Hướng tới xây dựng ngành công nghiệp hóa chất an toàn

An toàn hóa chất được đề cao

Luật Hóa chất 2025 được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường và an toàn cho cộng đồng trong phát triển ngành công nghiệp hóa chất. Cụ thể, Điều 43, Luật Hóa chất 2025 nêu rõ, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động hóa chất trong bảo vệ môi trường và an toàn cho cộng đồng.

Luật Hóa chất 2025 đề cao vấn đề an ninh, an toàn hòa chất. Ảnh minh họa

Nội dung nêu rõ, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động hóa chất có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ quy định về an toàn hóa chất theo đúng quy định của Luật Hóa chất, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, an toàn lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Điều 44, Luật Hóa chất quy định, quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân nơi có cơ sở hoạt động hóa chất trong bảo vệ môi trường và an toàn cộng đồng. Theo đó, tổ chức, cá nhân nơi có cơ sở hoạt động hóa chất có các quyền: Tiếp cận thông tin về an toàn hóa chất theo quy định của Luật Hóa chất 2025 và quy định khác của pháp luật có liên quan; Yêu cầu cơ sở hoạt động hóa chất thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật; Được bồi thường thiệt hại do hoạt động hóa chất gây ra theo quy định của pháp luật; Phản ánh đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền về tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của pháp luật về an toàn hóa chất; Tham gia ý kiến về biện pháp bảo vệ môi trường và Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất đối với các dự án đầu tư cơ sở sản xuất, tồn trữ hóa chất nguy hiểm tại địa phương.

Luật Hóa chất 2025 cũng quy định, tổ chức, cá nhân nơi có cơ sở hoạt động hóa chất cần có các nghĩa vụ, báo cáo kịp thời với cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm quy định của pháp luật về an toàn hóa chất. Cùng với đó, tạo điều kiện thuận lợi để cơ quan, tổ chức thực hiện ứng phó, khắc phục sự cố hóa chất, xử lý và giải quyết theo quy định của pháp luật trong trường hợp xảy ra sự cố hóa chất.

Liên quan đến trách nhiệm xử lý hóa chất, sản phẩm chứa chất độc không rõ nguồn gốc; hóa chất, sản phẩm chứa chất độc bị tịch thu, xử lý chất độc tồn dư của chiến tranh, Điều 46 Luật Hóa chất 2025 nêu rõ, UBND cấp tỉnh phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện trách nhiệm: thống kê, phát hiện và thông báo về địa điểm, số lượng hóa chất, sản phẩm chứa chất độc không rõ nguồn gốc; hóa chất, sản phẩm chứa chất độc bị tịch thu trên địa bàn.

Xây dựng phương án xử lý hóa chất, sản phẩm chứa chất độc không rõ nguồn gốc; hóa chất, sản phẩm chứa chất độc bị tịch thu. Tổ chức thực hiện phương án xử lý hóa chất, sản phẩm chứa chất độc không rõ nguồn gốc; hóa chất, sản phẩm chứa chất độc bị tịch thu.

Ngành công nghiệp hóa chất đang có bước phát triển mạnh mẽ. Ảnh minh họa

Phối hợp thực thi Luật Hóa chất hiệu quả

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Đỗ Duy Phi - Chủ tịch Hội Hóa học Việt Nam cho rằng: Luật Hóa chất 2025 có rất nhiều quan điểm mới so với Luật Hóa chất 2007. Bên cạnh xác định ngành công nghiệp hóa chất là ngành công nghiệp nền tảng, và tập trung xây dựng các khu công nghiệp tập trung, Luật Hóa chất 2025 cũng đặc biệt nhấn mạnh đến các vấn đề liên quan tới chuyển đổi số, hóa học xanh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, các yêu cầu về bảo đảm an ninh, an toàn trong lĩnh vực hóa chất.

Đấy là những điểm mới mà doanh nghiệp hóa chất và những người sản xuất kinh doanh hóa chất phải thi hành. Đặc biệt, ngay sau khi Luật Hóa chất sửa đổi được ban hành đã có các nghị định, thông tư để hướng dẫn thực thi Luật Hóa chất. Theo ông Đỗ Duy Phi, đây là việc làm rất quan trọng, tạo cơ hội cho doanh nghiệp, người dân có cơ sở để áp dụng, tuân thủ luật.

Luật Hóa chất 2025 đi vào thực thi sẽ mang lại những cơ hội phát triển tích cực cho ngành hóa chất Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực an ninh, an toàn hóa chất. Tuy vậy, để luật đi vào cuộc sống, bên cạnh ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn, cơ quan quản lý nhà nước, các hiệp hội, ngành hàng cũng cần phối hợp đồng bộ, mở các lớp tập huấn, phổ biến các nội dung của luật đến với cộng đồng doanh nghiệp, người dân, nhất là nội dung liên quan đến an ninh, an toàn hóa chất.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng thường xuyên tổ chức các buổi diễn tập liên quan đến an toàn, an ninh hóa chất, xử lý sự cố hóa chất… để doanh nghiệp, người dân có ý thức thực hiện luật.

Nguyễn Hòa