Hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong lễ duyệt binh 50 năm trước

Ngày 2/9/1975 - Quốc khánh kỷ niệm 30 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Khi ấy, non sông đã thu về một mối. Đất nước Việt Nam đã vượt qua cuộc kháng chiến tròn ba thập kỷ, đến ngày toàn thắng. Một lễ duyệt binh lớn chưa từng có tổ chức tại Quảng trường Ba Đình, trong không khí náo nức, hân hoan. Ảnh chụp quang cảnh lễ mít-tinh, duyệt binh, diễu hành kỷ niệm 30 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sáng 2/9/1975.

Trên các tuyến phố của Hà Nội, rầm rập bước chân đi của các khối diễu hành. Hai bên đường, biển người chen kín chỗ, đồng bào tay vẫy phấp phới cờ đỏ sao vàng, miệng hô vang những lời cổ vũ nồng nhiệt. Bức ảnh ghi lại một khối diễu hành trên các tuyến phố của thủ đô sáng 2/9/1975.

Nhân dân xếp hàng từ tinh mơ trên các con phố lớn, chờ đoàn duyệt binh đi qua. Trên khắp các ngả đường Hà Nội đổ về Quảng trường Ba Đình, ai cũng cầm cờ hoa. Những cụ già đi qua hai cuộc kháng chiến; những em nhỏ lần đầu được thấy một ngày lễ trọng đại đến thế - tất cả cùng hòa chung trong một biển người. Ảnh chụp nhân dân Thủ đô chào đón các đơn vị quân đội diễu hành sáng 2/9/1975.

Tiếng trống, tiếng kèn, xen lẫn những giai điệu hào hùng của Tiến quân ca, Tiến bước dưới quân kỳ... Từng đoàn khí tài hùng dũng đi qua. Từng đội hình bộ binh, hải quân, không quân chỉnh tề bước đều trên nền nhạc hùng tráng phát ra từ loa phát thanh đặt dọc phố Tràng Tiền, Tràng Thi... Ảnh chụp các đơn vị quân đội diễu hành sáng 2/9/1975.

Đoàn xe tăng thiết giáp diễu hành qua các tuyến phố lớn của Hà Nội. Người dân đứng thành hàng ngay ngắn bên vỉa hè, mắt dõi theo đoàn khí tài với một cảm xúc khó tả. Nếu ngày trước, hình ảnh xe tăng gắn liền với bom đạn, khói lửa và những phút giây sinh tử, thì giờ đây, nó xuất hiện giữa lòng Hà Nội như một biểu tượng của chiến thắng và hòa bình. Trong ảnh, xe tăng thiết giáp diễu hành trên các tuyến phố của Thủ đô sáng 2/9/1975.

Đoàn diễu hành tiến qua Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục - nơi từng chứng kiến bao biến động và sự kiện lịch sử của dân tộc. Cuối thế kỷ 19, khu vực này là nơi quân Pháp xử trảm người yêu nước nhằm khủng bố tinh thần người dân bản địa. Nhưng chỉ cách đó trăm mét, năm 1907, thầy giáo Lương Văn Can cùng một số trí thức mở trường Đông Kinh Nghĩa Thục dạy chữ quốc ngữ và truyền bá tư tưởng canh tân đất nước. Sau năm 1945, tên gọi quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục thay thế cho tên cũ tiếng Pháp, nhằm tưởng nhớ ngôi trường dạy việc nhân nghĩa. Ảnh chụp hàng vạn người dân Thủ đô đón chào các khối diễu hành trong 2/9/1975.

Ảnh chụp Thủ tướng Phạm Văn Đồng đọc diễn văn kỷ niệm 30 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, bắt đầu buổi duyệt binh. Diễn văn của Thủ tướng không chỉ tổng kết 30 năm đầy thử thách và hy sinh của dân tộc, mà còn mở ra một chương mới cho Việt Nam: đất nước từ nay thống nhất, các thế hệ được sinh ra và lớn lên trong hòa bình.

Ảnh chụp Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng - duyệt đội ngũ các đơn vị lực lượng vũ trang tham gia lễ duyệt binh. Mẫu xe limousine ZIS-110 xuất hiện trong lễ duyệt binh tại Quảng trường Ba Đình được Liên Xô phát triển ngay sau Thế chiến II, thuộc dòng limousine hạng sang (full-size luxury limousine), sản xuất dành riêng cho lãnh đạo cấp cao và các sự kiện nghi lễ.

Những chiếc xe diễu qua lễ đài.

Các khí tài quân sự của Quân đội nhân dân Việt Nam diễu qua lễ đài. Không khí trang nghiêm và hào hùng. Các xe tăng, thiết giáp tiến vào quảng trường với đội hình chỉnh tề.

Ảnh chụp xe tăng thiết giáp của Quân đội Việt Nam tiến qua lễ đài.

Bộ đội Tên lửa Phòng không diễu qua lễ đài. Trong suốt thời kỳ chống Mỹ, bộ đội Tên lửa Phòng không đã bắn rơi gần 1.000 máy bay Mỹ, trong đó có 61 chiếc B-52, và ghi dấu ấn trong chiến thắng lịch sử “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” cuối năm 1972. Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, lực lượng này đã vác vai tên lửa A-72, hành quân thần tốc cùng các binh đoàn, bộ binh chủ lực tiến vào giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Khối Tên lửa Phòng không - Không quân diễu hành qua lễ đài.

Bộ đội Pháo cao xạ diễu qua lễ đài. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, các lực lượng Pháo cao xạ của ba thứ quân đã bắn rơi gần 3.100 máy bay, gồm các kiểu loại hiện đại nhất của không quân Mỹ. Bộ đội Pháo cao xạ của Quân chủng Phòng không - Không quân đã bắn rơi 1.502 máy bay Mỹ, tương đương 57% tổng số máy bay Mỹ bị Quân chủng Phòng không - Không quân bắn rơi.

Bên cạnh Quân đội nhân dân, lực lượng Công an nhân dân cũng tham gia duyệt binh, thể hiện vai trò quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và thành quả cách mạng. Ảnh chụp các đơn vị Công an nhân dân tiến qua lễ đài.

Trong ảnh là một đơn vị Công an nhân dân diễu qua lễ đài. Người dân tại Quảng trường vỗ tay không ngớt.

Ảnh ghi lại khoảnh khắc các chiến sĩ Hải quân diễu hành qua lễ đài. Sự xuất hiện của họ tại lễ duyệt binh năm 1975 không chỉ nhằm tôn vinh lực lượng bảo vệ Tổ quốc trong thời chiến, mà còn khẳng định vai trò thiết yếu của Hải quân trong thời bình.

Các nữ Công an nhân dân tham dự lễ duyệt binh sáng 2/9/1975.

Các nữ quân nhân của Quân đội nhân dân Việt Nam diễu hành qua lễ đài.

Không khí hùng tráng và trang nghiêm bao trùm không gian Quảng trường Ba Đình vào ngày 2/9/1975.

Lễ duyệt binh ngày 2/9/1975 tại Quảng trường Ba Đình đánh dấu lần đầu tiên cả nước hòa bình sau ba thập kỷ chiến tranh. Việc tổ chức lễ duyệt binh sau hòa bình cũng mang ý nghĩa chính trị sâu sắc: khẳng định chủ quyền, thể hiện sức mạnh và kỷ luật của lực lượng vũ trang, đồng thời nhắn nhủ tới toàn dân rằng đất nước đã bước vào một giai đoạn mới.

Sau khối diễu binh là diễu hành của các đoàn nhân dân, gồm công nhân, nông dân, trí thức, thanh niên, phụ nữ… trong trang phục rực rỡ, giương cao biểu ngữ, cờ hoa. Đoàn phụ nữ Thủ đô trong tà áo dài trắng tung bay, hân hoan bước qua Quảng trường lịch sử. Ảnh chụp một khối quần chúng diễu qua lễ đài ngày 2/9/1975.

Thúy Hạnh

Ảnh: TTXVN