Israel nã liên tục vào cơ sở hạt nhân Iran, loạt quan chức quân đội thiệt mạng

Khói bốc lên trong đêm khi Iran tấn công Israel.

Theo Đài truyền hình nhà nước Iran IRINN, thiếu tướng Mohammad Bagheri, Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Iran, đã thiệt mạng do các cuộc không kích của Israel.

Ông Bagheri, sĩ quan quân đội cấp cao nhất của Iran, là nhân vật cấp cao thứ hai được biết đến đã thiệt mạng do cuộc tấn công chưa từng có của Israel vào Iran vào sáng sớm 13/6.

Thiếu tướng Mohammad Bagheri.

Nhiều cơ quan truyền thông nhà nước Iran đưa tin vào đầu ngày 13/6 rằng Tướng Hossein Salami, tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, cũng thiệt mạng trong các cuộc không kích qua đêm của Israel.

Israel phát động một cuộc tấn công chưa từng có vào Iran, nhắm vào trung tâm chương trình hạt nhân của quốc gia này và các nhà lãnh đạo quân sự cấp cao - đẩy Trung Đông vào tình trạng bất ổn mới.

Cuộc tấn công nhắm đến hàng chục địa điểm trên khắp Iran, tập trung vào chương trình hạt nhân và năng lực tên lửa tầm xa của nước này, theo một quan chức quân sự Israel và một nguồn tin quân sự Israel. "Đây không phải là một cuộc tấn công trong một ngày", nguồn tin quân sự nói với CNN.

Một nguồn tin an ninh Israel thông báo với các phóng viên rằng các nhà lãnh đạo quân sự cấp cao của Iran, cũng như các nhà khoa học hạt nhân cấp cao, bị nhắm đến trong các cuộc không kích mở màn và "khả năng họ bị tiêu diệt đang gia tăng".

Ảnh và video từ phương tiện truyền thông nhà nước Iran cho thấy các tòa nhà chung cư đang bốc cháy và những đám khói lớn bốc lên từ Cơ sở hạt nhân Natanz của Iran. Đám đông lớn tụ tập trên đường phố bên ngoài các tòa nhà khi lính cứu hỏa chạy đua dập tắt đám cháy.

Israel ban bố tình trạng khẩn cấp khi chuẩn bị cho sự trả đũa tiềm tàng của Iran, đóng cửa trường học, cấm tụ tập xã hội và khuyến cáo không làm những công việc không thiết yếu. Các bệnh viện Israel được lệnh dừng các hoạt động ngoại trú, không khẩn cấp và chuyển đến các khu vực được bảo vệ, và quân đội Israel đang triệu tập "hàng chục nghìn" binh lính để chuẩn bị cho những gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và các quan chức cấp cao của Nhà Trắng dự đoán các cuộc không kích của Israel xảy ra, hai nguồn tin quen thuộc với vấn đề này nói với CNN. Tuy nhiên, không có sự tham gia hoặc hỗ trợ nào của Mỹ trong các cuộc không kích, Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết.

Mỹ và Iran đang đàm phán hạt nhân, vòng thứ sáu được lên lịch vào Chủ nhật (15/6) tại Oman. Không rõ liệu các vòng đàm phán có tiếp tục diễn ra trong tình hình hiện tại.

Nhiều tiếng nổ mới tiếp tục được ghi nhận ở thành phố Natanz thuộc tỉnh Isfahan, miền trung Iran, nơi có một cơ sở hạt nhân quan trọng, theo đài truyền hình nhà nước Iran.

Iran có hai cơ sở hạt nhân ngầm, tại Fordo và Natanz, và đã xây dựng các đường hầm trong các ngọn núi gần Natanz kể từ khi các cuộc tấn công phá hoại được cho là của Israel nhắm vào cơ sở đó.

Một khu phức hợp nằm ở trung tâm chương trình làm giàu của Iran trên một đồng bằng giáp với những ngọn núi bên ngoài thành phố linh thiêng của người Hồi giáo Shi'ite là Qom, phía nam Tehran. Natanz có các cơ sở bao gồm hai nhà máy làm giàu: Nhà máy làm giàu nhiên liệu ngầm (FEP) rộng lớn và Nhà máy làm giàu nhiên liệu thí điểm (PFEP) trên mặt đất.

Một nhóm đối lập vào năm 2002 từng cho rằng Iran đang bí mật xây dựng Natanz, làm bùng nổ sự bế tắc ngoại giao giữa phương Tây và Iran về ý định hạt nhân của nước này.

FEP được xây dựng để làm giàu ở quy mô thương mại, có thể chứa 50.000 máy ly tâm. Khoảng 14.000 máy ly tâm hiện đang được lắp đặt tại đó, trong đó khoảng 11.000 máy đang hoạt động, tinh chế urani đến độ tinh khiết lên đến 5%.

Các nhà ngoại giao mô tả FEP nằm sâu khoảng ba tầng dưới lòng đất. Các máy ly tâm tại FEP bị hư hại do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm một vụ nổ và mất điện vào tháng 4/2021 mà Iran cho biết là do Israel tấn công.

FEP trên mặt đất chỉ chứa vài trăm máy ly tâm, nhưng Iran được cho là đang làm giàu đến độ tinh khiết lên đến 60% tại đó.

Phương Anh (Nguồn: CNN, Times of Israel )