Hoa mắt giữa 'ma trận' trại hè
Chỉ cần gõ từ khóa 'trại hè cho bé' hoặc 'khóa học hè 2025', hàng trăm kết quả hiện ra với đủ loại hình từ bán trú đến nội trú, từ trải nghiệm thiên nhiên đến công nghệ, STEM, MC, phát triển kỹ năng sống… Các trung tâm, trường học, tổ chức giáo dục thi nhau tung ra chương trình, quảng bá bằng những cụm từ bắt tai: 'tư duy lãnh đạo', 'kỹ năng sinh tồn', 'trại hè 5 sao'…
Thừa chỗ, nhưng thiếu chất
Là phụ huynh của một học sinh mới hoàn thành lớp 1, chị Đào Mỹ Hằng (sống ở quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết, từ đầu hè, chị đã bắt đầu hành trình “săn tìm” các lớp học phù hợp để vừa giúp con phát triển kỹ năng, vừa giữ được niềm vui trong mùa hè đầu tiên khi bước vào bậc tiểu học. Thế nhưng, việc lựa chọn không hề dễ dàng.
“Khóa học thì rất nhiều, nhưng cái khó là tìm được nơi thực sự chất lượng, phù hợp với nhu cầu và điều kiện gia đình. Nhiều trung tâm tổ chức chương trình nghe rất hấp dẫn, nhưng khi con học rồi mới thấy chưa đạt kỳ vọng. Có trung tâm đưa ra mức học phí cao nhưng chất lượng giáo viên không đảm bảo, kỹ năng sư phạm kém, chưa thực sự biết cách làm việc với trẻ nhỏ”, chị Hằng nói.

Con gái chị Đào Mỹ Hằng, sống ở quận Đống Đa, Hà Nội, đang tự học piano
Năm ngoái, chị Hằng từng cho con học thử một khóa hè kéo dài hai tháng tại một trường tư thục. Mục tiêu khi đó là giúp con làm quen với môi trường tiểu học. Dù chương trình đa dạng, có các hoạt động như viết nhật ký, làm quen với Toán - tiếng Việt - tiếng Anh, nhưng chị thấy giá trị nhận lại chưa tương xứng với mức học phí 8-10 triệu đồng. Điều khiến chị thất vọng nhất chính là chất lượng giáo viên, vì cuối giờ cho trẻ xem phim hoạt hình nhiều, kỹ năng sư phạm và quản lý lớp không ổn.
Là một phụ huynh có định hướng rõ ràng, chị Hằng luôn tìm kiếm các lớp phát triển kỹ năng như MC, thuyết trình, kỹ năng sống, bơi, nhạc cụ… đồng thời duy trì ôn luyện kiến thức cũ. Tuy nhiên, chị cho rằng bài toán chọn lớp hè “vừa chất - vừa gần nhà - vừa hợp túi tiền” là một thách thức lớn với phụ huynh đô thị.
“Thường những khóa học chất lượng thì giá khá cao, hoặc ở xa, khiến việc đưa đón trở nên bất tiện vì bố mẹ còn đi làm. Mặt khác, chi phí luôn là điều cần cân nhắc. Với gia đình tôi, tổng chi phí mỗi tháng hè không vượt quá mức học phí chính khóa. Ngoài ra, còn phải để dành ngân sách cho du lịch hè”, chị Hằng cho hay.
Chính vì vậy, chị luôn ưu tiên lựa chọn cẩn thận bằng cách không thanh toán trước nếu chưa biết rõ. Thay vào đó, chị đến tận nơi, quan sát lớp học, hoặc nghe đánh giá từ người quen từng trải nghiệm rồi mới quyết định.
“Không có khóa học nào hoàn hảo tuyệt đối, nhưng nếu chọn đúng nơi phù hợp với nhu cầu và năng lực của con thì hiệu quả sẽ tốt hơn nhiều. Chọn lớp hè, không chỉ là chuyện giữ trẻ, mà phải là một mùa hè thật sự ý nghĩa”, chị Hằng chi sẻ.
Gia đình chị Lê Phương Oanh (sống ở quận Hoàng Mai, Hà Nội) từng đăng ký cho con tham gia học kỳ ngoại khóa hè, trải nghiệm làm chiến sĩ. Tuy nhiên, trong một lần lên thăm con, chị phải liên hệ nhiều lần mới gặp được cán bộ phụ trách. Khi đến nơi, chị Oanh nhận thấy khâu quản lý giờ nghỉ trưa còn khá lỏng lẻo, nhiều bạn nhỏ đi lại tự do, trò chuyện ồn ào mà chưa có sự nhắc nhở.
Theo chị Oanh, khi con về nhà, biết gấp chăn màn ngay ngắn, nhắc cả bố mẹ giữ gìn gọn gàng đồ đạc, kỷ luật tốt nhưng những thói quen ấy chỉ kéo dài được vài ngày sau khi con trở về nhà.
“Đặc biệt, tôi vẫn chưa cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt trong tư duy dám nghĩ, dám sáng tạo của con. Khi con viết thư thể hiện lòng biết ơn và bày tỏ cảm xúc sau chương trình thì có ảnh hưởng theo hiệu ứng đám đông mà chưa thật sự có sự sáng tạo. Vì vậy, nếu chỉ kỳ vọng cho con đi để trải nghiệm thì có thể lựa chọn, nhưng muốn con có tư duy sáng tạo và phản xạ tốt hơn thì chưa đáp ứng được”, chị Oanh nói.
Chọn sát nhu cầu của con
Chưa thành thạo tiếng Anh, không cộng trừ thần tốc… nhưng với anh Phan Hải Tùng Lâm - phụ huynh của bé Momo, 6 tuổi, sống tại TP Đà Nẵng, đó không phải là điều quá quan trọng.
“Momo không giỏi các bài tập kiểu trường học, nhưng bù lại, con thành thạo kỹ năng ứng phó khi chung cư có hỏa hoạn hơn cả bố mẹ. Momo bơi chưa giỏi nhưng đủ tự tin để tháo phao bơi khi tắm biển để bơi về phía vòng tay bố. Momo hoạt bát, rất nhanh làm quen bạn mới không kể khác biệt ngôn ngữ… Đó là những kỹ năng gia đình ưu tiên để phát triển xuyên suốt cho con chứ không chỉ dịp hè”, anh Lâm nói.

Bé Momo, con trai anh Phan Hải Tùng Lâm sống tại TP Đà Nẵng, tham gia hoạt động trải nghiệm.
Cũng giống như nhiều gia đình khác, anh Lâm thừa nhận rằng việc chọn một trại hè hay khóa học hè đôi khi còn là giải pháp “gửi gắm con” trong lúc bố mẹ đi làm, nhưng không có nghĩa là giao phó đại khái. Mới đây, gia đình anh Lâm quyết định đăng ký thêm cho con một lớp thể thao trong mùa hè.
Với anh, tiêu chí lựa chọn rất đơn giản: “Nhiều nơi quảng bá rầm rộ về chất lượng, nhưng với trẻ nhỏ, điều đầu tiên là con có hứng thú, có cảm giác an toàn và được yêu thương. Vì vậy, chỉ cần con thấy vui, giáo viên có năng lượng tích cực, gia đình mình sẽ lựa chọn”.
Trại hè tìm về thiên nhiên trở thành xu hướng
Thực tế, những năm gần đây, các trại hè có chủ đề kỹ năng sinh tồn, tìm về thiên nhiên đang trở thành xu hướng. Các chương trình như “Chiến binh sinh tồn” cho con trẻ học kỹ năng sống và kỹ năng sinh tồn (qua trải nghiệm đi rừng).
Phương pháp thực hiện huấn luyện bằng gaming hóa, tình huống hóa kèm các công cụ hiện đại như máy tính bảng thông minh, và học liệu tự nhiên…
Thời gian của trại hè kéo dài khoảng 1 tuần và tổ chức liên tiếp các đợt, chi phí từ 3 đến gần 10 triệu đồng tùy vào nhu cầu của phụ huynh.
Tuy nhiên, nhiều phụ huynh đặt dấu hỏi và lo lắng về tính an toàn của con, chất lượng một chương trình trại hè có giá bằng chi phí đến vài tháng trong năm học…
Trao đổi với PV Tiền Phong vừa ở góc nhìn phụ huynh, vừa ở góc nhìn nhà quản lý, bà Nguyễn Quỳnh Anh - Phó Hiệu trưởng Trường THCS Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) cho rằng, bài toán không chỉ nằm ở việc chọn trung tâm nào, mà còn là chọn loại hình gì phù hợp. Cho con tham gia lớp kỹ năng sống, trải nghiệm kiểu “học kỳ quân đội”, “khóa tu mùa hè” hay chọn các trung tâm dạy bổ trợ văn hóa để con ôn tập, tăng cường kiến thức? Với mỗi gia đình, mỗi đứa trẻ, sẽ là một đáp án khác nhau, nên việc lựa chọn không hề đơn giản.
Theo bà Quỳnh Anh, thực trạng chung là nhiều khóa học hiện nay vẫn chưa đảm bảo chất lượng do đơn vị tổ chức chưa thực sự chuyên nghiệp. Không ít chương trình do các công ty hoặc đơn vị kinh doanh đứng ra xây dựng, đội ngũ giảng dạy đôi khi không phải là những nhà giáo dục thực thụ. Việc này khiến chất lượng khóa học phụ thuộc khá nhiều vào cái “tâm” của người tổ chức.
Thêm vào đó, sự nở rộ của các khóa học đi kèm với mức chi phí đa dạng từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng nhưng không phải nơi nào cũng tương xứng với số tiền phụ huynh bỏ ra. “Có nơi giá rẻ nhưng vận hành chưa đảm bảo, cũng có nơi quảng bá hoành tráng, thu học phí cao nhưng nội dung và phương pháp còn sơ sài, thiếu thực tế”, bà Quỳnh Anh nói thêm.
Cần tìm hiểu kỹ lưỡng
Bà Nguyễn Quỳnh Anh - Phó Hiệu trưởng Trường THCS Dịch Vọng (Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, hiện nhiều gia đình đã chú trọng trang bị kỹ năng sống cho con bên cạnh việc học kiến thức. Việc cho con học hè không chỉ để phát triển bản thân mà còn là giải pháp để phụ huynh có thể yên tâm làm việc trong suốt kỳ nghỉ hè kéo dài. Vì vậy, phụ huynh cần chủ động tìm hiểu kỹ lưỡng về đơn vị tổ chức, nội dung giảng dạy, tham khảo ý kiến của những người đã từng cho con trải nghiệm trước đó. Đồng thời, nên cân nhắc đến sở thích, năng lực và tính cách của con mình, điều kiện kinh tế, thời gian của gia đình để chọn được khóa học, trại hè vừa phù hợp vừa giúp trẻ hứng thú.