Hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số sinh con đúng chính sách dân số

Qua 10 năm triển khai Nghị định số 39/2015/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số (DTTS) sinh con đúng chính sách dân số, công tác dân số tại các xã khu vực miền núi Khánh Sơn đã có nhiều chuyển biến tích cực. Chính sách đã góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi sinh sản, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững và nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS.

Hỗ trợ cho nhiều phụ nữ

Theo Trung tâm Y tế khu vực Khánh Sơn, việc thực hiện Nghị định số 39 đã được triển khai đồng bộ tại 100% xã trên địa bàn. Ngay từ năm đầu triển khai, đơn vị đã chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể và chính quyền địa phương rà soát, thống kê, lập hồ sơ xác minh các đối tượng đủ điều kiện được thụ hưởng, nhất là phụ nữ người Raglai. Từ khi thực hiện đến nay, khu vực Khánh Sơn có 252 phụ nữ thuộc hộ nghèo DTTS được nhận hỗ trợ, với tổng số tiền chi trả hơn 504 triệu đồng. Đây là nguồn khích lệ không nhỏ đối với các hộ dân vùng sâu, vùng xa, đồng thời thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với công tác dân số ở khu vực đặc biệt khó khăn.

Bác sĩ Trung tâm Y tế khu vực Khánh Sơn truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ mang thai.

Cùng với việc chi trả hỗ trợ, Trung tâm Y tế khu vực Khánh Sơn còn chú trọng công tác truyền thông - giáo dục thay đổi hành vi. Hằng năm, các xã đều tổ chức tuyên truyền trực tiếp tại thôn, buôn, qua loa phát thanh và các buổi sinh hoạt cộng đồng; lồng ghép trong nhiều chương trình như: Ngày Dân số Việt Nam, Ngày Quốc tế Phụ nữ; trong các buổi sinh hoạt của hội phụ nữ, đoàn thanh niên… Đặc biệt, lực lượng y tế thôn bản và cộng tác viên dân số được tập huấn thường xuyên để vận động các cặp vợ chồng trẻ cam kết thực hiện đúng chính sách dân số, lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp. Chị Cao Thị Hồng - người dân xã Tây Khánh Sơn chia sẻ: “Ngày trước, bà con mình nghĩ sinh nhiều con để phụ giúp việc nương rẫy của gia đình. Nhưng nhờ cán bộ giải thích, mình hiểu sinh ít thì nuôi con tốt hơn, có điều kiện cho con học hành. Mình cũng được nhận hỗ trợ khi sinh con thứ hai đúng chính sách, rất mừng”.

Ông Trần Ngọc Thạch - Giám đốc Trung tâm Y tế khu vực Khánh Sơn cho biết: “Chính sách hỗ trợ theo Nghị định số 39 không chỉ mang ý nghĩa vật chất mà còn là nguồn động viên tinh thần rất lớn đối với phụ nữ DTTS. Qua nhiều năm triển khai, nhận thức của người dân về kế hoạch hóa gia đình đã được nâng lên rõ rệt”.

Tăng cường phối hợp, giám sát chặt chẽ

Để đảm bảo việc triển khai chính sách đúng quy định, Trung tâm Y tế khu vực Khánh Sơn đã tham mưu địa phương ban hành Kế hoạch số 505/KH-YTKS về việc thực hiện các hoạt động của Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số năm 2025, trong đó có nội dung cụ thể về Nghị định số 39. Song song đó, đơn vị thường xuyên phối hợp với UBND các xã tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, rà soát danh sách đối tượng, đảm bảo chi trả đúng người, đúng chế độ.

Nếu trước đây, ở nhiều thôn vùng cao của khu vực Khánh Sơn, việc sinh nhiều con còn phổ biến, thì hiện nay, nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, phần lớn các cặp vợ chồng trẻ đã có nhận thức đúng đắn hơn về kế hoạch hóa gia đình. Bằng sự kiên trì, bền bỉ của đội ngũ y tế cơ sở và cộng tác viên dân số, phong trào "Sinh con ít, nuôi con khỏe, dạy con ngoan" lan tỏa ngày càng sâu rộng. Qua đó cho thấy, không chỉ thay đổi nhận thức về sinh đẻ có kế hoạch, Nghị định số 39 còn góp phần giảm tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống - hai vấn đề nhức nhối từng tồn tại nhiều năm ở vùng đồng bào dân tộc Raglai. Khi các cặp vợ chồng trẻ được tư vấn và hỗ trợ bằng nhiều chính sách thiết thực, họ có cơ hội tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản an toàn hơn, khoa học hơn.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, quá trình thực hiện Nghị định số 39 tại khu vực Khánh Sơn vẫn còn không ít khó khăn. Đó là, nguồn ngân sách cấp phát và thẩm quyền chi trả hiện nay còn chồng chéo; ngân sách cấp qua trung tâm y tế khu vực nhưng quyết định chi, thu hồi lại thuộc thẩm quyền của UBND xã, khiến quy trình thủ tục kéo dài, thiếu linh hoạt; một số trường hợp được duyệt hỗ trợ nhưng về sau không nhận tiền do e ngại hoặc vì chưa thực sự cam kết sinh con đúng chính sách. “Nhiều gia đình nghèo, khi cân nhắc giữa lợi ích ngắn hạn và ràng buộc chính sách lâu dài, họ vẫn còn tâm lý do dự. Công tác thu hồi kinh phí với các trường hợp vi phạm chính sách dân số cũng gặp vướng mắc, vì phần lớn đối tượng là hộ nghèo, người DTTS, điều kiện kinh tế khó khăn nên việc thu hồi gặp khó” - ông Trần Ngọc Thạch chia sẻ.

Khánh Sơn là khu vực miền núi, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, với hơn 80% dân số là người Raglai. Trong điều kiện địa hình hiểm trở, giao thông khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, việc triển khai các chính sách dân số, trong đó có Nghị định số 39 có ý nghĩa đặc biệt. Chính sách đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số, giảm tỷ lệ sinh, ổn định quy mô gia đình. Đồng thời, giúp đồng bào Raglai từng bước thay đổi nếp nghĩ, xây dựng cuộc sống văn minh, phát triển bền vững hơn.

C.ĐAN