Huế là thành phố trực thuộc Trung ương: Cột mốc lịch sử đánh dấu vận hội mới

Bản đồ tỉnh Thừa thiên - Huế, từ ngày 1-1-2025 trở thành thành phố Huế. Nguồn: HĐND tỉnh TTH

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng

Trong lịch sử dựng nước và phát triển, mở rộng bờ cõi, Thừa Thiên - Huế luôn giữ một vai trò và vị thế đặc biệt đối với dân tộc và đất nước Việt Nam. Với vị trí chiến lược đặc biệt của mình, ngày nay, Thừa Thiên - Huế là cửa ngõ của hành lang kinh tế Đông Tây.

Thừa Thiên - Huế là một trong những trung tâm lớn về văn hóa, du lịch, giáo dục đào tạo, y tế chuyên sâu; là một cực tăng trưởng của vùng động lực miền Trung và là nơi có vị trí trọng điểm về quốc phòng - an ninh của cả nước. Đây cũng là địa phương duy nhất ở Việt Nam cũng như ở khu vực Đông Nam Á có 8 di sản được UNESCO ghi danh.

Huế là địa phương duy nhất trên cả nước có 8 di sản được UNESCO ghi danh. Ảnh: TTBT

Xác định vai trò, vị thế của vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa, năm 1996, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã trình Quốc hội xem xét việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương. Tuy nhiên, do chưa hội tụ đủ các điều kiện nên chưa được thông qua. Từ đó đến nay, Bộ Chính trị đã 4 lần ban hành các văn bản liên quan đến vấn đề này gồm: Kết luận số 48, ngày 25-5-2009; Thông báo số 175, ngày 1-8-2014; Nghị quyết số 26, ngày 3-11-2022.

Đặc biệt, ngày 15-11-2019, tại trụ sở Trung ương Đảng, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Bộ Chính trị đã có buổi làm việc với Thường trực Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận 48-KL/TW ngày 25-5-2009 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Thừa Thiên - Huế và đô thị Huế đến năm 2020.

Tỉnh Thừa Thiên - Huế đã có 15 năm chuẩn bị về mọi mặt để được trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Ảnh: TTBT

Ngày 10-12-2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 54 về “Xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên - Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, trong đó nhấn mạnh, đến năm 2025, Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.

Ngày 13-9-2024, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm chủ trì họp Bộ Chính trị cho ý kiến về Đề án thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương trên cơ sở tỉnh Thừa Thiên - Huế.

Ngày 28-9-2024, tại Phiên họp thứ 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và cơ bản thống nhất với nội dung Tờ trình số 495/TTr-CP ngày 20-9-2024 của Chính phủ về Đề án thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương.

Thời cơ và vận hội mới

Theo Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên - Huế Lê Trường Lưu, việc xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên - Huế thành thành phố trực thuộc Trung ương là quá trình nỗ lực, phấn đấu lâu dài. Đến nay, mô hình đô thị Huế theo hướng di sản, sinh thái, cảnh quan và thân thiện với môi trường đã hình thành, phát triển được các trung tâm về văn hóa du lịch; trung tâm giáo dục đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực; trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực và cả nước.

Thời gian qua, Huế đã có những bước phát triển vượt bậc. Ảnh: TTBT

Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản đạt được nhiều kết quả quan trọng, kinh tế đạt mức tăng trưởng khá, môi trường, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên, an ninh được giữ vững… Việc lựa chọn phát triển đô thị không có khu dân cư mật độ cao sẽ giải quyết hài hòa giữa bài toán bảo tồn, phát triển, tạo điều kiện cho Huế giữ gìn, bảo tồn và phát huy tốt hơn các giá trị di sản đặc sắc của thế giới và cả nước…

Trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia, Huế được tự chủ hơn về ngân sách tài chính, được thụ hưởng chính sách mới..., góp phần để thành phố trở thành một trung tâm kinh tế, văn hóa của Việt Nam; tạo động lực và sức mạnh mới, đóng góp vào sự phát triển của Vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung.

Trụ sở UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, nay sẽ là trụ sở UBND thành phố Huế. Nguồn: UBND

Huế là vùng đất địa linh nhân kiệt, có chiều sâu văn hóa, di sản, kết tinh nhiều giá trị của nền văn minh nhân loại, giàu bản sắc và các có yếu tố đặc trưng về con người. Xây dựng Huế trở thành một xứ sở bình yên, đáng sống, một quê hương hạnh phúc là ước vọng của lãnh đạo nhiều thế hệ và của tất cả tầng lớp nhân dân. Để làm được điều đó, không chỉ có sự nỗ lực từ phía các cấp chính quyền, mà còn cần sự chung sức, đồng lòng của người dân.

Theo Nghị quyết số 175, Quốc hội quyết nghị thành lập thành phố Huế là thành phố trực thuộc Trung ương trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên là 4.947,11km2 và quy mô dân số là 1.236.393 người của tỉnh Thừa Thiên - Huế. Các cơ quan, tổ chức, đơn vị có tên gọi gắn với địa danh tỉnh Thừa Thiên - Huế được đổi tên để hoạt động với tên gọi thành phố Huế. ừ ngày 1-1-2025, thành phố Huế có 9 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 4 huyện, 3 thị xã và 2 quận; 133 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 48 phường, 78 xã và 7 thị trấn.

Vương Nguyễn ghi