Hộ kinh doanh vẫn than khó dùng hóa đơn điện tử, Thuế TP.HCM vào cuộc

Cảnh vắng vẻ tại chợ An Đông (TP.HCM) hồi giữa tháng 6. Ảnh: Quỳnh Danh.

Bà Nguyễn Thị Thoa, kinh doanh mặt hàng bánh mứt tại chợ Tân Định (TP.HCM) tự nhận mình như "tờ giấy trắng" về công nghệ. Dù được Ban Quản lý chợ hướng dẫn tận tình, bà Thoa cho hay bà và các tiểu thương lớn tuổi khác vẫn không thể làm chi tiết và sâu sát.

"Việc phải lập hóa đơn và sử dụng máy tính tiền, điện thoại khiến tôi mất tập trung vào việc chính là dọn hàng, tương tác với khách. Lỡ quên xuất hóa đơn rồi bị phạt mà tiền phạt thường cao hơn thu nhập, tôi lại càng lo lắng hơn", bà Thoa chia sẻ.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thái Trang, tiểu thương ở chợ An Đông (TP.HCM) hơn 30 năm, cho biết từ khi quy định mới về xuất hóa đơn điện tử, bà đã thực hiện đầy đủ và kê khai những gì cần thiết.

"Tuy nhiên, trên thực tế, quá trình này không đơn giản và khó có thể xử lý toàn bộ chỉ bằng một chiếc điện thoại", bà Trang chia sẻ.

Những khó khăn thường trực này đã được bà Trang cùng các tiểu thương khác chia sẻ tại tọa đàm “Tháo gỡ vướng mắc hóa đơn điện tử, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp” do Báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức ngày 20/8, với sự tham gia giải đáp của cơ quan thuế và chuyên gia.

Tiểu thương chợ truyền thống TP.HCM chia sẻ khó khăn, vướng mắc khi thực hiện xuất hóa đơn điện tử. Ảnh: BTC.

Tiểu thương, doanh nghiệp vẫn kêu khó

Theo bà Trang, các tiểu thương ở chợ phải đầu tư laptop hoặc máy tính, phần mềm cập nhật hàng hóa, máy in mã vạch, máy in hóa đơn, máy quét mã vạch và máy in giấy A4 để thể hiện chữ ký số và hóa đơn đi đường cho hàng hóa lưu thông liên tỉnh.

Ngoài chi phí nếu phải thuê kế toán do thiếu chuyên môn, nhiều hộ kinh doanh còn gặp khó vì diện tích kiosk chỉ dưới 2 m2, không đủ chỗ để thiết bị. Với những tiểu thương bán sỉ, tính chất mua bán gối đầu, đổi trả hàng thường xuyên khiến hóa đơn bị chồng chéo; tiểu thương lớn tuổi không rành công nghệ, tâm lý sợ sai, sợ bị phạt càng lớn.

Không chỉ hộ kinh doanh, phía doanh nghiệp lớn cũng gặp không ít vướng mắc.

Tại tọa đàm, ông Võ Quang Phúc, Tổng giám đốc Công ty CP Phát triển Thương mại Mekong Việt Nam, cho rằng trên thị trường đang xuất hiện sự cạnh tranh về giá không lành mạnh khi những hộ tiên phong tuân thủ quy định hóa đơn điện tử phải cộng thêm các khoản chi phí, khiến giá bán cao hơn so với những hộ chưa thực hiện.

Ông Phúc lo ngại nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ thất thu, suy giảm hiệu quả kinh doanh cho những người tuân thủ quy định.

Một vướng mắc lớn khác được ông Phúc đưa ra là việc nhiều khách hàng cuối từ chối cung cấp mã số thuế, khiến doanh nghiệp không thể xuất hóa đơn đầu ra hợp lệ, dẫn đến hàng hóa bị tồn đọng trên sổ sách.

Cục Thuế, doanh nghiệp đồng hành hỗ trợ

Tại tọa đàm, ông Nguyễn Gia Bảo Long, Giám đốc phát triển kinh doanh Haravan cũng thừa nhận chi phí nhân sự kế toán là một “chi phí tuân thủ” lớn đối với tiểu thương. Do đó, ông Long kiến nghị cơ quan Nhà nước nên tính toán các giải pháp tuân thủ tùy thuộc vào quy mô của nhà bán hàng để có phương án tiết kiệm hơn.

Nhằm hỗ trợ tiểu thương kinh doanh hiệu quả và tuân thủ pháp luật, ông Long cho biết Haravan đang triển khai những ưu đãi bước đầu. Đồng thời, đơn vị cung cấp những giải pháp công nghệ thiết thực như quản lý bán hàng đa kênh trên điện thoại và tích hợp sẵn giải pháp xuất hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế.

Từ góc độ chuyên gia tư vấn thuế, ông Nguyễn Văn Được, Trưởng ban chính sách Hội tư vấn và đại lý thuế TP.HCM, đề xuất tiểu thương, con em của tiểu thương có thể tự chủ công việc kế toán.

Một cách khác, các tiểu thương có thể thông qua các đại lý thuế, tư vấn thuế để thực hiện chế độ kế toán mà không cần tổ chức bộ máy kế toán tại nơi kinh doanh. Điều này đã được quy định tại Thông tư 88/2021/TT-BTC.

Về khó khăn không có chứng từ, hóa đơn điện tử đầu vào - nguyên nhân khiến tiểu thương bỏ sạp, bỏ chợ mấy tháng qua, giải pháp mà ông Được đưa ra là cần thời gian để các hộ kinh doanh tham gia vào chuỗi cung ứng đồng bộ.

"Dần dần, khi các cơ quan ban ngành tuyên truyền, hỗ trợ liên tục và có áp lực ngược từ phía các hộ kinh doanh đầu ra yêu cầu chứng từ để duy trì hoạt động, các nhà cung cấp đầu vào sẽ phải thích nghi và cung cấp hóa đơn. Quá trình này sẽ không kéo dài lâu", ông Được nhấn mạnh.

Lắng nghe những vướng mắc của tiểu thương, doanh nghiệp tại tọa đàm, ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP.HCM thừa nhận đây đều là những khó khăn lớn nhất mà hộ kinh doanh đang gặp phải và chưa giải quyết được.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP.HCM nêu giải pháp hỗ trợ tiểu thương, doanh nghiệp. Ảnh: BTC

Theo ông Dũng, cơ quan Thuế TP.HCM đã và đang tổ chức các buổi tập huấn rộng rãi, tại từng xã, phường, khu phố, trung tâm chợ đầu mối với phương châm "cầm tay chỉ việc", hướng dẫn cụ thể về công nghệ và chi phí.

"Ngành thuế cũng sẽ tiếp tục lắng nghe, ghi nhận các khó khăn để tham gia, đề xuất với cấp trên về việc sửa đổi các quy định, luật thuế theo hướng đơn giản hóa thủ tục cho hộ kinh doanh. Những nỗ lực này nhằm tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các hộ kinh doanh phát triển ổn định, bền vững", ông Dũng khẳng định.

Thảo Liên