'Hộ chiếu' nâng tầm nông sản

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với nông sản không còn là sự lựa chọn mang tính khuyến khích, mà đã trở thành “hộ chiếu” bắt buộc nếu các địa phương muốn nâng tầm giá trị, mở rộng thị trường và khẳng định vị thế cạnh tranh. Nắm bắt xu thế đó, thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã đẩy mạnh xây dựng và quản lý tài sản trí tuệ cho các sản phẩm đặc trưng, tạo nền tảng quan trọng để phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững.

Đến nay, toàn tỉnh có hơn 160 sản phẩm được cấp văn bằng bảo hộ dưới hình thức chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận và nhãn hiệu tập thể. Đây là con số ấn tượng, phản ánh sự vào cuộc mạnh mẽ của các địa phương, hợp tác xã và ngành khoa học - công nghệ trong xác lập, gìn giữ và phát huy giá trị nông sản bản địa.

Trong nhóm chỉ dẫn địa lý, nhiều sản phẩm đã trở thành thương hiệu uy tín như quế Văn Yên, gạo Mường Lò, mật ong Mù Cang Chải, chè Shan Phình Hồ…

Đặc biệt, các chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn như gạo nếp Khẩu Tan Đón, gạo Séng cù “Mường Khương - Bát Xát”, gạo Mường Lò và quế Văn Yên đều sở hữu chất lượng vượt trội, giữ trọn hương vị đặc trưng, mở ra triển vọng lớn về tiêu thụ và xuất khẩu. Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, chỉ dẫn địa lý còn góp phần định danh bản sắc vùng miền và nâng tầm hình ảnh nông sản Lào Cai trên thị trường.

Nhóm nhãn hiệu chứng nhận hiện chiếm số lượng lớn với 50 sản phẩm, tiêu biểu như mận Bắc Hà, gà xương đen Mù Cang Chải, dứa Mường Khương, cá hồ Thác Bà, khoai sọ nương Trạm Tấu, vịt bầu Lâm Thượng…

Việc được chứng nhận giúp các sản phẩm tuân thủ đầy đủ quy trình sản xuất và truy xuất nguồn gốc, tạo dựng uy tín trên thị trường, nhất là trong kênh siêu thị và thương mại điện tử.

Ông Lê Xuân Thành - Phó Giám đốc Trung tâm Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo tỉnh Lào Cai nhận định: “Nhãn hiệu chứng nhận là công cụ quan trọng để chuẩn hóa quy trình sản xuất, nâng cao uy tín cho sản phẩm nông sản. Khi có chứng nhận, sản phẩm tiêu thụ thuận lợi hơn, đặc biệt trong xúc tiến thương mại với các doanh nghiệp lớn. Đây là hướng đi tất yếu để nâng cao giá trị gia tăng”.

Tại Mường Khương, các nhãn hiệu tập thể như bò vàng Mường Khương, quýt Mường Khương, đậu tương Mường Khương, lợn đen Mường Khương, lạp sườn Mường Khương đã trở thành điểm tựa để mở rộng quy mô sản xuất.

Anh Tráng Trọng Long, người làm lạp sườn hơn 20 năm tại thôn Phố Cũ chia sẻ: “Trước khi chưa có nhãn hiệu tập thể, sản phẩm của bà con rất khó cạnh tranh. Nay có nhãn hiệu, bao bì được chuẩn hóa, người tiêu dùng tin tưởng hơn, không còn băn khoăn về nguồn gốc nên tiêu thụ thuận lợi, sản lượng tăng đáng kể”.

Nhiều sản phẩm chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận và nhãn hiệu tập thể sau khi được bảo hộ đã được quản lý, phát triển bài bản như: mật ong Mù Cang Chải, măng tre Bát Độ, măng ớt Trạm Tấu… Đồng thời, tỉnh đang tiếp tục xác lập bảo hộ cho các sản phẩm tiềm năng như chè Tả Thàng, lạc hoa Mường Khương, du lịch Y Tý…

Song song với đó, tỉnh triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như mở lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ bao bì, tem truy xuất, xây dựng website, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử… giúp nông sản Lào Cai bắt nhịp xu thế kinh tế số và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, chỉ dẫn địa lý còn góp phần định danh bản sắc vùng miền và nâng tầm hình ảnh nông sản Lào Cai trên thị trường.

Thời gian tới, Lào Cai đặt mục tiêu mỗi xã có ít nhất 1 sản phẩm OCOP gắn với nhãn hiệu tập thể hoặc nhãn hiệu chứng nhận; mở rộng vùng sản xuất theo chuỗi liên kết, VietGAP hữu cơ; tăng cường kiểm soát chất lượng, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc số hóa.

Mỗi nhãn hiệu không chỉ là “tên gọi”, mà còn là cam kết chất lượng, niềm tự hào của người dân, giá trị của sản phẩm được tạo nên từ bàn tay và tâm sức của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Với sự đồng hành của cơ quan quản lý cùng nỗ lực của doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân, nông sản Lào Cai đang từng bước khẳng định vị thế, vươn xa và phát triển bền vững trên thị trường trong nước và quốc tế.

Thanh Chi