Hiệu quả vượt trội từ canh tác lúa ứng dụng SRI theo hướng hữu cơ

Giatăng lợi ích kinh tế, môi trường

Vụ Xuân 2025, gia đình ông Lưu Bá Tiếp (xã Liên Mạc, huyện Mê Linh) gieo cấy 8 sào lúa. Được sự hỗ trợ của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, gia đình ông Tiếp ứng dụng mô hình cấy máy kết hợp hệ thống canh tác lúa cải tiến (SRI) theo hướng hữu cơ, giảm phát thải.

“Cấy lúa theo phương pháp SRI giúp gia đình giảm được nhiều chi phí lao động, lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật tiêu thụ. Cây lúa cứng, ra nhiều bông, trung bình 18-20 bông/khóm, có khóm đạt 25 bông/khóm…” - ông Tiếp nói thêm.

Cũng ứng dụng mô hình cấy máy kết hợp hệ thống canh tác lúa cải tiến (SRI) theo hướng hữu cơ, giảm phát thải giống như hộ ông Tiếp, gia đình bà Nguyễn Thị Nhẫn trú cùng xã Liên Mạc phấn khởi vì vụ Xuân 2025 được mùa. “Năng suất cây lúa dự kiến sẽ tăng 10-15% so với cấy truyền thống…” - bà Nhẫn nhận định.

Đoàn công tác Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đánh giá hiệu quả vùng canh tác lúa tại huyện Mê Linh.

Phó Chủ tịch UBND huyện Mê Linh Lê Văn Khương cho biết, vụ Xuân 2025, được sự hỗ trợ của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội, huyện đã triển khai mô hình cấy máy kết hợp Hệ thống canh tác lúa cải tiến (SRI) theo hướng hữu cơ, giảm phát thải với quy mô 50ha tại xã Liên Mạc.

Kết quả thu hoạch bước đầu cho thấy, các ruộng lúa ứng dụng SRI cho năng suất cao hơn so với cấy lúa truyền thống từ 6,8-7,4 tạ/ha; hiệu quả kinh tế tăng 19,8-25,6 triệu đồng/ha. Mô hình giúp tiết kiệm 40% lượng giống. Đồng thời, việc sử dụng phân bón hữu cơ sinh học cũng giúp ruộng lúa ít bị sâu bệnh và bảo vệ sức khỏe con người, hệ sinh thái.

Tiếp tục nhân rộng mô hình

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội, hiện nay diện tích canh tác lúa toàn TP đạt 160.000ha, trong đó hơn 70% diện tích đã ứng dụng SRI; riêng tỷ lệ áp dụng toàn phần các biện pháp SRI đạt khoảng 12,5%.

Vụ Xuân 2025 là năm đầu tiên Chi cục phối hợp với huyện Mê Linh đưa máy cấy vào sản xuất lúa SRI theo hướng hữu cơ, phát thải thấp. Các nông hộ được hỗ trợ 50% chi phí mua máy cấy, máy làm đất; 50% chi phí giống, phân bón và công cấy…

Mô hình cấy máy kết hợp SRI mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội cho nông dân.

Nhìn chung, khi áp dụng SRI nước sử dụng cho canh tác lúa sẽ giảm từ 2-3 lần tưới nước/vụ so với tập quán canh tác cũ của nông dân, tương đương giảm trung bình 500-1.000m3/ha/vụ. Tại các mô hình ứng dụng SRI, lượng phân đạm sử dụng cũng giảm hơn so với canh tác theo tập quán do giảm số cá thể trên đơn vị diện tích.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết, trên cơ sở đánh giá hiệu quả, ngành nông nghiệp sẽ nghiên cứu để nhân rộng mô hình. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, có 90% diện tích lúa ứng dụng SRI, trong đó khoảng 15 - 20% diện tích sản xuất lúa ứng dụng SRI toàn phần. Tiến tới giảm 30% lượng thuốc bảo vệ thực vật và 30% lượng phân bón hóa học.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng nhấn mạnh việc đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất nói chung, canh tác lúa nói riêng đối với mục tiêu tăng trưởng lĩnh vực nông nghiệp. Phấn đấu đến năm 2030, cơ bản diện tích lúa sản xuất theo phương pháp cấy máy.

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội sẽ tăng cường công các tuyên truyền hiệu quả của các mô hình cấy máy ứng dụng SRI theo hướng hữu cơ, giảm phát thải để mở rộng diện tích áp dụng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng chung của ngành cũng như thực hiện theo cam kết chung của Thủ tướng Chính phủ “giảm phát thải khí nhà kính theo mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đóng góp tích cực và trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trong bảo vệ hệ thống khí hậu trái đất”.

Tùng Nguyễn