Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật: Yêu cầu cấp thiết của kỷ nguyên phát triển mới

Hệ thống pháp luật đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ

Theo đồng chí Phan Đình Trạc, cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay cơ bản dựa trên luật thành văn, phát triển nhanh về số lượng nhưng chất lượng chưa đồng đều, còn nhiều tầng nấc và chồng chéo, đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ, hoàn thiện không ngừng để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Do đó, khi xác định yêu cầu hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật, phải tính tới hoàn thiện hệ thống pháp luật - yêu cầu cấp thiết cho mục tiêu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Đồng chí Phan Đình Trạc phát biểu chỉ đạo tại hội thảo “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.

Trên cơ sở đó, đồng chí Phan Đình Trạc gợi mở 4 trọng tâm lớn: Chuyển mạnh từ tư duy pháp luật quản lý sang pháp luật kiến tạo; rà soát, hệ thống hóa, cắt giảm tầng nấc trung gian, xóa bỏ chồng chéo, hướng tới hệ thống pháp luật tinh gọn, thống nhất, minh bạch, dễ thực thi; đổi mới toàn diện quy trình xây dựng pháp luật theo hướng khoa học, minh bạch, ngăn chặn lợi ích nhóm; đổi mới mạnh mẽ công tác thi hành pháp luật, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng với thi hành pháp luật, để thiết lập “vòng đời pháp luật hoàn chỉnh”.

Đồng chí Phan Đình Trạc cũng đưa ra 9 định hướng cụ thể nhằm hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật, trong đó có việc xác định rõ vị trí của các văn bản luật, lấy Hiến pháp và một số bộ luật cơ bản làm trung tâm; nghiên cứu giảm bớt tầng nấc văn bản quy phạm; thúc đẩy các lĩnh vực pháp luật mới về kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn; hiện đại hóa kỹ thuật lập pháp, ứng dụng công nghệ trong quy trình xây dựng pháp luật...

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu bế mạc.

Phục vụ 2 đề án lớn của Đảng

Phát biểu bế mạc hội thảo, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định, hội thảo đã góp phần phục vụ 2 đề án lớn của Đảng: “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” do Bộ Tư pháp chủ trì, và “Định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI (2026-2031)” do Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội chủ trì.

Theo đồng chí Nguyễn Khắc Định, hai đề án có mối quan hệ chặt chẽ. Đề án về hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật đóng vai trò “bản thiết kế”, là “tư tưởng lý luận dẫn dắt”, mở đường cho thực tiễn để xây dựng quy hoạch tổng thể cho việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật với tầm nhìn dài hạn, vừa quản lý, vừa dẫn dắt, thúc đẩy, kiến tạo phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Còn đề án định hướng lập pháp là bước cụ thể hóa quy hoạch ấy, xác định danh mục các dự án luật mà Quốc hội sẽ xem xét, thông qua.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo của đồng chí Phan Đình Trạc.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, kết quả hội thảo là nguồn tư liệu quý báu cả về lý luận và thực tiễn, góp phần làm rõ những ưu điểm, bất cập và hướng khắc phục trong cấu trúc pháp luật hiện hành.

Phó chủ tịch Quốc hội đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ giữa Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tư pháp, các Ủy ban của Quốc hội. Đồng chí nhấn mạnh: Đây không chỉ là đề án khoa học, mà là đề án của Đảng giao, nên phải bảo đảm tính toàn diện, sâu sắc, có khả năng thể chế hóa nhanh, phát huy tác dụng trong thực tiễn.

Ban tổ chức khẳng định sẽ tiếp thu, chắt lọc ý kiến của các đại biểu, sớm hoàn thiện các đề án bảo đảm chất lượng, tiến độ, đáp ứng yêu cầu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế pháp luật.

Tin, ảnh: CHIẾN THẮNG