Học sinh bắt buộc học tiếng Anh từ lớp 1

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án “Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025–2035, tầm nhìn đến năm 2045” do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) chủ trì triển khai. Đây được xem là một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược nâng cao chất lượng giáo dục, nhằm giúp thế hệ trẻ Việt Nam chủ động hơn trong hội nhập quốc tế.

Dạy tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1

Một trong những điểm nhấn nổi bật của đề án là tiếng Anh sẽ trở thành môn học bắt buộc ngay từ lớp 1, thay vì từ lớp 3 như hiện nay. Chính sách này hướng đến việc giúp trẻ em tiếp cận ngoại ngữ sớm, hình thành phản xạ và khả năng giao tiếp tự nhiên, giống như xu hướng giáo dục ở nhiều quốc gia phát triển.

Theo Bộ GD&ĐT, việc học tiếng Anh từ sớm không chỉ giúp học sinh làm quen với ngôn ngữ toàn cầu mà còn hỗ trợ phát triển tư duy, kỹ năng giao tiếp và khả năng học hỏi trong môi trường đa văn hóa. Dù hiện nay nhiều trường tiểu học đã triển khai dạy tiếng Anh từ lớp 1, song phần lớn vẫn mang tính tự chọn và chưa đồng bộ. Khi trở thành môn học bắt buộc, chương trình sẽ được thống nhất trên toàn quốc, đồng thời đòi hỏi các địa phương phải chuẩn bị kỹ lưỡng về đội ngũ giáo viên, chương trình, giáo trình và cơ sở vật chất.

Đề án được triển khai trong 20 năm (2025–2045) với ba giai đoạn: Giai đoạn 2025–2030: xây dựng nền tảng và chuẩn hóa. 100% cơ sở giáo dục mầm non ở vùng thuận lợi sẽ đảm bảo điều kiện cho trẻ làm quen với tiếng Anh; toàn bộ trường phổ thông tổ chức dạy tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1.

Giai đoạn 2030–2035: mở rộng và tăng cường. Khoảng 80% cơ sở giáo dục mầm non trên cả nước cho trẻ làm quen với tiếng Anh, 30% trường phổ thông đạt mức độ 1 về sử dụng tiếng Anh trong dạy học.

Giai đoạn 2035–2045: hoàn thiện và nâng cao. Tiếng Anh trở thành ngôn ngữ được sử dụng tự nhiên, phổ biến trong giảng dạy, giao tiếp và quản trị nhà trường.

Đây là một lộ trình dài hơi, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp quản lý, cơ sở giáo dục và xã hội.

Đề án "Đưa Tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học" nhằm nâng cao chất lượng học Tiếng Anh tại các trường học. Ảnh N.T.

Làm quen tiếng Anh từ mầm non

Ở bậc mầm non, trẻ sẽ được tiếp xúc với tiếng Anh qua trò chơi, bài hát và hoạt động trải nghiệm, giúp hình thành phản xạ ngôn ngữ một cách tự nhiên. Mục tiêu đặt ra đến năm 2030 là toàn bộ cơ sở mầm non ở vùng thuận lợi phải đủ điều kiện để tổ chức hoạt động làm quen với tiếng Anh. Cách tiếp cận này hướng đến việc biến tiếng Anh thành một phần quen thuộc trong đời sống học đường, không chỉ là môn học mà còn là phương tiện giao tiếp hàng ngày.

Đối với bậc đại học, đề án nhấn mạnh vai trò tiên phong trong việc xây dựng và lan tỏa hệ sinh thái tiếng Anh. Các trường đại học sẽ được khuyến khích mở rộng chương trình đào tạo bằng tiếng Anh, tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi học thuật, và nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học.

Theo lộ trình, từ năm 2025 đến 2030, ít nhất 20% cơ sở giáo dục đại học trên cả nước sẽ đạt mức độ 1 về sử dụng tiếng Anh, 5% đạt mức độ 2 và 3% đạt mức độ 3. Đến năm 2045, tỷ lệ này dự kiến nâng lên 50% đạt mức độ 2 và 35% đạt mức độ 3, phản ánh khả năng giảng dạy, quản lý và giao tiếp bằng tiếng Anh trong môi trường học thuật.

Tác động tới 30 triệu người học

Theo tính toán của Bộ GD&ĐT, đề án này sẽ tác động trực tiếp đến hơn 30 triệu trẻ em, học sinh, sinh viên cùng 1 triệu cán bộ quản lý, giáo viên tại hơn 50.000 cơ sở giáo dục trên cả nước. Để đảm bảo thực hiện, Bộ xác định đội ngũ giáo viên tiếng Anh là yếu tố then chốt.

Chỉ riêng ở bậc mầm non, mỗi cơ sở công lập sẽ phải có ít nhất một giáo viên tiếng Anh biên chế, tương đương nhu cầu bổ sung khoảng 12.000 giáo viên mới trên toàn quốc. Bậc tiểu học cần thêm khoảng 10.000 giáo viên để đáp ứng việc dạy bắt buộc từ lớp 1. Ngoài ra, Bộ dự kiến đào tạo và bồi dưỡng tối thiểu 200.000 giáo viên dạy học bằng tiếng Anh đến năm 2035, nhằm đảm bảo chất lượng và tính bền vững của chương trình.

Song song với đó, việc ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo và nền tảng học tập trực tuyến sẽ được đẩy mạnh để hỗ trợ giảng dạy, kiểm tra và đánh giá năng lực học sinh.

Mục tiêu dài hạn của đề án là biến tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong đời sống học đường, được sử dụng thường xuyên trong giảng dạy, giao tiếp và quản lý. Điều này không chỉ dừng ở việc học ngữ pháp hay kỹ năng giao tiếp, mà còn hướng tới xây dựng môi trường giáo dục đa ngôn ngữ – đa văn hóa, giúp học sinh có cơ hội tiếp cận tri thức toàn cầu.

Để đạt mục tiêu này, Bộ GD&ĐT sẽ triển khai hàng loạt giải pháp: nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của tiếng Anh; hoàn thiện cơ chế, chính sách; chuẩn hóa chương trình và tài liệu; đào tạo giáo viên đạt chuẩn quốc tế; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và giao lưu học thuật...

Ngọc Tân