Internet Việt Nam: Kiến tạo không gian số an toàn, tin cậy

Các đại biểu tham dự Ngày Internet 2025.

Tại sự kiện, ông Vũ Hoàng Liên - Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, nhấn mạnh chặng đường gần 30 năm Internet hiện diện tại Việt Nam, kể từ thời điểm kết nối toàn cầu vào ngày 19/11/1997. Từ một hạ tầng kỹ thuật mới mẻ, Internet hiện nay đã trở thành “không gian sống thứ hai” của gần 80 triệu người dùng, với thời gian sử dụng trung bình khoảng 7 giờ mỗi ngày, gắn chặt với sinh hoạt, lao động và làm việc.

Theo ông Liên, nếu như trước đây bài toán đặt ra chủ yếu xoay quanh tốc độ đường truyền và độ phủ hạ tầng, thì hiện nay thách thức lớn nhất là kiến tạo một không gian số an toàn, lành mạnh và đáng tin cậy. Ông chỉ ra mặt trái của sự phát triển công nghệ, khi các công cụ mới như trí tuệ nhân tạo, deepfake bị lợi dụng cho các hành vi thao túng, lừa đảo ngày càng tinh vi, khiến ranh giới giữa “thật” và “giả” trở nên mong manh.

“Internet phải an toàn hơn - đây không phải là trách nhiệm của một cá nhân riêng lẻ hay cơ quan cụ thể nào mà phải là cam kết chung của toàn thể cộng đồng Internet Việt Nam” - ông Liên nhấn mạnh, đồng thời cho rằng môi trường số không chỉ cần thông minh hơn mà còn phải tử tế, nhân văn và đáng tin cậy hơn.

Định hướng này cũng được Thứ trưởng Bộ KHCN Phạm Đức Long làm rõ, khi nhấn mạnh, sau gần 30 năm phát triển, Internet đã trở thành một phần không thể tách rời của đời sống kinh tế - xã hội Việt Nam. Hạ tầng Internet ngày càng hiện đại, mức độ tham gia của xã hội vào môi trường số ngày càng sâu, chất lượng Internet được cải thiện rõ rệt và tiệm cận trình độ của nhiều quốc gia phát triển.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Phạm Đức Long khẳng định, bước sang giai đoạn phát triển mới, vấn đề đặt ra không còn là mở rộng Internet về quy mô hay tốc độ, mà là chủ động định hướng phát triển Internet theo hướng bền vững, bao trùm và phục vụ hiệu quả cho phát triển đất nước. Trong tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Internet không chỉ là hạ tầng kỹ thuật mà là không gian phát triển, nơi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được kết nối, vận hành và chuyển hóa thành giá trị thực tiễn.

Theo Thứ trưởng, “một Internet phát triển bền vững trước hết phải là Internet của niềm tin”, trong đó niềm tin được kiến tạo thông qua thể chế, chuẩn mực và sự tham gia đồng bộ của Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội.

Bốn trụ cột của niềm tin số

Một điểm nhấn quan trọng của Internet Day 2025 là các thảo luận xoay quanh khái niệm Digital Trust (niềm tin kỹ thuật số), với 4 trụ cột cốt lõi. Đó là Trust in People: Kiến tạo niềm tin giữa con người, ứng xử văn minh, tôn trọng, chia sẻ thông tin chính xác; Trust in Platforms: Kiến tạo niềm tin từ nền tảng minh bạch, công bằng, dữ liệu đáng tin cậy; Trust in Technology: Kiến tạo niềm tin từ công nghệ với trí tuệ nhân tạo có đạo đức, Cloud và dữ liệu bền vững, hạ tầng số ổn định; Trust in Community: Kiến tạo niềm tin từ cộng đồng.

Ở góc độ báo chí và truyền thông, trong tham luận với chủ đề “Báo chí và niềm tin công chúng”, ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, nhận định, AI tạo sinh đang nổi lên như một “mặt trận” mới của cuộc khủng hoảng lòng tin, khi các công cụ AI có thể tạo ra văn bản, hình ảnh, âm thanh, video với mức độ chân thực rất cao, gần như không thể phân biệt với sản phẩm do con người tạo ra. Trong bối cảnh đó, nguy cơ thông tin giả mạo len lỏi vào dòng chảy chính thống ngày càng gia tăng, trong khi nhiều nhà báo và tòa soạn chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng, công cụ và quy trình để phát hiện, xác minh nội dung do AI tạo sinh.

Ở góc độ hạ tầng và quản lý tài nguyên Internet, ông Nguyễn Trường Giang - Quyền Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), cho biết Việt Nam hiện đạt tỷ lệ chuyển đổi IPv6 là 67,68%, dẫn đầu khu vực. Đây được xem là nền tảng quan trọng để mở rộng không gian Internet an toàn, tin cậy cho người dân và doanh nghiệp.

Năm 2025 cũng đánh dấu bước tiến của VNNIC trong việc ứng dụng AI, mở rộng chương trình DNS Abuse Mitigation nhằm xử lý lạm dụng tên miền, ngăn chặn các hành vi giả mạo, vi phạm trên không gian mạng, đặc biệt là các vi phạm xuyên biên giới.

Các phiên thảo luận chuyên sâu tại Internet Day 2025 mở rộng sang nhiều khía cạnh, từ kỹ năng tự vệ số, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, đến kiến trúc Cloud-Edge, an ninh mạng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như góc nhìn quốc tế về hạ tầng Internet đa tuyến, đa công nghệ. Đáng chú ý, sự kiện cũng ra mắt dự án Safe Gate Plus nhằm tăng cường bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên - nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trước các rủi ro số.

Internet Day 2025 khẳng định, việc kiến tạo “không gian số tin cậy” không chỉ là bài toán công nghệ hay quản lý nhà nước, mà là trách nhiệm chung của toàn bộ hệ sinh thái số. Trong bối cảnh rủi ro trên không gian mạng ngày càng phức tạp, niềm tin được xem là nền tảng cốt lõi để Internet Việt Nam phát triển an toàn, bền vững và phục vụ hiệu quả cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Lan Dương