Ia Nueng chung tay góp sức làm du lịch cộng đồng
Trên cao nguyên Pleiku tỉnh Gia Lai có một 'đôi mắt', đó là Biển Hồ Tơ Nưng, với hàng mi xanh là rừng thông quanh năm rì rào gió hát. Làng Ia Nueng của bà con dân tộc Jarai ở kề bên hàng mi ấy, như lọn tóc mai xòa xuống gương mặt phố núi Pleiku.
Đến với Gia Lai, du khách hãy ghé thăm Ia Nueng mộc mạc, chân thành, sâu lắng - một điểm sáng về nông thôn mới kiểu mẫu, đang nỗ lực chuyển mình thành làng văn hóa du lịch cộng đồng hấp dẫn.
Không còn hình ảnh xóm làng lam lũ, Ia Nueng hôm nay khoác lên mình một diện mạo mới với những con đường bê tông sạch sẽ, những ngôi nhà khang trang, nhưng vẫn vẹn nguyên hồn cốt của một bản làng Tây Nguyên truyền thống. Nơi đây, người Jarai chiếm gần 97% dân số, đã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu từ năm 2019. Vượt qua những ảnh hưởng của đô thị hóa, Ia Nueng vẫn giữ được nét mộc mạc, hoang sơ với những di sản văn hóa truyền thống quý báu.
Anh Thiên - thôn trưởng Ia Nueng không giấu được niềm tự hào khi nói về những đổi thay trên quê hương: "Thời gian qua, điện, đường, trường, trạm, đường làng, ngõ xóm ngày càng khang trang, sạch đẹp, việc đi lại của bà con cũng thuận lợi hơn. Thông qua việc xây dựng nông thôn mới, đời sống của bà con được nâng lên rõ rệt. Hộ nghèo giảm, hộ khá tăng. Nhân dân trong làng rất tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Bà con chúng tôi rất phấn khởi và vui mừng".

Vườn tượng gỗ Jarai được lắp đặt tại nhà sinh hoạt cộng đồng làng Ia Nueng, xã Biển Hồ
Trong các buổi họp làng, khi được thông tin về chủ trương xây dựng làng du lịch cộng đồng, người dân Ia Nueng đều bày tỏ sự phấn khởi và nhất trí cao.
Già làng Hmrik cho biết dân làng vui lắm, ai cũng mong muốn được góp sức mình chung tay thực hiện đề án. Bà con cam kết tham gia từ việc nhỏ nhất như giữ gìn vệ sinh, cảnh quan để làng sạch đẹp, trồng hoa dọc đường làng tạo điểm nhấn. Để làng Nueng như ngày hôm nay cũng có công của già Hmrik, dù đã 77 tuổi, nhưng già đã kiên trì tuyên truyền, vận động thành công dân làng Jarai xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, cùng nhau xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
“Rất tự hào vì đời sống nhân dân được nâng lên rõ rệt. Đường làm ngõ xóm được sạch đẹp, đó là sự quan tâm của Đảng và cố gắng của nhân dân, phối hợp chặt chẽ giữa đảng với chính phủ mới có được ngày hôm nay”, già làng Hmrik chia sẻ.

Một trong những cây đa hàng trăm năm tuổi được bà con làng Ia Nueng gìn giữ
Như lời già làng Hmrik chia sẻ, Ia Nueng hôm nay không chỉ sạch đẹp mà còn là nơi lưu giữ những giá trị cổ kính, làm say lòng du khách. Đó là cụm cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi, giọt nước truyền thống, những ngôi nhà sàn và nhà rông nguyên bản. Đặc biệt, nơi đây còn bảo tồn rất tốt di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc. Làng hiện có 5 bộ cồng chiêng, được sử dụng trong các nghi lễ quan trọng như cưới hỏi, ma chay, lễ trưởng thành... Cùng với đó, các nghề truyền thống như đan lát, tạc tượng, dệt thổ cẩm cũng được các gia đình duy trì.
Là một trong những người tâm huyết với việc triển khai du lịch cộng đồng, chị H’Huyên - Chủ tịch Hội phụ nữ làng Ia Nueng cho biết trước đây, người dân trong làng chỉ làm du lịch tự phát. Bây giờ đã có chủ trương và được hướng dẫn thì bà con sẽ chung tay góp sức, phấn đấu đưa Ia Nueng thành điểm đến du lịch hấp dẫn.
“Thôn Ia Nueng khác với những thôn khác, bởi vì thứ nhất đối diện với cổng Biển Hồ được lưu giữ về cây đa giọt nước vẫn còn nguyên vẹn. Du lịch cộng đồng của làng cũng giáp với Biển Hồ, khách du lịch vừa đi qua, vừa có thể xuống và tham quan ở khu này và có những cái đã hơn 200 tuổi. Việc đi vào hoạt động là cả một vấn đề phải vận động từng bà con chung tay góp sức. Dọn đường làng, ngõ xóm xanh, sạch, đẹp phụ thuộc vào mỗi gia đình và mỗi người ở đây”, chị H’Huyên nói.

Bà con Ia Nueng đi lấy nước giọt trong làng
Về phía chính quyền địa phương, đề án phát triển Ia Nueng thành làng du lịch cộng đồng đang được xã Biển Hồ triển khai mạnh mẽ.
Theo ông Đặng Khánh Toàn, Phó chủ tịch UBND xã, làng Ia Nueng có đầy đủ điều kiện để trở thành làng du lịch cộng đồng trong phát triển, quảng bá du lịch. Bên cạnh việc bảo tồn di sản, xã đang tăng cường vận động, khuyến khích các hộ dân chuyển đổi ngành nghề phù hợp với du lịch, tập trung khai thác ẩm thực truyền thống như cơm lam, gà nướng, cà đắng... Đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức du lịch chuyên nghiệp.
“UBND xã Biển Hồ đã đăng ký với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa làng Ia Nueng là một trong những làng văn hóa du lịch của người Jrai trở thành làng có tiếng nói trong các làng du lịch của Việt Nam hiện nay. Chúng tôi cũng đã xây dựng và bảo tồn giếng nước, bảo tồn nhà mồ lưu giữ để cố gắng đưa làng Ia Nueng trở thành làng du lịch cộng đồng”, ông Đặng Khánh Toàn cho biết.
Hành trình xây dựng du lịch cộng đồng là một chặng đường dài. Với sự đồng lòng của người dân, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, cùng kho tàng văn hóa Jrai vô giá được bảo tồn, phát huy, làng Ia Nueng sẽ sớm trở thành một điểm hẹn du lịch hấp dẫn trên bản đồ Tây Nguyên, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống, xứng đáng là làng nông thôn mới kiểu mẫu về bảo tồn văn hóa và phát triển bền vững.