Hộ kinh doanh chỉ nhận tiền mặt, từ chối chuyển khoản có thể được coi là trốn thuế
Tình trạng một số hộ kinh doanh chỉ nhận thanh toán tiền mặt, không muốn thực hiện chuyển khoản hoặc cố tình ghi sai nội dung chuyển khoản có thể được coi là hành vi trốn thuế. Cơ quan thuế vẫn có thể đối chiếu dữ liệu từ ngân hàng, đơn vị vận chuyển và có biện pháp giám sát.
Chia sẻ tại hội nghị hỗ trợ, hướng dẫn, giải đáp vướng mắc của hộ kinh doanh trong việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) cho biết, gần đây có tình trạng một số hộ kinh doanh không muốn thực hiện chuyển khoản hoặc cố tình ghi sai nội dung chuyển khoản. Bà Cúc khẳng định, đây có thể được coi là hành vi trốn thuế.
“Mấy chục năm qua, chính sách thuế không thay đổi. Từ trước đến nay, đối với ngành thương mại bán buôn bán lẻ mức thuế vẫn là 1,5%/doanh thu bán ra không kể là tiền mặt, chuyển khoản hay thậm chí là hàng đổi hàng. Còn đối với ngành hàng ăn uống, thuế vẫn là 4,5% (gồm 3% VAT và 1,5% thuế thu nhập cá nhân. Vậy mà từ 1/6 Nghị định 70 có hiệu lực lại thông báo khách chuyển khoản thì thu thêm 1,5% để tính vào thuế, vậy phải chăng từ trước đến nay có phải những hộ, cá nhân này không tuân thủ pháp luật về thuế?”, bà Cúc đặt câu hỏi.
Chủ tịch VCTA cho rằng, theo Nghị định 70, từ ngày 1/6, nếu tổ chức, cá nhân bán hàng được trên 1 tỷ đồng mà không kê khai thuế, không xuất hóa đơn thì đây là hành vi trốn thuế, không đảm bảo minh bạch.
“Trong Hiến pháp có quy định công dân có nghĩa vụ nộp thuế và làm nghĩa vụ công ích, như vậy, trốn thuế là vi phạm quy định về thuế và vi phạm Hiến pháp. Cơ quan thuế có quyền nghi ngờ về đấy là hành vi né thuế, trốn thuế. Cơ quan thuế sẽ tiến hành kiểm tra, thanh tra, cưỡng chế thuế khi cần. Nếu có dấu hiệu trốn tránh nghĩa vụ, gây thất thu lớn, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, Chủ tịch VCTA nhấn mạnh.
Bà Cúc cũng cảnh báo, việc không nộp thuế sẽ vi phạm pháp luật, cơ quan thuế sẽ truy thu cả tiền thiếu, cả tiền chậm nộp và tiền phạt, thậm chí trường hợp không kê khai, trốn thuế, vi phạm nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
“Cá nhân, hộ kinh doanh cần tính toán, làm công dân thời đại số, văn mình hiện đại nên tuân thủ pháp luật thuế hay làm người trốn thuế, thương hiệu cũng bị ảnh hưởng?”, bà Cúc nói thêm.
Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, việc người, đại diện hộ kinh doanh... rỉ tai nhau không nhận chuyển khoản chỉ xuất hiện ở một số trường hợp cá biệt, không phải hiện tượng phổ biến.
“Ngành thuế đang quản lý gần 4 triệu hộ kinh doanh, phần lớn vẫn nộp thuế bình thường, kể cả doanh thu bằng tiền mặt hay chuyển khoản. Cá nhân kinh doanh qua nền tảng số cũng tương tự. Thực chất, người kinh doanh luôn mong muốn bán được hàng hóa, dịch vụ, không ai muốn vì lý do thuế mà ngăn cản giao dịch. Ngành thuế đã tính toán tỷ lệ nộp thuế hợp lý, không phân biệt tiền mặt hay chuyển khoản, miễn là minh bạch”, ông Mai Sơn khẳng định.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế
Tuy nhiên, theo Phó cục trưởng Cục Thuế, cũng có tình trạng người kinh doanh online sử dụng tài khoản người khác, không chính chủ, hoặc cố tình không ghi nội dung chuyển khoản để né thuế. Trong những trường hợp này, cơ quan thuế sẽ đối chiếu dữ liệu từ ngân hàng, Bộ Công an, Bộ Công Thương, các sàn thương mại điện tử và đơn vị vận chuyển... để kiểm tra. Với việc thu tiền mặt qua hình thức COD (thu hộ), thông tin từ các đơn vị vận chuyển sẽ được khai thác kịp thời và liên tục. Nếu ai sử dụng tài khoản người khác, ngành thuế vẫn có biện pháp giám sát.
“Ngành thuế luôn cố gắng đảm bảo công bằng giữa các hộ kinh doanh - cùng bán hàng hóa giống nhau, tính thuế phải như nhau để đảm bảo minh bạch và công bằng. Mức thuế 1,5% vẫn giữ nguyên. Với các hộ có quy mô lớn, có thể xem xét chuyển đổi sang doanh nghiệp để được khấu trừ thuế, hưởng nhiều chính sách hỗ trợ của Nhà nước”, đại diện Cục Thuế nêu rõ.
Lãnh đạo Cục Thuế cũng khẳng định, thuế không tăng, chỉ có mức độ minh bạch là được nâng cao, "né" thuế sẽ bị truy thu, xử phạt, thậm chí xử lý hình sự nếu nghiêm trọng. Trong tháng 6 này, cơ quan thuế sẽ đến từng hộ kinh doanh, hỗ trợ chuyển đổi sang hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, đảm bảo điều kiện thực hiện tốt nhất.