Hội thảo khoa học 'Đánh giá thực trạng triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025'

Tham dự có thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện các CTMTQG tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành và các huyện.

Các đại biểu dự hội thảo.

CTMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào DTTS, đây là một quyết sách quan trọng với nguồn lực đầu tư rất lớn nhằm đạt được mục tiêu phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi toàn diện, nhanh và bền vững.

Chương trình được thiết kế với 10 dự án thành phần, trong đó, có 14 tiểu dự án, 14 nội dung và trên 60 hoạt động trên tất cả các lĩnh vực xã hội từ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống, sản xuất; ổn định định canh định cư, tạo sinh kế, thu nhập; an sinh xã hội như nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; vấn đề về y tế, giáo dục - đào tạo, bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững; bình đẳng giới; chuyển đổi số, biểu dương tôn vinh người có uy tín; tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, thông tin đối ngoại; đánh giá, giám sát…

Về đối tượng triển khai là đồng bào DTTS, tập trung cho hộ nghèo, cận nghèo, cá nhân tham gia công tác chỉ đạo, điều hành và thực hiện. Về địa bàn triển khai bao phủ toàn tỉnh, trọng tâm là vùng đặc biệt khó khăn, xã ATK gồm 125 xã/161 xã, phường, thị trấn và 62 xã đặc biệt khó khăn/546 xã khu vực I, khu vực II.

Dự kiến tổng mức vốn ngân sách Trung ương phân bổ giai đoạn 2021 - 2025 để thực hiện chương trình 5.801.640 triệu đồng, trong đó, vốn đầu tư 2.679.114 triệu đồng; vốn sự nghiệp 3.122.526 triệu đồng. Vốn ngân sách địa phương đối ứng 288.839 triệu đồng.

Tỉnh coi đây là một cơ hội quan trọng để thay đổi tích cực vùng đồng bào DTTS, mục tiêu của chương trình nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong vùng đồng bào dân DTTS và miền núi; đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội; giảm nghèo nhanh, bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập bình quân của vùng DTTS đặc biệt khó khăn so với bình quân chung của cả tỉnh; sắp xếp, bố trí ổn định dân cư, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, kết nối với các vùng phát triển; phát triển hệ thống giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa; cải thiện rõ rệt đời sống của nhân dân; cải thiện về số lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người DTTS; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các DTTS đi đôi với xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu; thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an ninh biên giới quốc gia; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước.

5 năm qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các huyện, Thành phố thực hiện quyết liệt, đồng bộ, huy động, quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để tập trung thực hiện chương trình hoàn thành và vượt kế hoạch 12/21 chỉ tiêu được Quốc hội giao tại Nghị quyết số 120/2020/QH14; Quyết định 652/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục phấn đấu thực hiện hoàn thành 9/21 chỉ tiêu chưa đạt kế hoạch.

Đến ngày 5/5, đạt 65% kế hoạch, phấn đấu đến ngày 31/12, giải ngân đạt 100% kế hoạch; hiện vốn lồng ghép giải ngân được 321.541 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của các dự án, tiểu dự án, như: Các văn bản hướng dẫn của Trung ương đến nay đã ban hành tương đối đầy đủ nhưng chậm, không đồng bộ ngay từ đầu giai đoạn, gây khó khăn cho công tác triển khai và giải ngân đạt thấp, nhất là nguồn vốn sự nghiệp hằng năm. Tổng nguồn vốn được phân bổ trong giai đoạn là rất lớn, nhưng đến năm 2022 mới giao vốn thực hiện, dẫn đến công tác giải ngân từng năm đều đạt thấp, phải thực hiện chuyển nguồn qua các năm. Việc bố trí nguồn vốn đối ứng địa phương và các nguồn vốn khác thực hiện chương trình còn hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị chưa thật sự quyết liệt; chưa gắn trách nhiệm người đứng đầu với việc đánh giá kết quả triển khai; năng lực cán bộ ở cấp cơ sở còn hạn chế, chưa đồng đều, việc tổng hợp nhu cầu dự án từ cơ sở đôi khi còn hình thức, chất lượng chưa cao phải tổ chức họp quán triệt thực hiện nhiều lần, mất nhiều thời gian, chưa chủ động nghiên cứu kỹ các văn bản để tham mưu thực hiện, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại dẫn đến khó thực hiện...

Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo trao đổi tại hội thảo.

Tại hội thảo, các đại biểu trao đổi, thảo luận làm rõ thêm một số nội dung về tình hình kết quả thực hiện, những khó khăn vướng mắc trong thực hiện chương trình; chia sẻ kinh nghiệm những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả nhằm thực hiện chương trình đảm bảo yêu cầu đề ra; giúp các đại biểu, các địa phương có nhận thức sâu sắc hơn về sự cần thiết của chương trình. Từ đó, đề xuất với trung ương và tỉnh những giải pháp trong thực hiện chương trình, nhất là trong bối cảnh thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã thời gian tới.

P.V