IMF: BoJ nên tăng lãi suất 'từ từ' giữa bất định thương mại toàn cầu

IMF kêu gọi BoJ nên tăng lãi suất "từ từ" giữa bất định thương mại toàn cầu

Phó Giám đốc phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương của IMF, Nada Choueirim cho rằng kinh tế Nhật Bản năm nay tăng trưởng tốt hơn dự kiến nhờ tiêu dùng và xuất khẩu mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi thỏa thuận thương mại giữa Tokyo và Washington, qua đó giảm bớt phần nào bất ổn.

Tuy nhiên, bà cảnh báo rủi ro tăng trưởng vẫn nghiêng về hướng giảm do triển vọng không chắc chắn của các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung, cùng khả năng đảo chiều trong điều kiện tài chính nới lỏng toàn cầu. Ngoài ra, vẫn còn câu hỏi liệu mức tăng lương trong nước có thể duy trì đủ mạnh để thúc đẩy tiêu dùng và giữ lạm phát ổn định quanh mục tiêu 2% của BoJ hay không?

“Trong giai đoạn tới, việc thận trọng và tiến hành "từ từ" là điều quan trọng, bởi mức độ bất định hiện nay rất cao”, bà Choueiri nói và nhấn mạnh: “Khi xem xét khả năng BoJ tăng lãi suất thêm vào tháng 1 tới, điều quan trọng là phải đi từng bước, rất chậm rãi, và dựa trên tất cả các dữ liệu mới nhất”.

Chính trị bất ổn, triển vọng kinh tế mờ nhạt

BoJ sẽ họp bàn về chính sách tiền tệ tiếp theo vào ngày 29-30/10, sau đó là các cuộc họp vào tháng 12 và tháng 1/2026.

Sau khi chấm dứt chương trình kích thích quy mô lớn kéo dài hàng thập kỷ, BoJ đã nâng lãi suất chủ chốt lên 0,5% hồi đầu năm nay, với kỳ vọng Nhật Bản đang tiến gần tới mục tiêu lạm phát bền vững 2%.

Dù Thống đốc Kazuo Ueda phát tín hiệu sẵn sàng tiếp tục tăng lãi suất, ông vẫn nhấn mạnh cần thận trọng, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ áp thuế nhập khẩu mới.

Lạm phát giá thực phẩm vẫn dai dẳng, một phần do chi phí nhập khẩu tăng bởi đồng yên Nhật yếu khiến quyết định của BoJ thêm khó khăn. Hai trong số chín thành viên Hội đồng chính sách đã bỏ phiếu ủng hộ tăng lãi suất tại cuộc họp tháng 9, phản ánh mối quan tâm ngày càng lớn đến việc lạm phát có thể lan rộng hơn.

Bà Choueiri cho biết rủi ro đối với triển vọng giá cả hiện đang cân bằng, và tác động lan tỏa từ đồng yên Nhật yếu lên lạm phát là “hạn chế”.

“Chúng tôi chưa thấy dấu hiệu tiêu dùng hoặc lạm phát cơ bản tăng quá mức. Tôi không cho rằng BoJ đang đi chậm hơn so với yêu cầu”, bà nói.

Nợ công cao, nhu cầu củng cố tài khóa

Bất ổn chính trị tiếp tục là rủi ro đối với nền kinh tế Nhật Bản vốn mong manh. Tham vọng trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của bà Sanae Takaichi gặp khó sau khi đảng liên minh rút lui khỏi chính phủ tuần trước. Liên minh cầm quyền cũng chịu thất bại trong cuộc bầu cử Thượng viện tháng 7, giữa làn sóng bất mãn của công chúng vì giá cả leo thang.

Các đảng phái, cả cầm quyền lẫn đối lập, đều đề xuất tăng chi tiêu để hỗ trợ hộ gia đình chịu ảnh hưởng bởi lạm phát. Tuy nhiên, theo IMF, với gánh nặng nợ công đã rất lớn, Nhật Bản cần có kế hoạch củng cố tài khóa, đảm bảo các biện pháp hỗ trợ chỉ mang tính tạm thời và tập trung vào nhóm thu nhập thấp.

“Khi giá thực phẩm ổn định và lạm phát giảm, chính phủ nên bắt đầu rút lại các gói hỗ trợ. Những đề xuất như giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) hoặc trợ cấp đại trà không có mục tiêu cụ thể sẽ không phù hợp trong bối cảnh hiện nay, vì chúng có thể làm tăng thêm gánh nặng thâm hụt ngân sách”, bà Choueiri nói.

Đại Hùng