Hợp tác quốc tế trong bảo tồn âm nhạc

Đây là một trong những nội dung được đề cập trong hội thảo quốc tế “Phát triển nghệ thuật trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam” diễn ra sáng 14/10 tại Hà Nội.

Hội thảo do Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam phối hợp với UBND phường Cửa Nam tổ chức trong khuôn khổ Đề án khoa học cấp quốc gia “Phát triển nghệ thuật ở Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Hội thảo “Phát triển nghệ thuật trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam” sáng 14/10 tại Hà Nội

Về vấn đề bảo tồn, gìn giữ và phát triển âm nhạc trong bối cảnh toàn cầu hóa, lấy ví dụ từ Gagaku, một trong những loại hình âm nhạc và vũ đạo lâu đời nhất thế giới ra đời và phát triển tại Nhật Bản, GS. Noriaki Mita, Giám đốc Hiệp hội nghiên cứu Mita Gagaku (Nhật Bản) đã phân tích quá trình lưu giữ, phát triển hình thức âm nhạc này là minh chứng sống cho sự kết nối văn hóa giữa các quốc gia châu Á qua nhiều thế kỷ.

GS. Noriaki Mita đã chỉ ra nét tương đồng giữa điệu múa Chăm của Việt Nam và điệu múa cổ Nhật Bản cho thấy mối liên hệ lịch sử sâu sắc, mở ra cơ hội để các nghệ sĩ và học giả Việt Nam nghiên cứu, so sánh và phát triển các truyền thống múa cổ điển.

GS. Noriaki Mita, Giám đốc Hiệp hội nghiên cứu Mita Gagaku (Nhật Bản) phát biểu tại hội thảo

"Việc duy trì, truyền dạy và giới thiệu Gagaku đến công chúng quốc tế, du khách, cũng như hợp tác xuyên biên giới, chính là cách thức bảo tồn nghệ thuật sống, đồng thời tạo nền tảng cho các sáng tạo mới dựa trên những giá trị cổ điển", GS. Noriaki Mita nói.

Bà Jimin Jeon, Giám đốc Poem Music (Hàn Quốc) trình bày các nghiên cứu về giao thoa âm nhạc Hàn - Việt trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhấn mạnh ứng dụng công nghệ số trong nghệ thuật ứng tác - một yếu tố đặc trưng trong âm nhạc truyền thống của cả Hàn Quốc và Việt Nam.

Từ thực tế nghiên cứu đờn ca tài tử Việt Nam và thể loại âm nhạc nghi lễ Hàn Quốc, bà Jimin Jeon đưa đến kết luận, ứng tác trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa hai nền âm nhạc phương Đông có cùng tinh thần nhân bản nhưng biểu đạt khác nhau.

Bà Jimin Jeon, Giám đốc Poem Music, Hàn Quốc phát biểu ý kiến tại hội thảo

"Đây cũng là hướng tiếp cận giàu tiềm năng cho các nghiên cứu âm nhạc giao thoa trong khu vực châu Á, nơi sự linh hoạt và sáng tạo được xem như nền tảng của nghệ thuật truyền thống...", bà Jimin Jeon nhấn mạnh.

Theo PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, quá trình phát triển âm nhạc nói riêng, các loại hình di sản nói chung tại Việt Nam có thể được học hỏi từ nhiều nước như Nhật, Pháp, Australia hay Thái Lan... nhằm quảng bá, xây dựng dữ liệu của nghệ sĩ và không gian biểu diễn, sáng tạo, để các điểm chạm nghệ thuật trở thành những nghiên cứu chung trong sự phát triển văn hóa, nghệ thuật các quốc gia.

Đại biểu Việt Nam và quốc tế tại hội thảo

Hội thảo “Phát triển nghệ thuật trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam” ngoài tham luận từ các học giả quốc tế còn nhận được 36 tham luận của các tác giả Việt Nam.

Các tham luận đã làm rõ những vấn đề then chốt như: nhận diện xu thế phát triển nghệ thuật ở Việt Nam và trên thế giới; so sánh, phân tích kinh nghiệm phát triển nghệ thuật của các quốc gia, từ đó đúc rút bài học cho Việt Nam; đồng thời đề xuất các giải pháp, kiến nghị mang tính đột phá, hữu ích cho sự nghiệp phát triển nghệ thuật nước nhà trong giai đoạn mới.

Chủ tịch UBND phường Cửa Nam Nguyễn Quốc Hoàn nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, việc kiến tạo định hướng phát triển chiến lược cho văn hóa nghệ thuật không chỉ là nhiệm vụ bảo tồn, phát huy bản sắc dân tộc mà còn là con đường đưa văn hóa con người Việt Nam hội nhập sâu rộng, đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước.

“Phường Cửa Nam nói riêng và thành phố Hà Nội nói chung luôn xác định văn hóa và nghệ thuật là nền tảng cốt lõi, góp phần nâng cao vị thế của thủ đô, thành phố sáng tạo trong mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO. Việc đồng hành với các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý và nghệ sĩ là cơ hội để chúng ta cùng nhau chia sẻ tầm nhìn, kiến tạo những giá trị mới cho nghệ thuật Việt Nam”, ông Nguyễn Quốc Hoàn nói.

H.Sen