Hướng tới hệ sinh thái thanh toán điện tử giao thông đồng bộ

Khả năng thanh toán đa dịch vụ trên tài khoản giao thông

Sau gần 10 năm triển khai, hệ thống thu phí điện tử không dừng (ETC) đã bao phủ 100% các trạm thu phí trên toàn quốc với hơn 6,3 triệu phương tiện đã dán thẻ và mở tài khoản thu phí. Hệ thống ETC giúp rút ngắn thời gian qua trạm thu phí, giảm ùn tắc giao thông, minh bạch hóa nguồn thu và tạo thói quen văn minh khi tham gia giao thông.

Từ 1/10, lái xe không có tài khoản giao thông sẽ không thể qua trạm thu phí. Ảnh: Tạ Hải

Tiến tới một hệ sinh thái thanh toán điện tử giao thông đồng bộ, Luật Đường bộ và Nghị định số 119/2024/NĐ-CP đã quy định việc chuyển đổi từ tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Điều này sẽ mở ra khả năng thanh toán đa dịch vụ chỉ với một tài khoản duy nhất, như: phí đường bộ, phí đỗ xe, phí sân bay, cảng biển, phí đăng kiểm. Theo Trưởng phòng Khoa học - Công nghệ, Môi trường và Hợp tác Quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam Tô Nam Toàn, tài khoản giao thông mang lại nhiều tiện ích vượt trội so với tài khoản thu phí cũ, trước hết là tính liên thông và linh hoạt. Hệ thống mới cho phép người dân nạp và rút tiền dễ dàng, theo dõi giao dịch minh bạch, đồng thời giảm thiểu tình trạng dư tiền ở nhiều tài khoản khác nhau.

Thực tế, bản chất việc chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông là chủ xe chỉ cần kết nối phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt với tài khoản thu phí hiện nay. Nhà cung cấp dịch vụ ETC sẽ chuyển tài khoản thu phí thành tài khoản giao thông. Còn chủ xe chỉ cần liên kết phương tiện thanh toán không tiền mặt đã được định danh với tài khoản giao thông, bảo đảm số dư để giao dịch từ tài khoản giao thông. Với những tài khoản thu phí chưa dùng hết tiền, hệ thống ETC sẽ ưu tiên sử dụng tiền đó để trừ tiền qua trạm thu phí đến 1/10/2025, nếu vẫn đủ tiền trả phí. Từ ngày 1/10/2025, số tiền trong tài khoản thu phí, nhà cung cấp dịch vụ ETC cũng sẽ chuyển vào ví điện tử đã kết nối với tài khoản giao thông.

Thúc đẩy chuyển đổi tài khoản giao thông đúng tiến độ

Theo quy định tại Nghị định số 119/2024/NĐ-CP, trước ngày 1/10/2025, chủ phương tiện phải hoàn thành chuyển đổi tài khoản thu phí thành tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt của mình như ví điện tử, thẻ visa hay tài khoản ngân hàng; nếu không thực hiện, sẽ không thể lưu thông phương tiện qua trạm thu phí. Đến thời điểm này, chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa là đến hạn cuối để chủ phương tiện bắt buộc chuyển đổi, song thực tế mới chỉ có khoảng 30 - 40% số phương tiện thực hiện chuyển đổi. Đây là thách thức không nhỏ đối với các đơn vị liên quan để bảo đảm lộ trình chuyển đổi tài khoản ETC sang tài khoản giao thông.

Để triển khai thành công việc chuyển đổi tài khoản giao thông đúng tiến độ, Phó Cục trưởng Cục đường bộ Việt Nam Nguyễn Mạnh Thắng cho rằng, việc đầu tiên là đẩy mạnh tuyên truyền để các chủ phương tiện hiểu đúng về chính sách, lợi ích, cách thức chuyển đổi sang tài khoản giao thông; nắm rõ mốc thời gian cuối là ngày 1/10/2025 để chủ động thực hiện chuyển đổi. Bên cạnh đó, các nhà cung cấp dịch vụ phải bảo đảm hạ tầng kỹ thuật, tốc độ kết nối giữa tài khoản giao thông và phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Đồng thời, cần các giải pháp hỗ trợ, khuyến khích người dân và doanh nghiệp, tăng cường phối hợp giữa các bên để bảo đảm tiến độ, chất lượng triển khai.

Hiện nay, Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam (ePass) đã có các trạm trực tiếp và trực tuyến hỗ trợ khách hàng chuyển đổi tài khoản. Phó Tổng Giám đốc ePass Nguyễn Thị Ngọc Trang chia sẻ: hệ thống tổng đài của chúng tôi đã tiếp nhận nhiều cuộc gọi yêu cầu hỗ trợ việc chuyển đổi sang tài khoản giao thông. Viettel cũng có các điểm trạm, siêu thị với hơn 1.400 điểm luôn trong tâm thế sẵn sàng hỗ trợ những khách hàng chưa rành về công nghệ. Khách hàng có thể tìm những điểm trạm gần nhất để thuận tiện trong việc chuyển đổi.

Cùng với ePass, Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cũng đang tiếp nhận hỗ trợ khách hàng qua hệ thống tổng đài với lượng cuộc gọi lớn. Ngoài tổng đài, người dân có thể tới 130 điểm thu phí VETC và hơn 800 showroom ô tô và các trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc để được hỗ trợ.

Tại hội thảo “Vì sao từ 1/10, lái xe cần có tài khoản giao thông?” vừa qua, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn khẳng định, việc chuyển đổi sang tài khoản giao thông là một thay đổi lớn, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, ngành ngân hàng, các nhà cung cấp dịch vụ thu phí và các đơn vị trung gian thanh toán. Bộ Xây dựng cam kết luôn đồng hành, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của người dân, doanh nghiệp trong quá trình triển khai, góp phần hiện đại hóa hạ tầng thanh toán trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Thời gian tới, chúng tôi sẽ cố gắng mở rộng để tài khoản giao thông để có thể thanh toán được tất cả các hoạt động mà phương tiện phải thanh toán. Các phương tiện phải trả tiền cho những dịch vụ nào cũng đều phải trả tiền qua tài khoản giao thông kết nối, như phí đỗ xe ở các trung tâm thương mại, chung cư. Ngoài ra, các phương tiện đi qua các trạm thu phí có thể không cần dùng tới barie; việc định danh phương tiện sẽ kết hợp hệ thống giao thông thông minh để thực hiện quản lý, giám sát điều hành giao thông cả trên cao tốc và trong đô thị. Các giải pháp kết nối đang được nghiên cứu mở rộng để ứng dụng không chỉ phục vụ cho thanh toán mà còn phục vụ giám sát điều hành giao thông trên các tuyến đường.

Trưởng phòng Khoa học - Công nghệ, Môi trường và Hợp tác Quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam Tô Nam Toàn

Đào Cảnh