Hoàn thiện dự thảo Luật Thương mại điện tử: Đòn bẩy cho kinh tế số Việt Nam phát triển bền vững

Ngày 28/7/2025, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về dự án Luật Thương mại điện tử.

Hội thảo do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Ngọc Bảo và Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng đồng chủ trì, với sự tham gia của đại diện các cơ quan, hiệp hội, chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan thông tấn báo chí.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý bổ sung dự án Luật Thương mại điện tử vào Chương trình lập pháp năm 2025

Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu, thương mại điện tử trở thành phương thức kinh doanh không thể thiếu để các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và tối ưu hóa hoạt động. Đặc biệt, với tính chất đặc thù về hình thức giao dịch, mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên nền tảng số là không giới hạn về không gian địa lý, thương mại điện tử giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh tiếp cận khách hàng toàn quốc - thậm chí toàn cầu - với chi phí thấp hơn nhiều so với kênh truyền thống.

Nhu cầu này càng trở nên cấp bách khi người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng mua sắm trực tuyến, đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng kênh phân phối số, tối ưu trải nghiệm khách hàng và đa dạng hóa phương thức thanh toán. Bên cạnh đó, thương mại điện tử còn giúp kinh tế tư nhân tăng hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng, giảm chi phí vận hành và nhanh chóng thích ứng với biến động thị trường.

Do đó, hoàn thiện pháp luật về thương mại điện tử đang là yêu cầu cấp thiết được đặt ra nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn đặt ra về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, kiến tạo không gian mở, linh hoạt để các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế tham gia vào hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam phát triển, sáng tạo, cạnh tranh lành mạnh theo quy định của pháp luật, bảo đảm quyền lợi chính đáng và hợp pháp của người tiêu dùng và doanh nghiệp, bảo đảm quyền và lợi ích của các bên có liên quan, phù hợp với tính chất đặc thù của thương mại điện tử và xu thế phát triển chung của thế giới.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, ngày 10/7/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý bổ sung dự án Luật này vào Chương trình lập pháp năm 2025. Dự thảo Luật hướng tới hoàn thiện khung pháp lý cho thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số, kinh doanh trên nền tảng công nghệ và số hóa, phù hợp với các nghị quyết quan trọng của Đảng như Nghị quyết 68-NQ/TW, 57-NQ/TW và 59-NQ/TW.

Với các nhóm nội dung lớn nêu trên, dự thảo Luật Thương mại điện tử đặt trọng tâm để giải quyết một số vấn đề tồn đọng hiện nay trong công tác quản lý nhà nước về thương mại điện tử như: kiểm soát, xử lý hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng lưu thông trên thị trường; kiểm soát nội dung, thông tin tiếp thị, quảng cáo về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cung cấp; định danh người bán, truy vết và xử lý vi phạm; quản lý thuế từ hoạt động thương mại điện tử bao gồm cả thương mại điện tử xuyên biên giới; công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo vệ dữ liệu cá nhân...

Luật không chỉ tập trung vấn đề quản lý mà còn giải quyết các vấn đề về kiến tạo và phát triển, đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh trong việc thực hiện hóa các quy định pháp luật bằng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cụ thể, phù hợp.

Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhấn mạnh, mục tiêu của việc ban hành Luật là nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý để bảo vệ người tiêu dùng, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, xử lý nghiêm hành vi vi phạm như buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, thất thu thuế, đồng thời thúc đẩy thương mại điện tử phát triển bền vững, minh bạch và an toàn

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh, việc xây dựng và ban hành Luật Thương mại điện tử là yêu cầu tất yếu, cấp bách, có ý nghĩa chiến lược. Bộ Công Thương đã tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 và Nghị định 78/2025/NĐ-CP, bao gồm: Tổng kết thi hành pháp luật hiện hành; tổ chức tham vấn, lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức liên quan qua văn bản và hội nghị; gửi Bộ Tư pháp thẩm định hồ sơ chính sách; được Chính phủ thống nhất nội dung 6 chính sách lớn tại Nghị quyết 191/NQ-CP ngày 26/6/2025.

Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã tổ chức hội nghị lấy ý kiến dự thảo Luật ngày 30/6/2025; hoàn thiện hồ sơ và trình Chính phủ tại phiên họp chuyên đề pháp luật ngày 23/7/2025 sau khi tiếp thu ý kiến của Bộ Tư pháp và các thành viên Chính phủ.

Bộ Công Thương đã tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến từ bộ, ngành, địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp. Tuy nhiên, tại Hội thảo lần này, Thứ trưởng Phan Thị Thắng tiếp tục đề nghị các đại biểu đóng góp sâu hơn vào một số nội dung then chốt: Liệu dự thảo Luật đã khắc phục được những tồn tại hiện nay của thương mại điện tử chưa? Có tạo ra gánh nặng chi phí tuân thủ không cần thiết không? Hàm lượng chính sách thúc đẩy phát triển thương mại điện tử đã đủ rõ và cụ thể chưa?

Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Lê Hoàng Oanh báo cáo về thực tiễn quản lý và phát triển hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam

Trong khuôn khổ Hội thảo, đại diện Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Hội đồng tư vấn cấp cao Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cùng các chuyên gia đã trình bày những nội dung cốt lõi xoay quanh dự án Luật Thương mại điện tử.

Đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã trình bày báo cáo dẫn đề, cung cấp bức tranh tổng thể về thương mại điện tử, quản lý nhà nước, các nhóm chủ thể tham gia và các vấn đề pháp lý đặt ra.

Đại diện Hội đồng tư vấn cấp cao của Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam phân tích trách nhiệm pháp lý của các chủ thể trong môi trường số, từ đó đưa ra đề xuất về cơ chế kiểm soát hiệu quả hơn.

Đại diện Chi cục Thuế thương mại điện tử (Bộ Tài chính) tập trung vào vấn đề nghĩa vụ thuế và công tác quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử, trong khi Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam phân tích vai trò và trách nhiệm pháp lý của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hỗ trợ hoạt động thương mại điện tử.

Tại phiên thảo luận chuyên sâu, các đại biểu tập trung trao đổi xung quanh 08 nhóm vấn đề trọng tâm như: tên gọi, phạm vi điều chỉnh của Luật, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể liên quan trong thương mại điện tử... nhằm hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với thực tiễn phát triển và xu thế hội nhập.

Một số hình ảnh tại Hội thảo

Ngọc Châm - Kim Huệ