Hy vọng và hoài nghi sau thỏa thuận ngừng bắn Israel - Hezbollah

Lebanon bị tàn phá nặng nề do chiến tranh. Ảnh Getty Images.

Các nhà lãnh đạo Hezbollah cũng ra tín hiệu ủng hộ một cách thận trọng đối với thỏa thuận do Mỹ làm trung gian, cung cấp cho cả hai bên một lối thoát khỏi các cuộc giao tranh đã khiến hơn 1,2 triệu người Lebanon và 50.000 người Israel phải rời bỏ nhà cửa, quê hương, cũng như thương vong lớn.

Chiến dịch ném bom dữ dội của Israel đã khiến hơn 3.700 người tử vong tại Lebanon. Hơn 130 người đã thiệt mạng ở phía Israel.

Dù thỏa thuận, có hiệu lực từ ngày 27/11, có thể làm dịu đáng kể những căng thẳng tại khu vực chứng kiến xung đột triền miên, thì nó không trực tiếp giải quyết được cuộc chiến đẫm máu diễn ra ở Gaza.

Hezbollah, lực lượng đã bắt đầu bắn hàng loạt tên lửa vào Israel từ tháng 10/2023 để ủng hộ Hamas, trước đó từng tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi cuộc chiến ở Gaza chấm dứt. Với lệnh ngừng bắn mới, họ đã rút lại lời cam kết đó, trên thực tế là khiến Hamas bị cô lập và đơn độc chiến đấu.

Các điều khoản của thỏa thuận

Theo các trang báo phương Tây, thỏa thuận này kêu gọi Israel và Hezbollah ngừng giao tranh trong 60 ngày, theo đó quân đội Israel sẽ rút lui về phía biên giới của họ trong khi yêu cầu Hezbollah chấm dứt sự hiện diện vũ trang của mình ở một vùng rộng lớn ở miền Nam Lebanon. Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 26/11 cho biết rằng thỏa thuận sẽ có hiệu lực vào lúc 4h sáng 27/11 giờ địa phương, khoảng 9h sáng cùng ngày theo giờ Việt Nam.

Theo thỏa thuận, hàng nghìn quân Lebanon và lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc sẽ được triển khai đến khu vực phía Nam sông Litani. Một nhóm quốc tế do Mỹ đứng đầu sẽ giám sát việc tuân thủ của tất cả các bên. Ông Biden nhấn mạnh rằng thỏa thuân “được thiết kế để chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch”.

Israel đã yêu cầu quyền hành động nếu Hezbollah vi phạm nghĩa vụ của mình. Các quan chức Lebanon đã từ chối đưa điều đó vào đề xuất. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 26/11 nói rằng quân đội nước này sẽ tấn công Hezbollah nếu lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, được gọi là UNIFIL, không thực thi thỏa thuận.

Bất ổn dai dẳng

Một nhà lãnh đạo Hezbollah cho rằng sự ủng hộ của nhóm đối với thỏa thuận này phụ thuộc vào sự đảm bảo chắc chắn Israel sẽ không tiếp tục các cuộc tấn công của mình.

“Sau khi xem xét thỏa thuận do chính phủ đối phương ký kết, chúng tôi sẽ xem liệu có sự phù hợp giữa những gì chúng tôi đã tuyên bố và những gì các quan chức Lebanon đã đồng ý hay không. Tất nhiên, chúng tôi muốn chấm dứt hành động xâm lược, nhưng không phải bằng cách đánh đổi chủ quyền của nhà nước Lebanon”, Mahmoud Qamati, Phó Chủ tịch Hội đồng Chính trị của Hezbollah cho biết.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu, Josep Borrell, ngày 26/11 nhận định rằng những lo ngại về an ninh của Israel đã được giải quyết trong thỏa thuận. Pháp cũng là nước làm trung gian cho thỏa thuận.

Câu hỏi về Gaza vẫn còn bỏ ngỏ

Cho đến nay, Hezbollah vẫn khăng khăng rằng họ chỉ dừng các cuộc tấn công vào Israel khi đồng ý ngừng giao tranh ở Gaza. Nhiều người cho rằng việc Hezbollah đồng ý với thỏa thuận ngừng bắn là sự đầu hàng, thậm chí là phản bội đối với Hamas, theo AP.

Tại Gaza, nơi cuộc chiến đã giết chết hơn 44.000 người Palestine, các cuộc tấn công của Israel đã gây ra tổn thất nặng nề cho Hamas, bao gồm cả việc giết chết các nhà lãnh đạo cấp cao của nhóm. Tuy nhiên, các chiến binh Hamas vẫn tiếp tục giữ nhiều con tin người Israel, tạo cho nhóm chiến binh này một con bài mặc cả nếu các cuộc đàm phán ngừng bắn gián tiếp được nối lại.

Hamas có thể sẽ tiếp tục yêu cầu một lệnh ngừng bắn lâu dài và Israel phải rút quân hoàn toàn khỏi Gaza trong bất kỳ thỏa thuận nào như vậy, trong khi Thủ tướng Netanyahu ngày 26/11 đã tái khẳng định lời cam kết sẽ tiếp tục chiến tranh cho đến khi Hamas bị tiêu diệt và tất cả các con tin được trả tự do.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas yêu cầu sự can thiệp khẩn cấp của quốc tế. “Cách duy nhất để ngăn chặn sự leo thang nguy hiểm mà chúng ta đang chứng kiến trong khu vực, và duy trì sự ổn định, an ninh và hòa bình trong khu vực và quốc tế, là giải quyết vấn đề Palestine”, Đại sứ Palestine tại Liên hợp quốc trích lời ông Abbas cho biết.

Duy Tiến