IAEA: Iran có thể tái sản xuất uranium làm giàu 'chỉ trong vài tháng'

Hình ảnh vệ tinh này do Maxar Technologies cung cấp và ghi ngày 27/6 cho thấy các máy xúc tại lối vào đường hầm của Nhà máy làm giàu nhiên liệu Fordow một tuần sau khi Mỹ tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran vào sáng sớm ngày 22/6. Ảnh: Maxar Technologies.

Theo người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), ông Rafael Grossi, Iran có thể khôi phục khả năng sản xuất uranium làm giàu chỉ trong vòng “vài tháng”, bất chấp các thiệt hại đáng kể từ các cuộc tấn công của Mỹ và Israel nhằm vào các cơ sở hạt nhân. Thông tin được kênh CBS News đăng tải hôm 28/6, theo giờ Mỹ

Trước đó, ngày 13/6, Israel đã tiến hành một chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran, với tuyên bố nhằm ngăn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân, điều mà Iran luôn phủ nhận.

Sau đó, Mỹ cũng không kích ba cơ sở hạ tầng chủ chốt liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thừa nhận mức độ thiệt hại là “nghiêm trọng”, nhưng chưa rõ chi tiết đầy đủ. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định các đòn tấn công đã “đẩy lùi chương trình hạt nhân của Iran hàng thập kỷ”.

Tuy nhiên, Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi lại đưa ra đánh giá khác. “Vẫn còn một phần nguyên vẹn”, ông nói.

“Chỉ trong vài tháng, tôi tin rằng họ có thể khôi phục một vài dãy máy ly tâm và bắt đầu sản xuất uranium làm giàu trở lại, hoặc thậm chí còn nhanh hơn thế”, ông Grossi trả lời trong cuộc phỏng vấn với CBS.

Một câu hỏi quan trọng được đặt ra là liệu Iran có kịp di chuyển toàn bộ hoặc một phần kho dự trữ 408,6 kg uranium làm giàu cao (ở mức 60%) trước khi bị tấn công hay không. Mức độ làm giàu này đã vượt ngưỡng dùng cho mục đích dân sự, nhưng vẫn chưa đạt tới cấp độ vũ khí.

Tuy nhiên, nếu được tinh lọc thêm, số uranium này đủ để chế tạo hơn 9 quả bom hạt nhân, theo các chuyên gia.

Ông Grossi thừa nhận với CBS: “Chúng tôi không biết số vật liệu đó đang ở đâu. Một phần có thể đã bị phá hủy trong các cuộc tấn công, nhưng một phần có thể đã được di chuyển. Vì vậy, cần phải có sự làm rõ trong thời gian tới”.

Hiện tại, Quốc hội Iran đã bỏ phiếu thông qua việc đình chỉ hợp tác với IAEA, đồng thời từ chối yêu cầu của ông Grossi về việc đến thanh sát các cơ sở hạt nhân bị tấn công, đặc biệt là nhà máy làm giàu uranium chủ chốt tại Fordow.

Ông Grossi cảnh báo: “Chúng tôi cần được tiếp cận để xác minh: Có gì ở đó? Đã xảy ra chuyện gì? Và những vật liệu ấy đang ở đâu?”.

Trong cuộc phỏng vấn riêng với chương trình “Sunday Morning Futures” của kênh Fox News, Tổng thống Donald Trump cho rằng Iran không thể kịp di chuyển kho uranium trước đòn tấn công.

“Đó là điều rất khó thực hiện, và chúng tôi không báo trước nhiều”, ông nói. “Họ không kịp di chuyển gì cả”.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm 28/6 đã tái khẳng định sự ủng hộ của Washington đối với nỗ lực giám sát và xác minh quan trọng của IAEA tại Iran, đồng thời khen ngợi ông Grossi và cơ quan này vì “tinh thần chuyên nghiệp và tận tụy”.

Toàn bộ cuộc phỏng vấn của ông Grossi sẽ được phát sóng trong chương trình “Face the Nation with Margaret Brennan” trong hôm 29/6.

Huyền Chi