Hộ chiếu 'yếu': Cái giá ẩn sau mỗi chuyến xuất ngoại

Rào cản vô hình mang tên hộ chiếu

Đối với Alex, một công dân Nam Phi sống tại Singapore, mỗi chuyến công tác hay du lịch tự túc đều là một cuộc chiến với các thủ tục hành chính. Tấm hộ chiếu của cô, xếp hạng 51 trên Henley Passport Index, trở thành một rào cản lớn đến mức cô sẵn sàng đổi quốc tịch nếu có cơ hội. "Nếu ai đó đưa cho tôi hoặc con tôi hộ chiếu khác, tôi sẽ nắm lấy ngay lập tức", Alex chia sẻ.

Cô cho biết những người bạn sở hữu hộ chiếu quyền lực thường không thể hiểu được chi phí, thời gian và sự bực bội mà cô phải đối mặt. Một chuyến đi gần đây đến châu Âu đã buộc Alex phải xin visa cả khối Schengen và Anh, một quy trình kéo dài 6 tuần. Trong suốt thời gian đó, cô không thể đi bất cứ đâu vì đã nộp hộ chiếu, gây ảnh hưởng lớn đến công việc đòi hỏi di chuyển thường xuyên.

Mỹ luôn nằm trong top những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới.

Gánh nặng tài chính và thủ tục phức tạp

Việc chuẩn bị hồ sơ cũng là một trải nghiệm gây nản lòng. Alex kể lại lần xin visa châu Âu yêu cầu sao kê tài chính phải có dấu của ngân hàng. Sau nhiều lần bị từ chối, cô mới tìm được một chi nhánh đồng ý đóng dấu chìm (watermark) với chi phí 10 USD mỗi trang.

Chi phí không dừng lại ở đó. Mỗi lần đến trung tâm tiếp nhận thị thực, cô phải trả thêm 50 USD. "Tôi nghĩ chúng tôi đã tốn khoảng 600-700 USD, nếu không muốn nói là hơn, chỉ để lấy visa đi Italy 6 ngày", cô nói. Để tránh những rắc rối này, Alex hiện ưu tiên các điểm đến miễn thị thực cho công dân Nam Phi.

Sự bất bình đẳng và cảm giác bị coi thường

Lily, một du khách Trung Quốc, gọi đây là "một hệ thống bất bình đẳng". Cô từng đối mặt với những nhân viên lãnh sự đặt các câu hỏi khiến cô cảm thấy bị tổn thương, như liệu cô "có ý định ở lại quá hạn visa không?". Thậm chí, cô còn bị yêu cầu nộp phiếu lý lịch tư pháp, làm kéo dài thời gian và tăng chi phí.

Alex đồng tình rằng việc chịu nhiều hạn chế đi lại mang đến cảm giác bị xem thường. Những người như cô có thể có trình độ học vấn và địa vị xã hội, nhưng vẫn phải trải qua các cuộc phỏng vấn và rào cản phức tạp, trong khi người khác có thể nhập cảnh dễ dàng nhờ các thỏa thuận miễn thị thực.

Nhân viên xuất nhập cảnh đang đóng dấu vào hộ chiếu cho du khách.

Những khó khăn này còn ảnh hưởng đến cả sự nghiệp. Lily cho biết cô không thể ứng tuyển vào các vị trí đòi hỏi di chuyển quốc tế thường xuyên. Những trải nghiệm này khiến cô cân nhắc việc xin hộ chiếu Hong Kong, dù điều kiện là phải sống và làm việc tại đó 7 năm.

Mất đi niềm vui khám phá

Pantha Roy, một doanh nhân người Ấn Độ sống tại Singapore, cho biết việc tìm hiểu các yêu cầu "tỉ mỉ đến từng chi tiết" của mỗi quốc gia làm giảm đi niềm vui của chuyến đi. Anh mô tả việc phải lên kế hoạch từ rất sớm cho chuyến du lịch bụi ở Nam Mỹ, khi một số quốc gia yêu cầu khai báo chính xác điểm nhập cảnh và phương tiện di chuyển.

"Bạn không thể tùy hứng được", anh nói. Khi du lịch châu Âu, anh không thể tham gia các chuyến bay giá rẻ khởi hành ngay trong tuần như bạn bè. Thay vào đó, anh phải "lên kế hoạch trước khoảng 3 tháng" để xin visa. Quá mệt mỏi với thủ tục, Roy đã quyết định đi nơi khác thay vì châu Âu.

Tuy nhiên, khác với Alex và Lily, Roy khẳng định anh không có ý định đổi hộ chiếu dù gặp nhiều phiền toái. "Tôi thích mang hộ chiếu Ấn Độ. Tôi sẽ không từ bỏ nó", anh chia sẻ.

CTVX