Hoàng thành Thăng Long - điểm hẹn du lịch văn hóa

Trải qua hơn một thiên niên kỷ thăng trầm cùng đất nước, Hoàng thành Thăng Long hôm nay đã trở thành điểm hẹn du lịch văn hóa, di sản với nhiều hoạt động sáng tạo đặc sắc.

Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội lần đầu tiên tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long từ ngày 10 đến 12-10. Ảnh: Hoàng Lân

Khám phá di sản nghìn năm

Hoàng thành Thăng Long được xây dựng từ thế kỷ XI, sau khi vua Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư ra Đại La và đổi tên thành Thăng Long năm 1010. Từ đó, nơi đây trở thành trung tâm quyền lực chính trị, văn hóa và tư tưởng của đất nước suốt nhiều triều đại: Lý, Trần, Lê, Mạc và Nguyễn. Mỗi thời kỳ lại để lại những dấu tích kiến trúc, hiện vật và lớp trầm tích văn hóa khác nhau, tạo nên bức tranh sinh động về lịch sử Việt Nam.

Trải qua bao biến thiên của thời gian, những công trình nguyên vẹn không còn nhiều, song các lớp nền móng, dấu tích khảo cổ và kiến trúc được phát hiện tại Hoàng thành Thăng Long đã minh chứng rõ ràng cho sự kế tiếp liên tục của trung tâm quyền lực Việt Nam trong hơn 13 thế kỷ. Năm 2010, đúng dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới, khẳng định giá trị toàn cầu nổi bật về lịch sử, kiến trúc và văn hóa.

Đến với Hoàng thành Thăng Long, du khách có thể cảm nhận bức tranh lịch sử sống động được tái hiện qua từng dấu tích. Trung tâm của quần thể di tích là Đoan Môn - cổng thành chính dẫn vào khu trung tâm, từng là nơi vua đi qua khi vào triều. Bước qua Đoan Môn là Điện Kính Thiên - trung tâm chính trị của triều đình thời Lê, nay chỉ còn nền điện nhưng vẫn toát lên vẻ uy nghi, linh thiêng.

Hai bên là hậu lâu Bắc Môn, Nhà và hầm D67 - căn cứ chỉ huy của Bộ Quốc phòng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Mới đây, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội mở thêm hoạt động tham quan tại Hầm Cơ yếu, Cột cờ Hà Nội.

Là người yêu di sản, du khách không thể không ghé thăm khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu, nơi các nhà khoa học phát hiện hàng nghìn di vật, nền móng kiến trúc, gạch ngói mang hoa văn đặc trưng của các triều đại. Từ những viên gạch khắc chữ “Giang Tây quân”, “Đại Việt quốc quân thành chuyên” đến những mảnh sành sứ, đồ gốm tinh xảo... kể lại câu chuyện của một kinh đô phồn hoa bậc nhất Đông Nam Á thời trung đại.

Tại đây, du khách không chỉ chiêm ngưỡng những hiện vật khảo cổ nghìn năm mà còn được tận tay trải nghiệm lấy nước tại giếng cổ có từ thời Trần. Ngày nay, câu chuyện huyền bí về những chiếc giếng cổ có tuổi đời nghìn năm luôn đầy nước trong veo vẫn có sức hút khó cưỡng với du khách.

Điểm đến của tinh hoa văn hóa

Cuối tuần vừa qua, Khu di sản Hoàng thành Thăng Long trở thành điểm đến văn hóa, du lịch hấp dẫn với Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội lần đầu tiên tổ chức. Lễ hội có sự tham dự của 48 quốc gia và tổ chức quốc tế, với nhiều không gian và sự kiện văn hóa đặc sắc như Triển lãm “Con đường văn hóa”, chương trình “Bước chân di sản”, chiếu phim, Ngày hội sách, các hoạt động giới thiệu nghệ thuật ẩm thực của các quốc gia và 30 chương trình biểu diễn nghệ thuật quốc tế. Ban tổ chức cho biết, sau 3 ngày diễn ra, lễ hội đã thu hút khoảng 1 triệu lượt du khách, cho thấy sức hút của một sự kiện văn hóa lớn diễn ra tại trung tâm di sản của Thủ đô.

Nhiều năm nay, khu di sản Hoàng thành Thăng Long trở thành điểm đến của nhiều sự kiện, lễ hội văn hóa, du lịch của Hà Nội và cả nước, điểm hẹn của bạn bè quốc tế, chẳng hạn như Lễ hội Âm nhạc Quốc tế Gió Mùa, Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội, Lễ hội Phở Hà Nội, Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội...

Bên cạnh việc tổ chức những lễ hội sáng tạo để thu hút du khách, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội cũng tổ chức các hoạt động giới thiệu nét đẹp văn hóa Thăng Long xưa theo cách thức mới như tổ chức trưng bày, trình diễn hoạt cảnh hoặc ứng dụng công nghệ 3D để tái hiện một số nét văn hóa, nghi thức cung đình xưa như Lễ ban quạt, Lễ chính đán, Lễ tống cựu nghinh tân...

Theo Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội Nguyễn Thanh Quang, trung tâm chủ trương bảo tồn và phát huy di sản trên nền tảng sáng tạo và đổi mới không ngừng, với mục đích đưa Hoàng thành Thăng Long trở thành trung tâm văn hóa, nghệ thuật, du lịch sôi động của Thủ đô - điểm đến thân thuộc của du khách trong và ngoài nước.

Hiện nay, cùng với việc phát triển các sản phẩm du lịch mới như Tour đêm “Giải mã Hoàng thành Thăng Long”, tour văn hóa khám phá di tích ở các hầm tác chiến chiến lược, chụp ảnh check-in tại Cột cờ Hà Nội... Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội còn áp dụng hiệu quả các ứng dụng công nghệ số, số hóa dữ liệu các hiện vật sưu tầm, đưa ứng dụng công nghệ thuyết minh tự động nhiều thứ tiếng trên điện thoại thông minh. Chỉ cần chạm nhẹ trên màn hình điện thoại, du khách có thể dễ dàng tìm hiểu lịch sử, thông tin di tích.

Với định hướng phát triển bền vững, Hà Nội đang tiếp tục quy hoạch, mở rộng và trùng tu khu di sản, kết nối Hoàng thành Thăng Long với khu vực Cổ Loa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, hồ Gươm, phố cổ... tạo nên chuỗi không gian du lịch, văn hóa đặc trưng của Thủ đô. Đây không chỉ là tiềm năng lớn cho du lịch mà còn là cơ hội để Hà Nội khẳng định vị thế “Thành phố sáng tạo”, nơi văn hóa được đặt ở trung tâm phát triển.

Hoàng Lân