Hợp lực ba bên đáp ứng nguồn lao động chất lượng cao

Một sàn giao dịch việc làm tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Trong khi đó, các trường đại học và cơ sở đào tạo vẫn chủ yếu thiên về lý thuyết, chưa cập nhật đủ chuẩn nghề nghiệp gắn với thực tế sản xuất.

Ông Dương Việt Linh, Trưởng phòng Cấp cao Việc làm tốt chia sẻ, trong 8 tháng đầu năm 2025, ngành F&B (thực phẩm và đồ uống) có nhu cầu tuyển dụng cao thứ hai, chỉ sau ngành bán lẻ. Những vị trí “khan hiếm”, khó tuyển dụng là phục vụ, phụ bếp, pha chế - vốn là lực lượng trực tiếp vận hành cửa hàng.

Qua hồ sơ tuyển dụng của Việc làm tốt cho thấy có đến 90% số doanh nghiệp F&B phản ánh đang thiếu nhân sự, một nửa trong số đó thiếu hụt ở mức trung bình đến rất nghiêm trọng. Ông Linh phân tích, nhân sự F&B biến động mạnh, chủ yếu do thu nhập không như kỳ vọng, giờ giấc làm việc thất thường, thiếu cơ hội thăng tiến.

Bên cạnh đó, ứng viên phần lớn là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo bài bản, dẫn đến doanh nghiệp mất nhiều thời gian và chi phí để đào tạo lại. Hiện các nhà tuyển dụng F&B mong muốn ứng viên có khả năng về ngoại ngữ và nghiệp vụ chuyên môn, đây cũng là hai tiêu chí quan trọng để người lao động khẳng định nghề nghiệp, thậm chí dễ nhận mức lương hấp dẫn.

Bà Bùi Thị Kim Loan, Trưởng phòng Truyền thông và Hợp tác quốc tế, Trường trung cấp Du lịch và Khách sạn Saigontourist dẫn chứng, với xu hướng gia tăng khách du lịch nội địa và quốc tế, nhu cầu tuyển dụng tại các khách sạn, nhà hàng của hệ thống tăng nhanh. Nhiều người vẫn xem F&B chỉ là nghề “phục vụ”, nhưng thực tế đây là lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo, kỹ năng cao và mang lại giá trị lớn cho ngành du lịch-khách sạn.

Theo các công ty tuyển dụng và cung cấp nhân sự, một trong những hạn chế về nguồn nhân lực là sự liên kết giữa nhà quản lý, nhà trường và doanh nghiệp chưa mạnh mẽ. Thực tế, có độ “vênh” giữa kết quả đào tạo sinh viên với kỹ năng của người lao động; do đó, chất lượng nguồn nhân lực cần được chú trọng hơn từ phương pháp đào tạo, qua đó hạn chế tình trạng doanh nghiệp phải đào tạo lại, tốn kém thêm chi phí.

Theo số liệu của Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố, trong 10 tháng năm 2025, toàn thành phố ghi nhận hơn 140.000 lượt người tìm việc và hơn 250.000 vị trí tuyển dụng, tăng cao so với cùng kỳ năm 2024. Vị trí việc làm tập trung trong các lĩnh vực, như: Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu, tự động hóa, năng lượng tái tạo, logistics, quản trị tài chính...

Bà Lượng Thị Tới, Phó Giám đốc Sở Nội vụ thành phố cho rằng: Để tạo đà phát triển nguồn nhân lực, cần có sự đồng hành của Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp; trong đó, người sử dụng lao động cần quan tâm xây dựng chiến lược nhân lực bền vững. Doanh nghiệp cần triển khai các chương trình đào tạo nâng cao, đào tạo chuyên sâu về kỹ năng cho người lao động. “Như vậy, việc giữ chân người lao động không chỉ phụ thuộc vào mức lương mà còn cần một lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng, tạo ra văn hóa làm việc tích cực tại doanh nghiệp”, bà Tới nói.

Đồng tình với mô hình đào tạo “ba bên”, Thạc sĩ Dương Thị Kim Phượng, Giám đốc Trung tâm Tư vấn tuyển sinh, Trường đại học Giao thông vận tải thành phố cho biết: Là đơn vị đặc thù về đào tạo hàng không, hàng hải, đặc biệt là đường sắt tốc độ cao, nhà trường đã cho sinh viên đi thực tập từ 3-6 tháng tại các doanh nghiệp. Tại đây, sinh viên được trau dồi kỹ năng nghề nghiệp, rèn thái độ làm việc và kỷ luật lao động; đồng thời, còn được trả lương với mức thu nhập lên đến 15 triệu đồng/tháng. Do đó, việc gắn kết giữa đơn vị đào tạo với doanh nghiệp cần được đẩy mạnh, các bên cùng có lợi.

Ông Phạm Anh Thắng, Phó Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ, Trưởng Đại diện Cơ quan Bộ Nội vụ tại Thành phố Hồ Chí Minh dẫn chứng: “Từ khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp, vấn đề nổi lên trong bộ máy chính quyền là người làm lĩnh vực công có chất lượng còn thiếu; không thiếu người làm mà thiếu người có chuyên môn, nhất là lực lượng giỏi công nghệ thông tin. Để chuyển đổi số thì công nghệ thông tin phải dẫn đầu”.

Theo nhiều chuyên gia, Thành phố Hồ Chí Minh cần xây dựng mô hình hợp tác ba bên, gồm: Nhà trường cung cấp nền tảng kiến thức, gắn chương trình đào tạo với nhu cầu thực tế; Doanh nghiệp tham gia ngay từ khâu xây dựng chương trình, cử chuyên gia giảng dạy, tiếp nhận sinh viên thực tập, đào tạo tại chỗ; Nhà quản lý tạo hành lang pháp lý và cơ chế tài chính, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo nhân lực.

Như vậy, việc ba bên cùng bắt tay không chỉ là giải pháp tạm thời cho vấn đề thiếu hụt nhân lực, mà còn là bước đi chiến lược để thành phố xây dựng hệ sinh thái đào tạo-đổi mới sáng tạosản xuất-khởi nghiệp gắn kết chặt chẽ. Bởi trong cuộc đua phát triển mới, nguồn nhân lực chất lượng cao chính là năng lượng xanh, mang lại giá trị cao cho nền kinh tế.

Bài và ảnh: QUÝ HIỀN