Hóa đơn đầu vào - căn cứ pháp lý bảo vệ hộ kinh doanh

Lâu nay, nhiều hộ kinh doanh (HKD) khi mua hàng hóa, dịch vụ không quan tâm đến việc lấy hóa đơn đầu vào (HĐĐV) do 'ngại' thủ tục rườm rà và theo nhiều người, đây là việc không cần thiết.

Cán bộ thuế của Đội Thuế hộ kinh doanh thuộc Thuế cơ sở 10 (Thuế tỉnh Đồng Nai) hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục về thuế đối với hộ kinh doanh. Ảnh: Nguyễn Luyền

Cán bộ thuế của Đội Thuế hộ kinh doanh thuộc Thuế cơ sở 10 (Thuế tỉnh Đồng Nai) hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục về thuế đối với hộ kinh doanh. Ảnh: Nguyễn Luyền

Tuy nhiên, trên thực tế, việc HKD sử dụng HĐĐV là quy định rất quan trọng, mang đến nhiều lợi ích thiết thực, giúp HKD bảo vệ quyền lợi chính đáng, phòng tránh rủi ro pháp lý và thể hiện sự chuyên nghiệp, minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Thói quen không lấy hóa đơn đầu vào khi mua hàng hóa

Hơn 20 năm mở cửa hàng tạp hóa tại phường Tân Triều, tỉnh Đồng Nai, bà Trần Thị Xuân chưa từng yêu cầu lấy hóa đơn mỗi lần mua hàng hóa từ những đại lý, nhà cung cấp sỉ. Lý do là quán nhỏ, bán lặt vặt những món đồ dùng, nhu yếu phẩm thiết yếu hằng ngày giá trị không cao, hơn nữa khách mua hàng của bà Xuân cũng chỉ là những người dân xung quanh, với mỗi đơn hàng từ vài ngàn đến vài trăm ngàn đồng. Không khách hàng nào yêu cầu bà Xuân xuất hóa đơn nên bà cũng không quan tâm đến HĐĐV.

Bà Xuân chia sẻ: “Tôi nộp thuế khoán hằng tháng nên tới tháng thì nộp thuế đầy đủ, không cần chứng minh thu nhập. Do đó, mỗi khi lấy hàng, tôi cũng không yêu cầu đối tác cung cấp HĐĐV mà chỉ nhắc lấy đúng hàng, bán đúng giá”.

Theo quy định tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, ngày 26-8-2020 của Chính phủ về xử phạt vi phạm trong hoạt động thương mại và Nghị định số 125/2020/NĐ-CP, ngày 19-10-2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế: hóa đơn, hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp sẽ bị xem là hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Tùy theo mức độ vi phạm, HKD có thể bị phạt hành chính, tịch thu hàng hóa, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu gian lận hoặc trốn thuế nghiêm trọng.

Chia sẻ thông tin về tình trạng HKD không sử dụng HĐĐV và những vấn đề phát sinh, đại diện Phòng Thuế cá nhân, HKD và thu khác (Thuế tỉnh Đồng Nai) cho biết: Nếu HKD không lấy hóa đơn khi mua hàng sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro nghiêm trọng cả về pháp lý lẫn tài chính. Việc không có HĐĐV, HKD sẽ không thể chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa khi cơ quan chức năng kiểm tra, dễ bị xem là đang kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của HKD mà còn tiềm ẩn nguy cơ bị tịch thu hàng hóa nếu không xuất trình được chứng từ hợp lệ.

Theo đại diện cơ quan thuế, việc thường xuyên mua bán hàng hóa mà không lấy hóa đơn còn có thể bị nghi ngờ liên quan đến hành vi trốn thuế, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và tính pháp lý trong hoạt động kinh doanh.

Chính vì vậy, việc yêu cầu các cá nhân, HKD nhận và lưu giữ đầy đủ HĐĐV khi mua hàng là biện pháp quan trọng để tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của HKD. Hóa đơn không chỉ giúp HKD tránh được rủi ro về pháp lý mà còn đảm bảo hoạt động kinh doanh được minh bạch, tạo niềm tin với khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý nhà nước. Thực hiện nghiêm túc việc lấy hóa đơn khi mua hàng cũng góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững, nơi mọi chủ thể đều tuân thủ quy định pháp luật và cạnh tranh một cách trung thực.

Tạo môi trường kinh doanh minh bạch, hợp pháp

Thuế tỉnh Đồng Nai cho biết: HĐĐV không chỉ là căn cứ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa và nguyên vật liệu, giúp HKD tránh mua nhầm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng mà còn bảo vệ uy tín và niềm tin của khách hàng đối với HKD có hóa đơn, giúp HKD hạch toán chính xác doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế.

Ngoài ra, HĐĐV là bằng chứng pháp lý khi xảy ra tranh chấp về chất lượng hàng hóa, dịch vụ hoặc thanh toán, giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của HKD. Việc lấy và lưu giữ hóa đơn đầy đủ thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật, góp phần tạo dựng uy tín, tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh và xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, bền vững.

Đối với thị trường, theo đại diện ngành thuế, mỗi HKD chủ động yêu cầu HĐĐV sẽ góp phần làm cho thị trường trở nên minh bạch và công bằng hơn, giúp cơ quan quản lý dễ dàng kiểm soát nguồn gốc hàng hóa, ngăn chặn tình trạng buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng nhái. Đồng thời, góp phần giúp Nhà nước thu đúng, thu đủ, bảo vệ người tiêu dùng và các HKD làm ăn chân chính khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh.

Trưởng Thuế tỉnh Đồng Nai Nguyễn Toàn Thắng nhấn mạnh: Việc lấy HĐĐV khi mua hàng là hành động nhỏ nhưng mang lại lợi ích to lớn. HKD vừa được bảo vệ quyền lợi hợp pháp vừa góp phần chống thất thu ngân sách nhà nước, bởi các cơ sở cung cấp hàng hóa, dịch vụ phải thực hiện kê khai và nộp thuế đầy đủ khi xuất hóa đơn; xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Ngành Thuế mong muốn mỗi HKD chủ động yêu cầu HĐĐV trong mọi giao dịch. Đây không chỉ là việc thực hiện đúng quy định pháp luật mà còn là thói quen kinh doanh văn minh, góp phần vào mục tiêu chung: Kinh doanh minh bạch - Phát triển bền vững - Lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Ngọc Liên

Nguồn Đồng Nai: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202511/hoa-don-dau-vao-can-cu-phap-ly-bao-ve-ho-kinh-doanh-4db2f70/