung Đông sở hữu vũ khí hạt nhân.

Iran sau các cuộc tấn công.

Người phát ngôn quân đội Israel, Thiếu tướng Effie Delfrin, tuyên bố không đưa ra bằng chứng rằng Iran “đã tích trữ đủ nguyên liệu phân hạch cấp cao để chế tạo bom”. Ông nói: “Chúng tôi đang hành động chống lại một mối đe dọa hiện hữu và cận kề".

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz, tuyên bố tình trạng khẩn cấp đặc biệt trên toàn quốc, nói rằng một cuộc phản công từ Iran “nhiều khả năng sẽ xảy ra trong thời gian rất gần”. Còi báo động đã vang lên ở Jerusalem và nhiều thành phố khác.

Tại Washington, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio khẳng định Mỹ “không tham gia vào các cuộc không kích nhằm vào Iran” và ưu tiên hàng đầu là “bảo vệ lực lượng Mỹ trong khu vực”. Ông cũng cảnh báo Iran không được tấn công binh sĩ Mỹ tại Trung Đông.

Iran sau các cuộc tấn công.

Cuộc tấn công không khiến giới quan sát bất ngờ. Israel trước đó đã làm suy yếu hệ thống phòng không Iran trong các đợt không kích năm ngoái, và chiến dịch lần này đã được lên kế hoạch trong nhiều tháng nhằm tận dụng điểm yếu đó.

Mỹ đã rút nhân viên ngoại giao khỏi Iraq hôm 12/6 và cho phép các gia đình binh sĩ Mỹ tại các căn cứ khác ở Trung Đông rời đi tự nguyện. Cùng ngày, một cơ quan chính phủ Anh cũng cảnh báo về nguy cơ leo thang, ảnh hưởng đến hoạt động hàng hải ở Vịnh Ba Tư.

Một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết các hệ thống phòng thủ đã được triển khai nhằm bảo vệ hơn 40.000 binh sĩ Mỹ tại hơn một chục căn cứ trong khu vực, nhưng từ chối bình luận về vai trò hỗ trợ Israel nếu Iran đáp trả quân sự.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang dẫn đầu nỗ lực tái đàm phán với Tehran về một thỏa thuận hạn chế năng lực sản xuất vũ khí hạt nhân của Iran.

Ngay sau đòn không kích của Israel, giá dầu thô Brent đã tăng vọt 8%, lên 75 USD/thùng. Iran nằm ở phía bắc eo biển Hormuz, điểm thoát ra Vịnh Ba Tư, nơi vận chuyển phần lớn dầu mỏ của Iraq, Kuwait, Ả-rập Xê Út và các quốc gia vùng Vịnh khác. Iran có thể chặn eo biển này để trả đũa, gây ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu dầu toàn cầu.

Tình hình tại Trung Đông đang đứng trước nguy cơ leo thang nghiêm trọng, với một cuộc chiến toàn diện giữa hai lực lượng quân sự mạnh nhất khu vực có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Phương Anh (Nguồn: Reuters, NYT )